Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Bron: Bruno Christensen & Sønner

Härnösand, Sverige (Västernorrlands län) - Domkyrka
Gemeente: Härnösands Kommun
Streek:Ångermanland
Adres: Franzéngatan 18, 871 31, Härnösand

Beschrijving nr.: 2009220.

Gebouwd door: Bruno Christensen & Sønner (1975) - opus 145
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas en frontpijpen uit 1731 van Johan Niclas Cahman

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1731	Johan Niclas Cahman		nieuwbouw
1846	Johan Gustaf Ek		overplaatsing
1886	Åkerman & Lund		nieuwbouw in bestaande kas
1926	E.A. Setterquist & Son		ombouw
1946	Åkerman & Lund		wijzigen dispositie
1975	Bruno Christensen & Sønner	145	nieuwbouw in bestaande kas

Johann Niklas Cahman bouwde in 1730/1731 een nieuw orgel voor de nieuwgebouwde domkerk van Härnösand. Het instrument had twee manualen en pedaal met 23 stemmen. Het kerkgebouw werd in 1846 vervangen door het huidige. Het orgel is overgeplaatst naar de nieuwe kerk. Het werk werd uitgevoerd door Johan Gustaf Ek, die Cahmans rugpositief als kroonwerk plaatste.
In 1886 voltooide Åkerman & Lund een nieuw romantisch orgel in de oude kassen. De oude frontpijpen werden niet meer aangesloten, maar bleven wel bewaard. Het orgel werd gekeurd op 23 oktober 1886. In de jaren 1925-1926 bouwde de firma Setterquist het orgel om. Zij realiseerden een mechanisch-pneumatisch instrument met Rooseveltladen en met een Barkermachine voor het eerste manuaal. In 1946 is het orgel door de firma Åkerman & Lund gerestaureerd, waarbij de dispositie is gewijzigd naar een meer barok karakter.
Het orgel is in 1975 vervangen door het huidige, een vierklaviers orgel van de firma Bruno Christensen. Enkele registers (uit het front) en de orgelkas uit 1731 zijn opnieuw gebruikt. Het kroonpositief is herplaatst als rugpositief.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hovedværk	11
- Rygpositiv	10
- Svelleværk	14
- Brystværk	7
- Pedal	14
Totaal aantal stemmen	56
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Electrisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Hovedværk: Gedaktpommer 16', Principal 8' - 1731, Spidsfløjte 8', Gamba 8', Oktav 4', Traversfløjte 4', Quint 2 2/3', Oktav 2', Terz 1 3/5', Mixtur 6-8 kor, Trompet 8'.
Rygpositiv: Gedakt 8', Salicional 8', Prestant 4' - 1731, Rørfløjte 4', Gemshorn 2', Nasat 1 1/3', Sesquialter 2 kor, Scharf 4-5 kor, Dulcian 16', Krumhorn 8', Tremolo.
Svelleværk: Bordun 16', Fløjte Harmonique 8', Rørfløjte 8', Fugara 8', Voce Celeste 8', Principal 4', Blokfløjte 4', Spidsquint 2 2/3', Waldfløjte 2', Terz 1 3/5', Mixtur 5 kor, Fagot 16', Trompete Harmonique 8', Obo 8', Tremolo.
Brystværk: Rørgedakt 8', Quintatøn 8', Gedaktfløjte 4', Principal 2', Sivfløjte 1', Cymbel 3 kor, Vox Humana 8', Tremolo.
Pedal: Principal 16', Subbas 16', Ekkobas 16', Quint 10 2/3', Oktav 8' - 1731, Bordun 8', Koralbas 4', Nathorn 2', Rauschquint 5 kor, Kontrafagott 32', Basun 16', Bombard 16', Trompet 8', Zink 4'.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie van Cahman uit 1731 luidde: Manualen: Qwintadena 16', Principal 8', Spets-Fleut 8', Octawa 4', Rör-Fleut 4', Qwinta 3', Octawa 2', Sexqwialtera 2 kor, Mixtur 4 kor, Trumpet 8'. Rygg-Positiw: Gedagt 8', Principal 4', Fleut 4', Qwinta 3', Octawa 2', Scharf 3 kor. Pedaln: Untersats 16', Principal 8', Octawa 4', Mixtur 5 kor, Basun 16', Trumpet 8', Trumpet 4'. Het Åkerman & Lund-orgel uit 1886 had als dispositie: Manual I (Huvudverk, C-f'''): Principal 16', Borduna 16', Principal 8', Gamba 8', Flûte Harmonique 8', Basetthorn 8', Borduna 8', Octava 4', Octava 2', Cornet 3 kor (4') (c°-f'''), Trumpet 16', Trumpet 8'. Manual II (Svällverk, C-f'''): Principal 8', Salicional 8', Violin 8', Rörfleut 8', Fugara 4', Piccola Harmonique 2', Euphone 8'. Pedal (C-d'): Violon 16', Subbas 16', Quinta 12', Violoncelle 8', Octava 4', Basun 16', Trumpet 8'. Koppel: Manual I - Manual II, Manual I - Manual II 16', Manual I - Manual I 4', Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Pedal 4'. Spelhjälpmedel: Maskinkoppel Manual I, Pedalv. på Pedalen. Na de ombouw door Setterquist uit 1925/1926 luidde de dispositie: Manual I (Huvudverk, C-g'''): Principal 16', Principal 8', Gamba 8'. Dolce 8' (1926), Dubbelflöjt 8' (1926), Oktava 4', Oktava 2', Cornet 3 kor, Trumpet 16', Trumpet 8'. Manual II (Positiv, C-g'''): Borduna 16', Violinprincipal 8', Fugara 8' (1926), Flûte Harmonique 8', Borduna 8', Flûte Octaviante 4' (1926), Fugara 4', Kvinta 3' (1926), Waldflûte 2' (1926), Clarinette 8' (1926). Manual III (Svällverk, C-g'''): Gedackt 16', Basetthorn 8', Salicional 8', Voix Céleste 8' (1926), Violin 8', Rörflöjt 8', Violin 4' (1926), Ekoflöjt 4', Piccola 2', Oboe 8' (1926), Euphone 8'. Pedal (C-f'): Violon 16', Subbas 16', Ekobas 16' (transmissie), Kvinta 12', Violoncelle 8', Gedackt 8' (transmissie), Oktava 4', Basun 16'. Koppel: Manual I - Manual II, Manual I - Manual III, Manual II - Manual III, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Manual I - Manual II 16', Manual I - Manual I 4', Manual III - Manual III 16'. Spelhjälpmedel: Maskinkoppel I, 4 frikombinationer, Piano Manual I och Pedal, Forte Manual I, Forte Manual II, Forte Manual III, Forte Pedal, Tutti, Registersvällare. De dispositie was na de wijzigingen van 1946 door Åkerman & Lund: Manual I (Huvudverk, C-g'''): Principal 16', Principal 8', Gedackt 8' (1946). Dubbelflöjt 8' (1926), Oktava 4', Rörflöjt 4' (1946), Kvinta 2 2/3' (1946), Oktava 2', Mixtur 5 kor (1 1/3') (1946), Trumpet 8'. Manual II (Positiv, C-g'''): Flûte Harmonique 8', Borduna 8', Flûte Octaviante 4' (1926), Gemshorn 4' (1946), Waldflöjt 2' (1926), Kvinta 1 1/3' (1946), Svegel 1' (1946), Sesquialtera 2 kor (1946), Scharf 4 kor (1') (1946), Krumhorn 8' (1946), Tremulant (1946). Manual III (Svällverk, C-g'''): Gedackt 16', Rörflöjt 8', Salicional 8', Principal 4' (1946), Ekoflöjt 4', Nasard 2 2/3' (1946), Piccolo 2', Ters 1 3/5' (1946), Mixtur 3-4 kor (1') (1946), Zimbel 3 kor (2/3') (1946), Fagott 16' (1946), Oboe 8' (1926), Tremulant (1946). Pedal (C-f'): Violon 16', Subbas 16', Ekobas 16' (transmissie), Oktava 8' (1946), Gedackt 8' (1946), Oktava 4', Rörflöjt 2' (1946), Mixtur 5 kor (2 2/3') (1946), Basun 16', Trumpet 8' (1946), Skalmeja 4' (1946). Koppel: Manual I - Manual II, Manual I - Manual III, Manual II - Manual III, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Manual I - Manual II 16', Manual I - Manual I 4', Manual III - Manual III 16'. Spelhjälpmedel: Maskinkoppel I, 4 frikombinationer, Piano Manual I och Pedal, Forte Manual I, Forte Manual II, Forte Manual III, Forte Pedal, Tutti, Registersvällare.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie van Cahman uit 1731 luidde:
Manualen: Qwintadena 16', Principal 8', Spets-Fleut 8', Octawa 4', Rör-Fleut 4', Qwinta 3', Octawa 2', Sexqwialtera 2 kor, Mixtur 4 kor, Trumpet 8'.
Rygg-Positiw: Gedagt 8', Principal 4', Fleut 4', Qwinta 3', Octawa 2', Scharf 3 kor.
Pedaln: Untersats 16', Principal 8', Octawa 4', Mixtur 5 kor, Basun 16', Trumpet 8', Trumpet 4'.

Het Åkerman & Lund-orgel uit 1886 had als dispositie:
Manual I (Huvudverk, C-f'''): Principal 16', Borduna 16', Principal 8', Gamba 8', Flûte Harmonique 8', Basetthorn 8', Borduna 8', Octava 4', Octava 2', Cornet 3 kor (4') (c°-f'''), Trumpet 16', Trumpet 8'.
Manual II (Svällverk, C-f'''): Principal 8', Salicional 8', Violin 8', Rörfleut 8', Fugara 4', Piccola Harmonique 2', Euphone 8'.
Pedal (C-d'): Violon 16', Subbas 16', Quinta 12', Violoncelle 8', Octava 4', Basun 16', Trumpet 8'.
Koppel: Manual I - Manual II, Manual I - Manual II 16', Manual I - Manual I 4', Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Pedal 4'.
Spelhjälpmedel: Maskinkoppel Manual I, Pedalv. på Pedalen.

