Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Source: Postcard

Trondheim, Norge (Trøndelag) - Nidarosdomen, Wagner-Orgel
Municipal: Trondheim
Address: Kongsgardsgata, 2, 7013, Trondheim
Website: https://www.nidarosdomen.no/

Description nr.: 2000283.

Built by: Jürgen Ahrend (1994) - opus 143
The organ contains older material: Organ case from 1741 by Joachim Wagner

Year	Builder	Opus	Activity
1739	Joachim Wagner		new organ
1741	Johann Peter Migendt		new organ
1861	Claus Jensen		restoration and enlargement
1930	G.F. Steinmeyer und Co.		new organ in old case
1994	Jürgen Ahrend	143	new organ in old case

In 1738/1739 bouwde J.J. Wagner een nieuw orgel voor de Dom van Trondheim met twee manualen en 30 stemmen. Het werd in 1741 door Peter Migend opgebouwd in de kathedraal. De pedaalmixtuur werd in 1812 vervangen door een Bordun 8'. In 1860/1861 voegde Claus Jensen een Récit met 6 stemmen toe en in 1879 verving hij drie registers door meer romantische stemmen. Tenslotte plaatste hij in 1885 een Fagot 8'. Het orgel werd in 1930 vervangen door een enorm groot instrument van de firma Steinmeyer (opus 1500), met maar liefst 131 stemmen. Steinmeyer verplaatste het ook van de westwand naar het noordertransept. Het oude front van Wagner bleef behouden. In 1962 verhuisde men het orgel terug naar de westzijde van de kerk. 20 stemmen konden niet worden herplaatst. Later zijn er plannen gemaakt om het Wagner-orgel te reconstrueren, en het Steinmeyer-orgel elders in de kerk te plaatsen achter een nieuw te ontwerpen front. Dit is gebeurd in 1994, toen Jürgen Ahrend het Wagner-instrument reconstrueerde. Het nog aanwezige originele pijpwerk werd gerestaureerd en opnieuw gebruikt. Op 2 april 1994 is het orgel officieel in gebruik genomen met een concert door Per Fridtjof Bonsaksen en professor Jon Laukvik.

Technical data

Number of stops per division
- Hauptwerk	12
- Oberwerk	10
- Pedal	8
Total number of stops	30
Key action	Mechanical
Stop action	Mechanical
Windchest(s)	Slider chests
Pitch	a' = 453 Hz
Temperament	Werckmeister II
Wind pressure	85 mm

Specification
Hauptwerk (C-c'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quinta 3', Octav 2', Waldflöte 2', Cornett 3 fach, Scharff 5 fach, Mixtur 3 fach, Trompete 8'.
Oberwerk (C-c'''): Gedackt 8', Quintadena 8', Principal 4', Rohrflette 4', Nasat 3', Octav 2', Tertia 1 3/5', Quinta 1 1/2', Mixtur 4 fach, Vox Humana 8'.
Pedal (C-d'): Subbas 16', Principal 8', Quinta 6', Octav 4', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Trompete 8', Cleron 4'.
Couplers: Coppel zum Manual Clavier.
Accessories: Tremulant, Zimbelstern/Sonne, Calcantglocke, 3 Sperrventile, Schwebung.

Other specifications
Different specifications	The original stop list of the Wagner organ from 1741: Hauptwerk (CD-c'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quinta 3', Octav 2', Waldflöte 2', Scharf V sterk, Cimbel III sterk, Cornet III sterk, Trompete 8'. Oberwerk (CD-c'''): Gedact 8', Quintadena 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Nassat 3', Octav 2', Tertia 1 3/5', Quinta 1 1/2', Mixtur, Vos Humana 8'. Pedal (CD-d'): Subbass 16', Principal 8', Octav 4', Quinta 3', Mixtur V sterk, Posaune 16', Trompete 8', Cleron 4'. The stop list after the expansions from 1861: Hauptwerk (CD-c'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quinta 3', Octav 2', Waldflöte 2', Scharf V sterk, Cimbel III sterk, Cornet III sterk, Trompete 8'. Oberwerk (CD-c'''): Gedact 8', Quintadena 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Nassat 3', Octav 2', Tertia 1 3/5', Quinta 1 1/2', Mixtur, Vos Humana 8'. Récit: Gamba 8', Gedackt 8', Bassflöite 8', Flute Douce 4', Valdflöite 4', Klarinett 8'. Pedal (CD-d'): Subbass 16', Principal 8', Bordun 8', Octav 4', Quinta 3', Posaune 16', Trompete 8', Cleron 4'. The specification of the Steinmeyer organ was: Hauptwerk: Principal 16', Bourdon 16', Principal 1', Principal 2', Principal 3', Gemshorn 8', Doppelgedeckt 8', Flauto Major 8', Rohrflöte 8', Violoncello 8', Quinte 5 1/3', Octave 4', Principal 4', Offenflöte 4', Gross Terz 3 1/5', Quinte 2 2/3', Superoktave 2', Terz 1 3/5', Cornet 5 fach (4'), Mixtur 6 fach (2'), Cimbel 3 fach (1'), Bombarde 16', Tromba 8', Trompete 8', Clairon Harmonique 4', Céleste (49 tonen), Glocken (26 tonen). Positiv (in zwelkast): Nachthorn 16', Salicional 16', Principal 8', Gedeckt 8', Spitzflöte 8', Quintatön 8', Dulciana 8', Unda Maris 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Fugara 4', Quinte 2 2/3', Sifflöte 2', Terz 1 3/5', Larigot 1 1/3', Septime 1 1/7', Sedecima 1', Mixtur 4 fach (2'), Contra Fagott 16', Trompete 8', French Horn 8', Bassetthorn 8', Clarinette 8', Euphone 4', Tremulant. Oberwerk (in zwelkast): Geigenprincipal 16', Rohrflöte 16', Principal Major 8', Principal Minor 8', Bordun 8', Jubalflöte 8', Wienerflöte 8', Gamba 8', Aeoline 8', Gamba Celeste 8', Vox Celestis 8', Praestant 4', Flute Harmonique 4', Kleingedeckt 4', Gambette 4', Quinte 2 2/3', Piccolo 2', Terz 1 3/5', Kornett 5 fach (8'), Plein Jeu 5 fach (2 2/3'), Trompete 16', Trompette Harmonique 8', Cornopean 8', Orchester-Oboe 8', Vox Humana 8', Klarine 4', Tremulant, Harfe 8', Harfe 4'. Solowerk (in zwelkast): Diapason Stentor 8', Geigenprincipal 8', Groß Mixtur 5 fach (4'), Tuba 16', Tuba 8', Trompette d'Orchestre 8', Tuba 4'. Rückpositiv: Mild Principal 8', Cor de Nuit 8', Violflöte 8', Prestant 4', Bachflöte 4', Nasat 2 2/3', Blockflöte 2', Nachthorn 1', Cimbel 4 fach (1/2'), Rankett 16', Krummhorn 8'. Pedal: Contra Violon 32', Subbordun 32' (unit), Majorbaß 16', Principalbaß 1 16', Principalbaß 2 16' (transmissie), Subbaß 16', Kontrabaß 16', Harmonicabaß 16', Bordun 16' (transmissie), Salicional 16' (transmissie), Quintbaß 10 2/3', Octavbaß 8', Principal 8' (transmissie), Rohrflöte 8', Flötbaß 8', Violoncello 8', Dulciana 8' (transmissie), Quinte 5 1/3', Octav 4', Bachflöte 4', Terz 3 1/5', Waldflöte 2', Pedalkornett 5 fach (2 2/3'), Mixtur 5 fach (5 1/3'), Kontrabombarde 32' (unit), Bombarde 16', Baßtuba 16' (transmissie), Fagott 16' (transmissie), Rankett 16' (transmissie), Trompete 8', Clarine 4', Glocken (26 Töne) (transmissie).

Other specifications

Different specifications

The original stop list of the Wagner organ from 1741:
Hauptwerk (CD-c'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quinta 3', Octav 2', Waldflöte 2', Scharf V sterk, Cimbel III sterk, Cornet III sterk, Trompete 8'.
Oberwerk (CD-c'''): Gedact 8', Quintadena 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Nassat 3', Octav 2', Tertia 1 3/5', Quinta 1 1/2', Mixtur, Vos Humana 8'.
Pedal (CD-d'): Subbass 16', Principal 8', Octav 4', Quinta 3', Mixtur V sterk, Posaune 16', Trompete 8', Cleron 4'.

The stop list after the expansions from 1861:
Hauptwerk (CD-c'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quinta 3', Octav 2', Waldflöte 2', Scharf V sterk, Cimbel III sterk, Cornet III sterk, Trompete 8'.
Oberwerk (CD-c'''): Gedact 8', Quintadena 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Nassat 3', Octav 2', Tertia 1 3/5', Quinta 1 1/2', Mixtur, Vos Humana 8'.
Récit: Gamba 8', Gedackt 8', Bassflöite 8', Flute Douce 4', Valdflöite 4', Klarinett 8'.
Pedal (CD-d'): Subbass 16', Principal 8', Bordun 8', Octav 4', Quinta 3', Posaune 16', Trompete 8', Cleron 4'.

