• Home
• Orgels
• Informatie
• Links
• Contact

Volledige beschrijving geselecteerd orgel


Foto: Frans Sellies

Utrecht, Nederland (Utrecht) - Gemeente des Heeren (gebouw Immanuel)
Gemeente: Utrecht
Adres: Vaartscherijnstraat 53, 3523 TB, Utrecht
Website: http://www.gemeentedesheeren.nl/

Beschrijving nr.: 1002229.

Gebouwd door: Jan Proper (1902)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1902	Jan Proper		nieuwbouw
1951	J. de Koff & Zoon		overplaatsing

• Het kerkgebouw van de Dolerende Kerk van Maasland werd op zondag 24 februari 1889 in gebruik genomen. Aanvankelijk is er in deze kerk een nog onbekend orgel geplaatst. Door het samengaan van de Gereformeerde Kerken te Maasland bleek dit kerkgebouw te klein en volgde in 1901 een uitbreiding met een dwarsschip. Daarna bleek dat het bestaande orgel te klein was voor deze ruimte en is het verkocht aan de Gereformeerde Kerk te Waskemeer voor het kerkgebouw (1876-1930) op het grondgebied van Haulerwijk. In 1902 plaatste Jan Proper te Kampen een nieuw orgel. Het is vergelijkbaar met de orgels die Proper plaatste in de Gereformeerde Kerk te Aalten en Almkerk (1902).
  
• In 1950 is het orgel verkocht aan de Gereformeerde Kerk van Utrecht voor de Maranathakerk. Daar is het door de firma De Koff gerestaureerd, uitgebreid en in een nieuwe kas geplaatst. Het kerkgebouw werd gebouwd als noodkerk. In 1951 plaatste De Koff hier het Proper-orgel. Het had één klavier en aangehangen pedaal. De Koff breidde het uit met een Nevenwerk en een zelfstandig pedaal. De windlade voor het tweede manuaal is afkomstig van een ouder orgel. Er werd een moderne kas gemaakt. Adviseur bij de werkzaamheden namens de GOV was drs. G.D. Pasman. De Fluit 4' van het Pedaal moest nog worden vervangen door een Octaaf 4', en de beide Quinten van het tweede klavier waren bij oplevering nog niet geplaatst.
  
• De voormalige gereformeerde Maranathakerk in Utrecht is tegenwoordig in gebruik bij de Gemeente des Heeren. Het gebouw heet sindsdien Immanuel. Of het orgel nog is gewijzigd is mij niet bekend.
  

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1902	Maasland	Gereformeerde Kerk
1951	Utrecht	Maranathakerk (later: Immanuel, Gemeente des Heeren)

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manuaal I	11
- Manuaal II	6
- Pedaal	2
Totaal aantal stemmen	19
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	a' = 440 Hz
Temperatuur	Equal temperament

Dispositie
Manuaal I: Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Sesquialter II sterk, Mixtuur III-IV sterk (1 1/3'), Trompet 8'.
Manuaal II: Holpijp 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3' - gereserveerd, Nachthoorn 2', Quint 1 1/3' - gereserveerd.
Pedaal: Bourdon 16', Fluit 4'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Manuaal I.
Speelhulpen: Tremulant.

Vulstem	Samenstelling
Mixtuur III-IV sterk	C: 1 1/3' - 1' - 2/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. g'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Sesquialter II sterk	C: 2 2/3' - 1 3/5'.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	Het Proper-orgel had als dispositie: Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 2 2/3' (later opgeschoven naar 1 1/3'), Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Trompet 8' (gedeeld). Pedaal: Aangehangen.

Literatuur

Orgelberichten. - In: Organophilia, Maandblad voor Orgelvrienden. - jrg. 2 nr. 8/9, augustus/september 1951. In een noodkerk hoort een noodorgel! / G.D. Pasman. - In: Organist & Eredienst, jrg. 17, nr. 186, september 1951. Uit het verleden van de Gereformeerde Kerk van Maasland 1958-1983. - Herdenkingsboekje. Orgels in de stad Utrecht : Zes eeuwen geschiedenis en een inventarisatie / Peter van Dijk, Ronald Doornekamp. - Utrecht: Stichting Organisatie Oude Muziek, 1992. Jan Proper (1853-1922) : Orgelbouwer op het grensvlak van ambachtelijk en industrieel / R. Walsma. - Leeuwarden : R. Walsma, 2005.

---

Foto: Frans Sellies

Foto: Frans Sellies

Bron: Postcard

Bron: Collectie Jan Korpershoek