Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: Michiel van 't Einde. Datering: 5 June 2010.

Bild: Michiel van 't Einde

Brummen, Nederland (Gelderland) - Oude Kerk (Pancratiuskerk)
Gemeinde: Brummen
Region:Veluwe
Adresse: Kerkstraat 17, 6971 AE, Brummen

Beschreibung nr.: 1003885.

Gebaut von: Johann Heinrich Holtgräve (1845)

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1845	Johann Heinrich Holtgräve		Neubau
1928	firma N.V. Van Dam		Änders der Disposition
1937	Valckx & Van Kouteren		Übersetzung
1940	Nicolaas Albertus van Dam		Umbau
1971	Orgelmakerij Reil		Restaurierung

J.H. Holtgräve bouwde dit orgel in 1844/1845. Het bestek is op 1 maart 1844 getekend. Bij oplevering op 1 november 1845 had het instrument 22 stemmen op twee manualen en aangehangen pedaal. De dispositie werd in 1928 gewijzigd door de firma N.V. Van Dam. Zij vernieuwden de beide tongwerken van het Hoofdwerk (Fagot en Trompet), en deelden de Trompet in bas en discant. Verdwer werden op het Positief de Flageolet 1' en de Dulciaan 8' vervangen door een Cello 8' en een Celeste 8'.
Nadat de kerk aan de zuidzijde was vergroot, plaatste Valckx & Van Kouteren het orgel in 1937 naar een nieuwe galerij over. De balgen zijn hierbij vervangen. Het orgel werd hierna weer in gebruik genomen op vrijdag 26 november 1937. Bij deze gelegenheid werd het bespeeld door Johan Kres, organist in Utrecht.
Drie jaar later werd de dispositie gewijzigd door N.A. van Dam. Hij breidde het orgel uit met een vrij pedaal op een pneumatische lade met twee registers. De Gedekte Fluit 2' van het Hoofdwerk werd opgeschoven tot een Fluit 1 1/3'. Op het positief werd de Octaaf 2' gewijzigd in een Flageolet 1'. Verder werden de Cello 8' (uit 1928) en de Fluit Travers 8' (D) vervangen door een Dulciaan 8' en een Sexquailter II sterk (D).
In de jaren hierna is het orgel nog meer gewijzigd, en rond 1960 verkeerde het in een zeer slechte staat. De mechaniek was hard aan revisie toe en het orgel speelde bijzonder zwaar. Een grote restauratie werd uitgevoerd door Reil in de jaren 1970-1971, geadviseerd door Klaas Bolt. Op 4 april 1971 kon het herboren orgel weer in gebruik worden genomen met een bespeling door Cornelis Bute, organist te Zutphen. Bij de restauratie is de oude dispositie hersteld, en er is een nieuw mechanisch pedaal gemaakt met een zelfstandige Gedekt 8' en een transmissie van de Bourdon 16'.

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hoofdwerk	12
- Positief	10
- Pedaal	2 (1)
Gesamtzahl der Stimmen	24 (23)
Tastentraktur	Mechanical
Registertraktur	Mechanical
Windlade(n)	Slider chests
Tonhöhe	a' = 440 Hz
Temperatur	Equal temperament
Winddruck	80 mm (Hoofdwerk), 77 mm (Positief)

Disposition
Hoofdwerk (C-f''', geteilt zwischen b°/c'): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Fluit 2' - 1845/1971, Cornet V sterk (8') (D), Mixtuur III-IV sterk (2'), Fagot 16' - 1928, Trompet 8' (B/D) - 1928.
Positief (C-f''', geteilt zwischen b°/c'): Principaal 8', Roerfluit 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Openfluit 4', Octaaf 2' - 1971, Woudfluit 2', Flageolet 1' - 1845/1940, Sesquialter II sterk (2 2/3') (D) - 1940, Dulciaan 8' - 1971.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16' - 1971; transmission, Gedekt 8' - 1971.
Koppeln: Hoofdwerk - Positief, Pedaal - Hoofdwerk.

Gemischte Stimme	Zusammensetzung
Cornet V sterk discant (Hoofdwerk)	c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtuur III-IV sterk (Hoofdwerk)	C: 2' - 1 1/3' -1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3'.
Sesquialter II sterk discant (Positief)	c': 2 2/3' - 1 3/5'.

