Albertus Johannes van Gruisen
| Geboorte- en sterfjaar |
|---|
| Geboortejaar | 1741 | Kleinemeer (bij Sappemeer) |
| Sterfjaar | 1824 | Leeuwarden |
| Vestigingsplaats |
|---|
| 1776 | Kleinemeer |
| 1780 | Meppel |
| 1782 | Leeuwarden |
Albertus van Gruisen is geboren in Kleinemeer in augustus 1741. Hoewel vaak geschreven wordt dat hij knecht was bij Hinsz, is dit absoluut niet zeker. Hij was in elk geval wel bekend met het werk van Hinsz. Hij bouwde zijn eerste orgel voor de parochiekerk in zijn geboortedorp. In de jaren hierna woonde hij in verschillende plaatsen: Kleinemeer, Sappemeer, Meppel en Sneek. Hij vestigde zich in Leeuwarden in 1782, na zijn huwelijk met Catharina Willems (1756-1831). Plannen om naar Hoogezand te verhuizen vonden uiteindelijk geen doorgang. Vanaf 1804 was zijn oudste zoon Johannes (1783-1829) medewerker van het bedrijf. Zijn zoon Willem (1788-1843) was medewerker vanaf 1805, en zette in 1824 het bedrijf voort. Johannes was al voor 1816 niet meer in de firma werkzaam. Albertus van Gruisen overleed op 25 januari 1824 te Leeuwarden.
| Literatuur |
- Orgel ABC : Orgelfoto-album. - Amersfoort: J.C. Willemsen, [1976]. - Extra editie van "De Orgelvriend".
- Het einde van de orgelmakerij Van Gruisen / J.D. van der Meer. - In: De Mixtuur, nr. 31, juni 1980.
- Het kabinetorgel in de kerk te Oosternieland / Victor Timmer. - In: Groninger Kerken, jrg. 1 nr. 1, maart 1984.
- Albertus Anthoni Hinsz : Orgelmaker 1704-1785 / Willem Jan Dorgelo Hzn. - Augustinusga: Lykele Jansma, 1985.
- Albertus van Gruisen / J.D. van der Meer. - In: De Mixtuur, nr. 66, september 1990.
- De orgelmakers van Gruisen; werk, leerlingen en invloed / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Stichting Organum Frisicum, 1995. - (Paadwizer).
- Over Albertus van Gruisen en zijn orgel in Woudsend : Uitgave ter gelegenheid van de restauratie van het door Albertus van Gruisen gebouwde orgel in de H. Michaëlkerk te Woudsend / Ton van Eck, Victor Timmer. - Woudsend : [Parochie H. Michaël], 2011.
- Rond enkele etiketten in kabinetorgels van Albertus van Gruisen / Victor Timmer. - In: Friese Orgelkrant 2023 (Stichting Organum Frisicum - Het Friese Orgel).
|
Werklijst
| Nieuwgebouwde orgels |
| Jaar | Plaats / Gebouw | Opus |
| 1776 | Kleinemeer, Rooms-Katholieke Kerk | |
| 1779-1781 | Bolsward, Rooms-Katholieke Sint-Martinusstatie | |
| 1784-1785 | Roordahuizum, Nederlands Hervormde Kerk | |
| 1786 | Sloten, Nederlands Hervormde Kerk | |
| 1786 | Sneek, Doopsgezinde Kerk | |
| 1788 | Warga, Hervormde Kerk | |
| 1790 | Heerenveen, Nederlands Hervormde Kerk (thans in Assen) | |
| 1791 | Irnsum, Parochiekerk | |
| 1795 | Hichtum, Nederlands Hervormde Kerk | |
| 1804 | Roodhuis, Parochiekerk | |
| 1808 | Joure, Parochiekerk | |
| 1808 | Dokkum, Parochiekerk | |
| 1810 | Harlingen, Doopsgezinde Kerk | |
| 1810 | Jorwerd, Doopsgezinde Kerk | |
| 1811 | Hallum, Nederlands Hervormde Kerk | |
| 1821 | Oppenhuizen, Hervormde Kerk | |
| Werkzaamheden aan bestaande orgels |
| Jaar | Plaats / Gebouw | Opus |
| 1777-1778 | Aschendorf (Duitsland), Katholische Pfarrkirche | |
| 1778 | Leeuwarden, Grote Kerk | |
| 1778 | Leeuwarden, Westerkerk | |
| 1778 | Schiedam, Grote Kerk | |
| 1780 | Leeuwarden, Galileërkerk | |
| 1780 | Leeuwarden, Lutherse Kerk | |
| 1782 | Sneek, Nederlands Hervormde Kerk | |
| 1790 | Zwolle, Grote- of Sint Michaëlskerk | |
| 1816 | Zwolle, Grote- of Sint Michaëlskerk | |
| 1823 | Alkmaar, Grote- of Sint Laurenskerk | |
