Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Tjalling Roosjen
Vleuten, Nederland (Utrecht) - Torenpleinkerk
Gemeinde: Utrecht
Adresse: Schoolstraat 1, 3451 AA, Vleuten
Website: http://www.torenpleinkerk.nl/
Beschreibung nr.: 1001282.
Gebaut von: Gideon Thomas Bätz (1809)
Kurze Übersicht der Orte, an denen die Orgel gestanden hat
Technische Daten
Disposition
Manuaal (C-e'''): Bourdon 16' (discant) - 1972, Holpijp 8', Quintadeen 8', Prestant 4' - 1812 (bas)/1972 (discant), Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Mixtuur II-IV sterk 1 1/3') (B/D), Tremulant.
Pedaal (C-g°): Aangehangen.
Übrige Quellen
Bild: Tjalling Roosjen
Vleuten, Nederland (Utrecht) - Torenpleinkerk
Gemeinde: Utrecht
Adresse: Schoolstraat 1, 3451 AA, Vleuten
Website: http://www.torenpleinkerk.nl/
Beschreibung nr.: 1001282.
Gebaut von: Gideon Thomas Bätz (1809)
Jahr | Orgelbauer | Opus | Aktivität | 1809 | Gideon Thomas Bätz | Neubau | 1971 | J. de Koff & Zoon | Restaurierung | 1972 | firma D.A. Flentrop | Restaurierung | 2020 | Van Rossum Orgelbouw | Restaurierung |
- In 1809 bouwde G.Th. Bätz een nieuw orgel voor de Remonstrantse kerk in Utrecht. Het verving een ouder instrument dat als tweedehands werd aangekocht en in 1798 door Christophel Bätz was geplaatst. Omdat dit orgel veel gebreken vertoonde bestelde men in 1808 een nieuw orgel, dat geplaatst moest worden in de nieuw te bouwen kerk. De nieuwe kerk aan de Kromme Nieuwe Gracht werd in 1809 opgeleverd. Bätz had het orgel in 1811 gereed. Omdat er geen geld meer was om het orgel te betalen verkocht Bätz het aan de parochiekerk van Sint Franciscus Xaverius in Amersfoort. Op 11 december 1812 bood Bätz een orgel te koop aan aan de kerkmeesters van de Jacobskerk te Brielle. Men zag van deze koop af, en vervolgens kwam Bätz overeen met de Remonstrantse Kerk in Utrecht dat zij het orgel konden kopen.
- In 1866 verving men het niet al te grote orgel door een nieuw instrument, gebouwd door C.G.F. Witte. Het oude werd verkocht aan de Hervormde Gemeente te Vleuten. Op 13 mei 1866 nam men het in Vleuten in gebruik met een bespeling door de organist van de Utrechtse Pieterskerk, de heer J.H.A. Wagenaar. In 1905 werd de dispositie gewijzigd: de Quintadeen 8' en de Bourdon 16' werden vervangen door een Prestant 8'. Verder werd de discant van de Prestant 4' vernieuwd, en er werden zweljalouzieën aan de achterzijde van de orgelkas gemaakt. In 1971 werd het orgel gerestaureerd door J. de Koff. De restauratie werd door Flentrop voltooid in 1972. Adviseur bij de werkzaamheden was Willem Hülsmann.
- Op grond van het aanwezige pijpwerk lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat Bätz dit orgel bouwde met pijpmateriaal van verschillende herkomst dat hij nog in de werkplaats in voorraad had. Begin januari 2019 is het orgel gedemonteerd en overgeplaatst naar de werkplaats van Hans van Rossum voor een restauratie. