Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: Dirco Oskam. Datering: 10 September 2011.

Bild: Dirco Oskam

't Zandt, Nederland (Groningen) - Mariakerk
Gemeinde: Eemsdelta
Region:Fivelingo
Adresse: Hoofdstraat 43, 9915 PA, 't Zandt
Website: https://pknvredekerkmaarland.nl/

Beschreibung nr.: 1002587.
Orgelnummer "Groningen Orgelland": 495.

Gebaut von: Hendrick Huis (1662)

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1662	Hendrick Huis		Neubau
1791	Franz Caspar Snitger jr.		Umbau
1791	Heinrich Hermann Freytag		Umbau
1826	Hermann Eberhard Freytag		Verschiedene Tätigkeiten
1907	Jan Doornbos		Änders der Disposition
1990	Bakker & Timmenga		Reconstruction

Het orgel in 't Zand is gebouwd door H. Huis in 1662. De oorspronkelijke plaats binnen het kerkgebouw was op de scheiding tussen koor en schip. In 1791 verbouwden Schnitger en Freytag het orgel. In 1826 is het uitwendig zeer verfraaid door Herman Eberhard Freytag. Jan Doornbos wijzigde de dispositie in 1907. De Mixtuur werd vervangen door een Bourdon 16', de Vox Humana werd verwijderd, de Trompet gewijzigd. Op het Rugwerk verving hij de Sexquialter en de Scherp door een Viola di Gamba, de Quintadena werd gewijzigd in een Holpijp en de Woudfluit 2' in een Fluit 4'.
In deze toestand bleef het orgel tot 1962. In dat jaar demonteerde Bakker & Timmenga het vanwege een uitgebreide restauratie van het kerkgebouw. In 1966 maakten zij een provisorisch orgeltje met vier stemmen van het rugpositief. De orgelkassen werden in dat jaar opgeleverd na een reconstructie. Het instrument zelf is pas gerestaureerd in 1989/1990 door Bakker & Timmenga, geadviseerd door Cor Edskes. Op 28 oktober 1990 kon het weer in gebruik worden genomen. De oude dispositie is hierbij hersteld. Alleen de Vox Humana is pas in 1991 geplaatst.

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hoofdwerk	9
- Rugwerk	7
- Pedaal	aangehangen
Gesamtzahl der Stimmen	16
Tastentraktur	Mechanical
Registertraktur	Mechanical
Windlade(n)	Slider chests
Tonhöhe	a' = 453 Hz
Temperatur	Equal temperament
Winddruck	67,5 mm

Disposition
Hoofdwerk (C-d'''): Prestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk (1'), Trompet 8', Voxhumana 8' (discant) - 1991.
Rugwerk (C-d'''): Quintadena 8', Prestant 4', Super Octaaf 2', Woudfluit 2', Sesquialter II sterk (1 1/3') - 1990, Scherp III-IV sterk (2/3') - 1990, Dulciaan 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Sonstige Register: Sterrens, Nagtegaal.
Koppeln: Manuaalkoppel.
Nebenregister und Spielhilfen: 2 afsluiters.

Gemischte Stimme	Zusammensetzung
Mixtuur IV-VI sterk (Hoofdwerk)	C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'.
Sesquialter II sterk (Rugpositief)	C: 1 1/3' - 4/5'. c': 2 2/3' - 1 3/5'.
Scherp III-IV sterk (Rugpositief)	C: 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1' - 2/3' - 1/2'. c': 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'.

Übrige dispositiondaten
Knock (1788)	Zie dispositie.
Mehrere dispositionen	De dispositie bij oplevering: Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Fluit 2', Sexquialter III sterk, Cornet IV sterk (discant), Mixtuur IV-V sterk (gedeeld), Trompet 8', Vox Humana 8'. Aangehangen pedaal. Vanaf 1907 was de dispositie: Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Trompet 8'. Rugpositief: Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Prestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Dulciaan 8'. Pedaal: aangehangen.

Übrige dispositiondaten

Knock (1788)

Zie dispositie.

Mehrere dispositionen

De dispositie bij oplevering:
Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Fluit 2', Sexquialter III sterk, Cornet IV sterk (discant), Mixtuur IV-V sterk (gedeeld), Trompet 8', Vox Humana 8'.
Aangehangen pedaal.

Vanaf 1907 was de dispositie:
Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Trompet 8'.
Rugpositief: Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Prestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Dulciaan 8'.
Pedaal: aangehangen.

Literatur	Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 22, november 1979. Freytag & Snitger in Compagnie : Een introductie tot het werk van Heinrich Hermann Freytag en diens compagnon Frans Caspar Schnitger junior, 'afsluiters' van de 18de eeuwse Gronings-Hamburgse orgelmakersschool / Koos Tiggelaar, Albert Valstar. - Oostwolde : Kerkvoogdij Hervormde Gemeente, 1990. Het orgel in de Ned. Herv. Kerk te 't Zandt / C.H. Edskes. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 1991. - (Publicatie ; nr. 35). Albertus Anthoni Hinsz, orgelmaker 1704-1785 / Willem Jan Dorgelo Hzn. - Augustinusga: Lykele Jansma, 1985. Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1). Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel V Fivelingo / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1998. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 21).
Aufnahmen	Bach in Groningen 5 / Piet Wiersma. - Eurosound ES 47.391 (2CD). - 2002. - Recorded in Uithuizen, Hellum and 't Zandt.
Weblinks	https://orgel.edskes.net/kerk_zandt_mariakerk.htm

Bild: Piet Bron	Bild: Michiel van 't Einde	Quelle: Postcard	Bild: Michiel van 't Einde	Bild: Michiel van 't Einde	Bild: Michiel van 't Einde
Bild: Michiel van 't Einde