The specification of the Steinmeyer organ was:
Hauptwerk: Principal 16', Bourdon 16', Principal 1', Principal 2', Principal 3', Gemshorn 8', Doppelgedeckt 8', Flauto Major 8', Rohrflöte 8', Violoncello 8', Quinte 5 1/3', Octave 4', Principal 4', Offenflöte 4', Gross Terz 3 1/5', Quinte 2 2/3', Superoktave 2', Terz 1 3/5', Cornet 5 fach (4'), Mixtur 6 fach (2'), Cimbel 3 fach (1'), Bombarde 16', Tromba 8', Trompete 8', Clairon Harmonique 4', Céleste (49 tonen), Glocken (26 tonen).
Positiv (in zwelkast): Nachthorn 16', Salicional 16', Principal 8', Gedeckt 8', Spitzflöte 8', Quintatön 8', Dulciana 8', Unda Maris 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Fugara 4', Quinte 2 2/3', Sifflöte 2', Terz 1 3/5', Larigot 1 1/3', Septime 1 1/7', Sedecima 1', Mixtur 4 fach (2'), Contra Fagott 16', Trompete 8', French Horn 8', Bassetthorn 8', Clarinette 8', Euphone 4', Tremulant.
Oberwerk (in zwelkast): Geigenprincipal 16', Rohrflöte 16', Principal Major 8', Principal Minor 8', Bordun 8', Jubalflöte 8', Wienerflöte 8', Gamba 8', Aeoline 8', Gamba Celeste 8', Vox Celestis 8', Praestant 4', Flute Harmonique 4', Kleingedeckt 4', Gambette 4', Quinte 2 2/3', Piccolo 2', Terz 1 3/5', Kornett 5 fach (8'), Plein Jeu 5 fach (2 2/3'), Trompete 16', Trompette Harmonique 8', Cornopean 8', Orchester-Oboe 8', Vox Humana 8', Klarine 4', Tremulant, Harfe 8', Harfe 4'.
Solowerk (in zwelkast): Diapason Stentor 8', Geigenprincipal 8', Groß Mixtur 5 fach (4'), Tuba 16', Tuba 8', Trompette d'Orchestre 8', Tuba 4'.
Rückpositiv: Mild Principal 8', Cor de Nuit 8', Violflöte 8', Prestant 4', Bachflöte 4', Nasat 2 2/3', Blockflöte 2', Nachthorn 1', Cimbel 4 fach (1/2'), Rankett 16', Krummhorn 8'.
Pedal: Contra Violon 32', Subbordun 32' (unit), Majorbaß 16', Principalbaß 1 16', Principalbaß 2 16' (transmissie), Subbaß 16', Kontrabaß 16', Harmonicabaß 16', Bordun 16' (transmissie), Salicional 16' (transmissie), Quintbaß 10 2/3', Octavbaß 8', Principal 8' (transmissie), Rohrflöte 8', Flötbaß 8', Violoncello 8', Dulciana 8' (transmissie), Quinte 5 1/3', Octav 4', Bachflöte 4', Terz 3 1/5', Waldflöte 2', Pedalkornett 5 fach (2 2/3'), Mixtur 5 fach (5 1/3'), Kontrabombarde 32' (unit), Bombarde 16', Baßtuba 16' (transmissie), Fagott 16' (transmissie), Rankett 16' (transmissie), Trompete 8', Clarine 4', Glocken (26 Töne) (transmissie).

Literature	Det gamle orgel i Nidaros Dom i Trondheim / Ole Rasmus Krag. - In: Den Danske Orgelårbog 1981-1982. Nidaros Cathedral illustrated / Dorothea P. Fischer. - Trondheim : Nidaros Domkirkes Restaureringsarbeider, [ca. 1985]. Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994. Orgel International 4/1998. De orgelbouwfirma G.F. Steinmeyer & Co. (5) : Het Steinmeyer-orgel in de Nidaroskathedraal in Trondheim / Dave Lazoe. - In: De Orgelvriend, jrg. 57, nr. 1/2, januari/februari 2015. Zur Steinmeyer-Kuhn-Orgel im Nidarosdom (Trondheim, Norwegen) : Eine musikalische Ehrenpforte / Markus Zimmermann. - In: Ars Organi, 63. Jhg., Heft 4, Dezember 2015.
Recordings	Bach Complete Organ Works : 10 Alternative Versions / Pieter van Dijk. - DMP Records DVH 140448 (3CD). - 2023. - Recorded in Trondheim and Alkmaar. Buxtehude : The Complete Organ Works Volume 2 / Christopher Herrick. - Hyperion CDA67809 (CD). - 2010. Baroque Organ Music & Baroque Organ Music for Christmas / Perf Fridtjov Bonsaksen. - Challenge CC 72146 (dubbel-CD). - 2005. - Opnamen uit de jaren 1995-1997. Bach recital in the Nidaros Cathedral / Harald Rise. - Sonor Records AS (CD). - 2003. Stjerneklang : Norske folketoner Bachs julekoraler / Andreas Liebig (organ) & Sinikka Langeland (folkesang). - Heilo HCD 7166 (CD). - 2002. Organ concert : Bach - Händel - Vivaldi - Mozart - Beethoven / Harald Rise. - Sonor (CD). - 2000. Pathos und Freude : Orgelwerke von J.S. Bach / Martin Sander. - Audite 20028 (CD). - 1999. J.S. Bach - Organ Works vol. 3 / Jacques van Oortmerssen. - Challenge Classics CC 72047 (CD). - 1997. J.S. Bach - Organ Works / Per Fridtjov Bonsaksen. - Vanguard Classics 99075 (CD). - 1995.
Links	https://www.nidarosdomen.no/musikk/orglene/wagnerorgelet https://www.orgelbau-ahrend.de/opus143wa.html http://mypipeorganhobby.blogspot.com/2009/10/wagner-organ-1739-trondheim-norway.html

Source: Calendar

Source: Postcard