Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 January 2011.

Foto: Michiel van 't Einde

Oene, Nederland (Gelderland) - Hervormde Kerk (Sint Dionysius)

Doorverwezen vanaf: Utrecht - Kerk van de Heilige Martinus "Achter de Twynstraat" (1766 - 1852)

Gemeente: Epe
Streek:Veluwe
Adres: Dorpsstraat 1, 8167 NK, Oene
Website: http://www.kerkoene.nl/

Beschrijving nr.: 1001896.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR1040.

Gebouwd door: Johann Heinrich Hartmann Bätz (1766)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1766 Johann Heinrich Hartmann Bätz  nieuwbouw
ca. 1810 Gideon Thomas Bätz  uitbreiding
1852 Pieter Maarschalkerweerd  overplaatsing
1948 fa. Bernard Koch  diverse werkzaamheden
1967 Ernst Leeflang  restauratie

  • In 1754 werd in Utrecht een nieuwe parochiekerk voor de heilige Martinus "Achter de Twynstraat" in gebruik genomen. Dit gebouw verving de oude schuilkerk. Het orgel uit de schuilkerk verhuisde mee, maar al in 1766 plaatste J.H.H. Bätz een nieuw orgel in de kerk. Het orgel met enkel metalen pijpwerk had acht stemmen op één manuaal en aangehangen pedaal. Op de lade was nog een plaats gereserveerd voor een tongwerk. Gideon Thomas Bätz plaatste begin negentiende eeuw een Trompet 8' op deze plaats. In 1852 leverde de firma Maarschalkerweerd een groter orgel voor de Martinuskerk. Het Bätz-orgel werd verkocht aan de Hervormde gemeente in Oene. De plaatsing geschiedde eveneens door Maarschalkerweerd. Het klavier werd door hen naar de zijkant verplaatst. Er vonden ook wijzigingen plaats in de aanleg van de mechaniek, en de oorspronkelijke balgen werden door één magazijnbalg vervangen. Op 22 augustus 1852 is het orgel in Oene in gebruik genomen.
  • Het orgel is bijna een eeuw ongewijzigd gebleven. In 1948 reviseerde de firma Koch het. Zij breidden de dispositie uit met een Quintadeen 8' en vervingen de Mixtuur door een nieuw exemplaar. Ernst Leeflang voerde in 1967 een grote restauratie uit. Adviseur was dr. Maarten Vente. De oorspronkelijke doelstelling hiervan - het reconstrueren van het orgel zoals het in 1766 was opgeleverd - werd niet uitgevoerd. Wel werd de oorspronkelijke dispositie hersteld, de Mixtuur opnieuw gemaakt in een beter passende mensuur en samenstelling. De opstelling van het pijpwerk werd gecorrigeerd, twee nieuwe schepbalgen werden geplaatst en de klaviatuur werd geheel nieuw gemaakt. Op 1 september 1967 werd het orgel weer in gebruik genomen. Het werd bij deze gelegenheid bespeeld door Arie J. Keijzer.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1766UtrechtKerk van de Heilige Martinus "Achter de Twynstraat"
1852OeneHervormde Kerk (Sint Dionysius)

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal9
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen9
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Manuaal (C-d'''): Prestant 8' - discant dubbelkorig, Roerfluit 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Roerquint 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (discant), Mixtuur II-III sterk, Trompet 8' (B/D) - ca. 1810.
Pedaal (C-f°): Aangehangen.
Speelhulpen: Ventiel.

VulstemSamenstelling
Cornet III sterk (discant) c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtuur II-III sterk C: 1 1/3' - 1'. c': 2' - 1 1/3'. c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c''': 4' - 2 2/3' - 2'.
Literatuur
  • Orgels in Overijssel / Maarten Seybel. - Sneek: Boeijenga, 1965.
  • Orde van dienst bij het in gebruik nemen van het gerestaureerde kerkorgel op vrijdag 1 september 1967 in de Ned. Hervormde Kerk te Oene.
  • Historisch orgel in oude luister hersteld : In Oene's Hervormde Kerk. - Krantenartikel, september 1967.
  • .Bij de foto's : 1. Het orgel in de Ned. Herv. kerk te Oene (Gelderland). - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 1, januari 1968.
  • Zes eeuwen Veluwse orgels / Maarten Seybel. - Zaltbommel : Europese Bibliotheek, 1975.
  • De Nederlands Hervormde Kerk te Oene. - Stencil.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • Het orgel in de Ned. Herv. kerk van Oene / L. Dalhuisen. - Oene, mei 1990. - Stencil.
  • Het historische orgel in Nederland 1726 - 1769 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 2).
Overige bronnen
  • Jan Koelewijn

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 January 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 January 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 January 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 21 July 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 January 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Bron: Fotokaart GR 1040 (Stichting Orgel Centrum).
Bron: Fotokaart GR 1040 (Stichting Orgel Centrum)
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 January 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 January 2011.
Foto: Michiel van 't Einde