Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: © Gérard van Betlehem. Datering: 2002.

Foto: © Gérard van Betlehem

Kempen (Niederrhein), Deutschland (Nordrhein-Westfalen) - Paterskirche (ehemalige Franziskanerkirche) - Museum für Niederrheinische Sakralkunst
Gemeente: Kempen
Adres: Burgstraße 19, 47906, Kempen
Website: https://www.kempen.de/de/inhalt/museum-fuer-niederrheinische-sakralkunst/

Beschrijving nr.: 2003039.

Gebouwd door: Ludwig König (1752)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1752 Ludwig König  nieuwbouw
1925 Weigle Orgelbau  nieuwbouw in bestaande kas
2000 Verschueren Orgelbouw1070 reconstructie

  • De Paterskirche is gebouwd als Franziskanenkirche aan het Katharinenhof in de jaren 1631-1640 voor het er naast gelegen Franziskanenkloster. In 1747 werd een nieuw klooster gebouwd. De kerk kreeg ter gelegenheid hiervan een nieuw interieur in barokstijl. Ludwig König bouwde ook een nieuw orgel in een fraaie barokke kas, dat in 1752 werd voltooid. Het klooster is in 1802 gesloten door de franse bezetters. Vanaf 1804 was de kerk in gebruik als schoolkerk voor het gymnasium. Vanaf 1840 werden de gebouwen ook gebruikt voor een lerarenopleiding (Lehrerseminar). Het orgel werd in de negentiende eeuw verbouwd.
  • In 1925 plaatste de firma Weigle een geheel nieuw pneumatisch orgel in de oude orgelkas. Nadat de kerk in 1943 zwaar beschadigd was geraakt door oorlogsgeweld, is het gebouw in 1953-1954 geheel gerestaureerd. Daarna werd het weer in gebruik genomen als kerk en in 1959 werd het een rectoraatskerk. Vandaar de naam Paterskirche. De kerk werd gewijd aan Sankt Katharina. Echter, in 1971 bleek het gebouw dusdanig bouwvallig dat het buiten gebruik werd gesteld. Na een nieuwe restauratie in 1978-1979 is de kerk in gebruik genomen als cultureel centrum, behorend bij het museum voor sacrale kunst dat in het oude klooster is gevestigd.
  • Er werden nu ook plannen gemaakt voor een reconstructie van het König-orgel. De voorbereidingen hiervoor begonnen in 1994. Adviseur bij de werkzaamheden was Ute Gremmel-Geuchen. In 1999 voltooide de firma Verschueren de reconstructie. Het instrument werd uitgebreid met een bijpassend zelfstandig pedaal. Verder is de oorspronkelijke dispositie geheel gevolgd. Op 12 februari 2000 is het orgel opnieuw in gebruik genomen. Het werd hierbij bespeeld door Ute Gremmel-Geuchen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk13
- Unterpositiv11
- Pedal4
Totaal aantal stemmen28
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 463 Hz
TemperatuurKellner-Bach
Winddruk80 mm

Dispositie
Hauptwerk (C-d'''): Bourdon 16' (B/D), Praestant 8', Hollpfeif 8', Viol di Gamba 8', Octav 4', Flaut 4', Quint 3', Superoctav 2', Terz 1 3/5', Cornett 3 fach (discant), Mixtur 4 fach, Trompett 8', Clairon Bass 4'.
Unterpositiv (C-d'''): Bourdon 8', Flaut Traversier 8' (discant), Quintadena 8', Principal 4', Flaut Douce 4', Octav 2', Quint 1 1/2', Tintinabulum 2 fach, Mixtur 3 fach, Crumhorn 8', Vox Humana 8'.
Pedal (C-d'): Subbass 16', Octav 8', Posaune 16', Trompett 8'.
Koppelingen: Hauptwerk - Positiv, Pedal - Hauptwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

VulstemSamenstelling
Mixtur 4 fach (Hauptwerk) C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornett 3 fach discant (Hauptwerk) c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtur 3 fach (Positiv) C: 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Tintinabulum 2 fach (Positiv) C: 4/5' - 1/2'. c': 1 3/5' - 1'.
Literatuur
  • Orgelbouwnieuws : Kempen (Duitsland), Paterskirche (Kulturforum Franziskanerkloster). - In: De Orgelkrant, jrg. 5, nr. 2, februari 2000.
  • König-Orgel der Kempener Paterskirche / Ute Gremmel-Geuchen [red]. - Kempen, 2000.
  • Het König/Verschueren-orgel in de Paterskirche te Kempen / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 97 nr. 3, mei/juni 2001.
  • Ars Organi 3/2004.
  • Orgellandschaft zwischen Maas und Rhein / Erik van der Heijden. - Mettlach : Gesellschaft der Orgelfreunde, 2005. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 189).
Opnamen
  • J.S. Bach / Ute Gremmel-Geuchen (organ) & Annegret Siedel (violin). - Aeolus AE 11281 (CD). - 2020.
  • Die Ludwig König-Orgel (1752) der Kempener Paterskirche / Ute Gremmel-Geuchen. - Aeolus AE-10231 (CD).
  • Midden-Brabantse Orgelkring Orgelexcursie Duitsland 27 augustus 2005 / Stepfen Jahnsen, Annette Lubenow, Ad van Sleuwen, Ute Gremmel-Geuchen. - Brabantse Orgelklanken BO17547049 (CD). - 2005.
Links https://www.kempener-orgelkonzerte.de/k%C3%B6nig-orgel/

Foto: © Gérard van Betlehem. Datering: 2002.
Foto: © Gérard van Betlehem
Foto: © Gérard van Betlehem. Datering: 2002.
Foto: © Gérard van Betlehem
Foto: © Gérard van Betlehem. Datering: 2002.
Foto: © Gérard van Betlehem
Foto: Piet Bron. Datering: 9 August 2010.
Foto: Piet Bron