Na de ombouw door Setterquist uit 1925/1926 luidde de dispositie:
Manual I (Huvudverk, C-g'''): Principal 16', Principal 8', Gamba 8'. Dolce 8' (1926), Dubbelflöjt 8' (1926), Oktava 4', Oktava 2', Cornet 3 kor, Trumpet 16', Trumpet 8'.
Manual II (Positiv, C-g'''): Borduna 16', Violinprincipal 8', Fugara 8' (1926), Flûte Harmonique 8', Borduna 8', Flûte Octaviante 4' (1926), Fugara 4', Kvinta 3' (1926), Waldflûte 2' (1926), Clarinette 8' (1926).
Manual III (Svällverk, C-g'''): Gedackt 16', Basetthorn 8', Salicional 8', Voix Céleste 8' (1926), Violin 8', Rörflöjt 8', Violin 4' (1926), Ekoflöjt 4', Piccola 2', Oboe 8' (1926), Euphone 8'.
Pedal (C-f'): Violon 16', Subbas 16', Ekobas 16' (transmissie), Kvinta 12', Violoncelle 8', Gedackt 8' (transmissie), Oktava 4', Basun 16'.
Koppel: Manual I - Manual II, Manual I - Manual III, Manual II - Manual III, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Manual I - Manual II 16', Manual I - Manual I 4', Manual III - Manual III 16'.
Spelhjälpmedel: Maskinkoppel I, 4 frikombinationer, Piano Manual I och Pedal, Forte Manual I, Forte Manual II, Forte Manual III, Forte Pedal, Tutti, Registersvällare.

De dispositie was na de wijzigingen van 1946 door Åkerman & Lund:
Manual I (Huvudverk, C-g'''): Principal 16', Principal 8', Gedackt 8' (1946). Dubbelflöjt 8' (1926), Oktava 4', Rörflöjt 4' (1946), Kvinta 2 2/3' (1946), Oktava 2', Mixtur 5 kor (1 1/3') (1946), Trumpet 8'.
Manual II (Positiv, C-g'''): Flûte Harmonique 8', Borduna 8', Flûte Octaviante 4' (1926), Gemshorn 4' (1946), Waldflöjt 2' (1926), Kvinta 1 1/3' (1946), Svegel 1' (1946), Sesquialtera 2 kor (1946), Scharf 4 kor (1') (1946), Krumhorn 8' (1946), Tremulant (1946).
Manual III (Svällverk, C-g'''): Gedackt 16', Rörflöjt 8', Salicional 8', Principal 4' (1946), Ekoflöjt 4', Nasard 2 2/3' (1946), Piccolo 2', Ters 1 3/5' (1946), Mixtur 3-4 kor (1') (1946), Zimbel 3 kor (2/3') (1946), Fagott 16' (1946), Oboe 8' (1926), Tremulant (1946).
Pedal (C-f'): Violon 16', Subbas 16', Ekobas 16' (transmissie), Oktava 8' (1946), Gedackt 8' (1946), Oktava 4', Rörflöjt 2' (1946), Mixtur 5 kor (2 2/3') (1946), Basun 16', Trumpet 8' (1946), Skalmeja 4' (1946).
Koppel: Manual I - Manual II, Manual I - Manual III, Manual II - Manual III, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Manual I - Manual II 16', Manual I - Manual I 4', Manual III - Manual III 16'.
Spelhjälpmedel: Maskinkoppel I, 4 frikombinationer, Piano Manual I och Pedal, Forte Manual I, Forte Manual II, Forte Manual III, Forte Pedal, Tutti, Registersvällare.

Literatuur	Hernösand den 23 okt. : Domkyrkoorgelns afprofning. - In: Hernösands-Posten, N:o 165, Lördagen den 23 Oktober 1886. Sveriges kyrkorglar / Sten L. Carlsson. - Lund : Håkan Ohlssons, 1973. Härnösand Domkike, Sverige. - Informatiekaart van de firma Bruno Christensen & Sønner. - [1975]. Inventarium över Svenska orglar : 1990: II Härnösands stift - Luleå stift / Jan Håkan Åberg, Kåre Nordling [red.]. - Tostared : Förlag Svenska Orglar, 1991. Bruno Christensen, orgelbouwer met een vooruitziende blik (2) / Willem van Twillert. - In: De Orgelvriend, jrg. 47 nr. 7/8, juli/augustus 2005.
Opnamen	Hans Fagius : The organ of Härnösand Cathedral, Sweden / Hans Fagius. - BIS CD 156/157 (2CD). - 1994.
Links	https://sv.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4rn%C3%B6sands_domkyrka#Orgel