Übrige dispositiondaten
Van 't Kruijs (1885)	Het Orgel in de Hervormde Kerk te Bummen heeft 22 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal en is omstreeks 1845 door Holzgräber, uit Deventer, geleverd. Organist de Heer J. van Dissel. Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Fluit 2', Cornet 5 st., Mixtuur 3, 4 st., Fagot 16', Trompet 8'. Bovenmanuaal: Prestant 8', Viola 8', Fluit Trav. (disc.) 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Openfluit 4', Octaaf 2', Woudfluit 2', Flageolet 1', Dulciaan 8'. Aangehangen Pedaal. Stomme Registers: Afsluiting, Koppelingen, Ventiel.
Mehrere dispositionen	Volgens het bestek was de oorspronkelijke dispositie: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Gedekte Fluit 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Fagot 16', Trompet 8' (gedeeld). Positief: Prestant 8', Roerfluit 8', Viola da Gamba 8', Fluit Travers 8' (discant), Octaaf 4', Open Fluit 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Dulciaan 8'. Pedaal aangehangen. De dispositie was in 1969 vlak voor de restauratie als volgt: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Quintfluit 1 1/2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Fagot 16', Trompet 8' (gedeeld). Positief: Prestant 8', Roerfluit 8', Viola da Gamba 8', Vox Celeste 8', Octaaf 4', Open Fluit 4', Woudfluit 2', Flageolet 1', Sesquialter II sterk, Dulciaan 8'. Pedaal: Bourdon 16', Gedekt 8'.

Übrige dispositiondaten

Van 't Kruijs (1885)

Het Orgel in de Hervormde Kerk te Bummen heeft 22 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal en is omstreeks 1845 door Holzgräber, uit Deventer, geleverd.
Organist de Heer J. van Dissel.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Fluit 2', Cornet 5 st., Mixtuur 3, 4 st., Fagot 16', Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 8', Viola 8', Fluit Trav. (disc.) 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Openfluit 4', Octaaf 2', Woudfluit 2', Flageolet 1', Dulciaan 8'.
Aangehangen Pedaal.
Stomme Registers: Afsluiting, Koppelingen, Ventiel.

Mehrere dispositionen

Volgens het bestek was de oorspronkelijke dispositie:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Gedekte Fluit 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Fagot 16', Trompet 8' (gedeeld).
Positief: Prestant 8', Roerfluit 8', Viola da Gamba 8', Fluit Travers 8' (discant), Octaaf 4', Open Fluit 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Dulciaan 8'.
Pedaal aangehangen.

De dispositie was in 1969 vlak voor de restauratie als volgt:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Quintfluit 1 1/2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Fagot 16', Trompet 8' (gedeeld).
Positief: Prestant 8', Roerfluit 8', Viola da Gamba 8', Vox Celeste 8', Octaaf 4', Open Fluit 4', Woudfluit 2', Flageolet 1', Sesquialter II sterk, Dulciaan 8'.
Pedaal: Bourdon 16', Gedekt 8'.

Literatur

Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
Berichten. - In: Maandblad Het Orgel, 34e Jaargang No. 5, Februari 1937.
Orgelbespelingen en Orgelbouw : Kerkorgel. - In: Maandblad Het Orgel, 35e Jaargang No. 4, Januari 1938.
Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 67 nr. 4, april 1971.
Het orgel in de Hervormde kerk te Brummen gerestaureerd / A.C. Noort. - In: De Orgelvriend, jrg. 13 nr. 10, oktober 1971.
Orgelbouwnieuws : Het orgel in de Hervormde Kerk te Brummen / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 68 nr. 2, februari 1972.
Zes eeuwen Veluwse orgels / Maarten Seybel. - Zaltbommel : Europese Bibliotheek, 1975.
Excursienieuws Brummen Steenderen 22 maart 1980 / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 3, maart 1980.
Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).

Aufnahmen

Brummen : Holtgräve-orgel / Theo Meurs. - Contrapunctus Musicus VC 2520 (CD). - 2004.

Bild: Michiel van 't Einde	Bild: Michiel van 't Einde	Bild: Michiel van 't Einde	Bild: Michiel van 't Einde	Bild: Michiel van 't Einde
Quelle: Postcard