Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Lübeck, Deutschland (Schleswig-Holstein) - Domkirche
Gemeente: Lübeck
Adres: Domkirchhof, Lübeck
Website: http://www.domzuluebeck.de/

Beschrijving nr.: 2006513.

Gebouwd door: Arp Schnitger (1699)
Verwoest (1942)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1699	Arp Schnitger		nieuwbouw
1833	Theodore Voigt		restauratie
1893	E.F. Walcker & Cie.	638	nieuwbouw in bestaande kas
1937	Emanuel Kemper & Sohn		wijzigen dispositie

In 1695-1698 bouwde Arp Schnitger een nieuw hoofdorgel voor de Domkirche te Lübeck. Het werk werd ter plaatse geleid door Hans Hantelmann. Dietrich Buxtehude, organist van de Marienkirche, en Johann Jakob Nordtman, Domorganist, keurden het nieuwe orgel op 6-8 februari 1699.
Het binnenwerk is in 1893 vervangen door een geheel nieuw instrument van de firma Walcker uit Ludwigsburg. Dit orgel kon worden gebouwd dankzij een legaat van de heer Prieß, koopman. De klaviatuur van Schnitger bleef bewaard. Het front van het orgel werd niet meer aangesloten, en achter het front van rugpositief kreeg de speeltafel een plaats. Het Walcker-orgel is op 3 december 1893 in gebruik genomen.
De firma Kemper reviseerde het orgel in 1937, waarbij de dispositie is gewijzigd. In 1942 ging het orgel verloren als gevolg van bombardementen op de stad.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	12
- Rückpositiv	10
- Brustwerk	9
- Pedal	14
Totaal aantal stemmen	45
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk: Principal 16', Quintaton 16', Octav 8', Spitzflöte 8', Octav 4', Rohrflöte 4', Nassat 3', Rauschpfeife 2 fach, Mixtur 6-8 fach, Cimbel 3 fach, Trompete 16', Trompete 8', Tremulant.
Rückpositiv: Principal 8', Quintaton 8', Gedeckt 8', Octav 4', Blockflöte 4', Kleinflöte 1' - in 1833 vervangen door Octav 2' (Th. Voigt), Sexquialter 2 fach, Scharf 6-8 fach, Dulcian 16', Trechter Regal 8'.
Brustwerk: Principal 8', Octav 4', Superoctav 2', Gemshorn 2', Quinte 1 1/2', Sexquialter 2 fach, Scharf 4 fach, Dulcian 8', Schalmey 8' (from G).
Pedal: Principal 16', Subbaß 16', Octav 8', Gedeckt 8', Octav 4', Nachthorn 2', Rauschpfeife 2 fach, Mixtur 6-8 fach, Posaune 32' (from F), Posaune 16', Dulcian 16', Trompete 8', Trompete 4', Cornett 2', Tremulant.
Overige registers: Cimbelstern, Trommel.
Speelhulpen: Calcantenglocke, Evacuant, 4 Ventilzüge.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie van het Walcker-orgel (1893) luidde: I. Manual (C-f'''): Principal 16', Flauto Major 16', Principal 8' (1937: Gemshorn 2'), Octav 8', Hohlflöte 8' (1937: Flöte 1'), Viola di Gamba 8' (1937: Scharf 3 fach), Gemshorn 8', Bourdon 8', Salicional 8', Quinte 5 1/3', Octav 4', Rohrflöte 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Octav 2', Mixtur 6 fach (4'), Cymbal 3 fach (2'), Fagott 16', Trompete 8', Clairon 4'. II. Manual (C-f''') (in zwelkast): Gedeckt 16' (1937: Zimbel 2 fach), Salicional 16', Principal 8', Octav 8' (1937: Tertian 2 fach), Concertflöte 8', Lieblich Gedeckt 8', Viola d'Amour 8', Dolce 8' (1937: Mixtur 4 fach), Principal 4', Traversflöte 4', Vox Angelica 4', Piccolo 2', Cornett 4-5 fach (8'), Clarinette 8'. III. Manual (C-f''') (in zwelkast): Quintatoen 16', Principal 8', Spitzflöte 8', Quintatoen 8', Gedeckt 8', Fugara 8', Aeoline 8', Voix Celeste 8', Bourdon Doux 8' (later vervangen door Waldflöte 2'), Principal 4', Flauto Dolce 4', Fugara 4', Harmonia Aetherea 3 fach (2 2/3'), Trompette Harmonique 8', Oboe 8', Vox Humana 8'. Pedal (C-d'): Principalbaß 32', Principalbaß 16', Majorbaß 16', Violonbaß 16', Subbaß 16', Gedecktbaß 16' (in zwelkast), Quintbaß 10 2/3', Octavbaß 8', Flötenbaß 8' (1937: Prinzipal 2'), Violon 8' (in zwelkast), Octav 4', Posaunenbaß 16', Trompete 8', Clairon 4'. Spielhilfen: 6 Normalkoppeln, Octavkoppel I. Manual, Collectivcoppel, 4 Collectivpedale (Tutti - Forte - Mezzoforte - Piano), Combinationsprolongement, General-Crescendo, Tremolo für Vox Humana. Pneumatisch kegelladen.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie van het Walcker-orgel (1893) luidde:
I. Manual (C-f'''): Principal 16', Flauto Major 16', Principal 8' (1937: Gemshorn 2'), Octav 8', Hohlflöte 8' (1937: Flöte 1'), Viola di Gamba 8' (1937: Scharf 3 fach), Gemshorn 8', Bourdon 8', Salicional 8', Quinte 5 1/3', Octav 4', Rohrflöte 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Octav 2', Mixtur 6 fach (4'), Cymbal 3 fach (2'), Fagott 16', Trompete 8', Clairon 4'.
II. Manual (C-f''') (in zwelkast): Gedeckt 16' (1937: Zimbel 2 fach), Salicional 16', Principal 8', Octav 8' (1937: Tertian 2 fach), Concertflöte 8', Lieblich Gedeckt 8', Viola d'Amour 8', Dolce 8' (1937: Mixtur 4 fach), Principal 4', Traversflöte 4', Vox Angelica 4', Piccolo 2', Cornett 4-5 fach (8'), Clarinette 8'.
III. Manual (C-f''') (in zwelkast): Quintatoen 16', Principal 8', Spitzflöte 8', Quintatoen 8', Gedeckt 8', Fugara 8', Aeoline 8', Voix Celeste 8', Bourdon Doux 8' (later vervangen door Waldflöte 2'), Principal 4', Flauto Dolce 4', Fugara 4', Harmonia Aetherea 3 fach (2 2/3'), Trompette Harmonique 8', Oboe 8', Vox Humana 8'.
Pedal (C-d'): Principalbaß 32', Principalbaß 16', Majorbaß 16', Violonbaß 16', Subbaß 16', Gedecktbaß 16' (in zwelkast), Quintbaß 10 2/3', Octavbaß 8', Flötenbaß 8' (1937: Prinzipal 2'), Violon 8' (in zwelkast), Octav 4', Posaunenbaß 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Spielhilfen: 6 Normalkoppeln, Octavkoppel I. Manual, Collectivcoppel, 4 Collectivpedale (Tutti - Forte - Mezzoforte - Piano), Combinationsprolongement, General-Crescendo, Tremolo für Vox Humana.
Pneumatisch kegelladen.

