Spring naar content
Complete description of the selected organ
Harderwijk, Nederland (Gelderland) - Grote Kerk of Onze Lieve Vrouwekerk
Municipal: Harderwijk
Region:Veluwe
Address: Kerkplein 1, 3841 EC, Harderwijk
Website: http://www.grotekerkharderwijk.nl/

Description nr.: 1001991.

Built by: Builder unknown (1531)
Verwoest bij instorting toren (1797)

YearBuilderOpusActivity
1531 Builder unknown  new organ
1609 Albert Kiespenninck  restoration
1632 Galtus Germersen  restoration and enlargement
1632 Germer Galtussen  restoration and enlargement
1645 Galtus Germersen  enlargement
1723 Franz Casper Schnitger  rebuild
1727 Franz Casper Schnitger  enlargement
1771 Albertus Anthonie Hinsz  maintenance/reparations

Reeds in 1508 wordt vermeld dat er een orgel is in Harderwijk. In 1531 werd dit orgel aan de Minnebroeders in de stad geschonken. In de Onze Lieve Vrouwekerk werd een nieuw orgel gebouwd. De bouwer is onbekend, evenals het exacte bouwjaar. Als bouwers worden Hendrik Niehoff, Jan van Covelen en Hans Graurock als mogelijk gezien. De Nijmeegse bouwer Kiespenninck voerde een herstelling uit in 1608/1609, waarna het instrument door Sweelinck is gekeurd. De bouwers Galtus Germersen en Germer Galtussen voerden in 1632 een reparatie met uitbreiding uit. In 1645 plaatste Galtus Germersen een Vox Humana en een Sexquialter bij. Het orgel werd in het jaar 1723 door Franz Casper Schnitger verplaatst naar de torenwand. Ook nu werd de dispositie gewijzigd. Uit het bestek kan echter worden opgemaakt dat hij een vrijwel nieuw orgel bouwde met onderdelen uit het oude. Franz Casper werkte in 1727 nogmaals aan het orgel. Hij versierde het front met nieuw snij- en schilderwerk, en verving de Vox Humana. Hij breidde het orgel uit tot een instrument met 26 stemmen, verdeeld over twee manualen en een vrij pedaal. De dispositie van dit instrument is hier vermeld. Door Hinsz werd in 1771 een schoonmaak- en herstelbeurt uitgevoerd, omdat veel pijpen niet meer spraken door het stof. Daarna bleef het instrument ongemoeid, totdat op 28 januari 1797 om tien uur 's morgens de toren instortte, en het orgel volledig verwoest werd. Pas in 1827 kon een nieuw instrument in gebruik worden genomen, gebouwd door Jonathan Bätz.

Technical data
Number of stops per division
- Ondermanuaal6
- Bovenmanuaal10
- Pedaal10
Total number of stops26
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests

Specification
Ondermanuaal (C-c'''): Prestant 16', Octaaf 8', Octaaf 4', Super Octaaf 2', Grote Scharp IV sterk, Basson 16'.
Bovenmanuaal (C-c'''): Fluit Does 8', Prestant 4', Quint 3', Speelfluit 3', Principaal 2', Praestantquint 1 1/2', Ruyschpijp II sterk, Mixtuur IV-VI sterk, Trompet 8', Vox Humana 8' - 1727.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Principaal 8', Rhoerquint 6', Prestant 4', Nagthoorn 2', Grote Ruyschpijp II sterk, Mixtuur VI sterk, Bazuin 16', Trompet 8', Cornet 2'.

Other specifications
Hess (1774) Het Orgel in de Groote-Kerk (Harderwyck), met twee Hand-Clavieren en een Vry Pedaal, heeft 26 stemmen.
OnderManuaal, 6 stemmen: Praestant 16', Octaav 8', Octaav 4', Super Oct. 2', Grote Scharp 4 st. en Basson 16'.
BovenManuaal, 10 stemmen: Fluitdous 8', Praestant 4', Principaal 2', Quint 3', Spitsfluit 3', Quint 1 1/2', Ruyschpyp 2 st., Mixtuur 4-6 st., Trompet 8' en Voxhuman. 8'.
Pedaal, 10 stemmen: Subbas 16', Principaal 8', Praestant 4', Nagthoorn 2', Gr. Ruyschp. 2 st., Rhoerquint 6', Mixtuur 6 st., Bazuyn 16', Trompet 8' en Cornet 2'.
Dit Orgel heeft 6 Blaasbalgen, 3 Afsluitingen en een Tremulant. Ao. 1723 is dit Werk eerst zonder Pedaal vervaardigt door den Zoon van den beroemde A: Schnitger, Ao. 1727 door den zelver verder volbragt zo als het voor tegenwoordig is. De Examinatoren waaren Louis des Millevilles Organist in 's Bosch, en ... Ramp Org. te Zutphen.
Different specifications De dispositie omstreeks 1560 was als volgt:
Hoofdwerk (Contra-F - a''): Prestant 8', Octaaf 4', Mixtuur, Scherp.
Bovenwerk (Contra-F - a''): Roerfluit 8', Quintadeen 8', Fluit 4', Nasard 2 2/3', Gemshoorn 2', Sifflet 1', Tertscimbel, Trompet 8', Schalmei 4'.
Aangehangen pedaal. Tremulant over het gehele orgel.
Literature
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
  • Orgels op de Veluwe / Maarten Seybel. - Sneek: Boeijenga, 1962.
  • Die Brabanter Orgel : Zur geschichte der Orgelkunst in Belgien und Holland im Zeitalter der Gotik und der Renaissance / dr. Maarten A. Vente. - Amsterdam : H.J. Paris, 1963.
  • Zes eeuwen Veluwse orgels / Maarten Seybel. - Zaltbommel : Europese Bibliotheek, 1975.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • De orgelgeschiedenis van de Grote- of O.L.V. Kerk te Harderwijk / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 23 nr. 9, september 1981.
  • Albertus Anthoni Hinsz, orgelmaker 1704-1785 / Willem Jan Dorgelo Hzn. - Augustinusga: Lykele Jansma, 1985.
  • De orgelpracht van de Nederlandse steden II : Hattem - Elburg - Harderwijk : Drie Noord-Veluwse Hanzesteden / Maarten Seijbel. - Elburg : Nationaal Orgelmuseum, 2017.
Links http://www.grotekerkharderwijk.nl/?pagina=orgel