Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Harlingen - Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt)

Harlingen, Nederland (Fryslân) - Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt)
Gemeente: Harlingen
Adres: Noordoostersingel 67, 8861 HM, Harlingen
Website: http://www.gkvharlingen.nl

Beschrijving nr.: 1002362.

Gebouwd door: L. van Dam & Zonen (1864)
Het orgel bevat ouder materiaal: Windlade hoofdwerk uit van Albertus Johannes van Gruisen, Windlade bovenwerk uit van Jan Adolf Hillebrand, Pijpwerk uit van Conrad Bader
Verbrand (2004)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1864	L. van Dam & Zonen		nieuwbouw
1910	Pieter van Dam		wijzigen dispositie
1938	A.S.J. Dekker		wijzigen dispositie
1989	Bakker & Timmenga		overplaatsing

Van Dam bouwde in 1864 een nieuw orgel voor de Oosterkerk in Leeuwarden. Bij de bouw werden verschillende oude materialen gebruikt: een windlade van Van Gruisen uit 1789, afkomstig van de Hervormde Kerk in Heerenveen voor het Hoofdwerk, een windlade van Hillebrand uit 1816 afkomstig uit de Hervormde Kerk te Rauwerd voor het Bovenwerk en pijpwerk van Baders afkomstig van de Hervormde Kerk in Ternaard. Pieter van Dam restaureerde het orgel in 1910 en verving de Quintprestant 3' door een Violon 8' en de Trompet door een ander exemplaar, gemaakt door Hardorff. De firma Dekker werkte in 1938 aan het orgel. Zij vervingen de Mixtuur door een nieuw exemplaar en maakten een pneumatische transmissie van de Bourdon 16' voor het pedaal. De Oosterkerk werd in 1979 gesloten. Het orgel is hierna gedemonteerd.
In 1981 kocht de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) in Harlingen het instrument. Een restauratie werd gestart door Bakker & Timmenga onder advies van Jan Jongepier. Herstel van de originele dispositie was het uitgangspunt. Ook is de kas opnieuw geschilderd. Op 10 maart 1989 werd het instrument in Harlingen in gebruik genomen. Het werd bij deze gelegenheid bespeeld door Jan Jongepier, en de plaatselijke organisten J. Olivier, J.J. Huijser en W.F. Haitsma.
De Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) te Harlingen is op 23 december 2004 volledig uitgebrand. Het orgel is verloren gegaan.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1864	Leeuwarden	Oosterkerk
1989	Harlingen	Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt)

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hoofdwerk	10
- Bovenwerk	6
- Pedaal	1
Totaal aantal stemmen	17
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	a' = 440 Hz
Temperatuur	Equal temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16' (B/D), Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quintprestant 3' - 1989, Octaaf 2', Tertiaan 1 3/5', Mixtuur II-III sterk - 1989, Trompet 8'.
Bovenwerk (C-g'''): Salicet 8' (discant), Fluit Dolce 8' (B/D), Prestant 4', Fluit Travers 4', Quintfluit 3' (discant), Woudfluit 2'.
Pedaal (C-d'): Subbas 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885)	Het Orgel in de Christelijk Gereformeerde Kerk te Leeuwarden is in 1789 door A. Gruijsen, uit Leeuwarden, geleverd en heeft 16 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal. Organist de Heer Van der Veen. Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint-Prestant 3', Octaaf 2', Mixtuur 3 st., Tertiaan, Trompet 8'. Bovenmanuaal: Prestant 4', Salicet 8', Fluit dolce 8', Fluit Travers 4', Quintfluit 3', Speelfluit 2'. Aangehangen Pedaal. Stomme Registers: Tremulant, Koppeling.

Overige dispositiegegevens

Van 't Kruijs (1885)

Het Orgel in de Christelijk Gereformeerde Kerk te Leeuwarden is in 1789 door A. Gruijsen, uit Leeuwarden, geleverd en heeft 16 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal.
Organist de Heer Van der Veen.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint-Prestant 3', Octaaf 2', Mixtuur 3 st., Tertiaan, Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Prestant 4', Salicet 8', Fluit dolce 8', Fluit Travers 4', Quintfluit 3', Speelfluit 2'.
Aangehangen Pedaal.
Stomme Registers: Tremulant, Koppeling.

Literatuur

Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
Programma- en informatieboekje voor de feestelijke ingebruikneming van het orgel van de Gereformeerde Kerk (vrijg.) te Harlingen : 10 maart 1989.
Waardevol orgel voor Harlingen / Anje de Heer-de Jong. - In: Nederlands Dagblad, 10 maart 1989.
Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8).
Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
Van Dam-orgel Harlingen verbrand. - In: De Orgelkrant, jrg. 10 nr. 2, februari 2005.
Van Dam-orgel in Harlingen door brand verwoest / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 47 nr. 2, februari 2005.
'Verloren gegane orgels in de loop der eeuwen' II / Maarten Seijbel. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 2005. - (Publicatie nr. 62).

Links

https://www.petertenkate.nl/Harlingen-GKV.htm

Foto: Ad Fahner