Literatuur

Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 13. Jahrg. No. 5, 11. November 1892.
Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 14. Jahrg. No. 9, 21. Dezember 1893.
Die große Orgel im Dom zu Lübeck / H. Ley. - Lübeck, 1893.
Die Orgel im Dom zu Lübeck und ihre Geschichte / W. Stahl. - Lübeck, 1923.
Bijdragen tot de geschiedenis van het orgelmaken (IV) : Bijeengebracht door S. Meijer, organist te Groningen / C.H. Edskes. - In: Het Orgel, jrg. 54 nr. 5, mei 1958.
Die wunderbare Welt der Orgeln : Lübeck als Orgelstadt / Dietrich Wölfel. - Lübeck : Verlag Schmidt-Römhild, 1980.
Lübeck droomt van reconstructie Schnitger-orgel. - In: De Orgelkrant, jrg. 7 nr. 1, januari 2002.
Arp Schnitger en zijn werk : Fotoboek met de bewaard gebleven orgels en orgelfronten van Arp Schnitger / Cornelius H. Edskes, Harald Vogel [red.]. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild, 2009.
Arp Schnitger und sein Werk : Bildband mit den erhaltenen Orgeln und Prospekten Arp Schnitgers / Cornelius H. Edskes, Harald Vogel [red.]. - 2. revidierte Auflage. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild, 2013. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 241).

Links

https://www.arpschnitger.nl/slub01.html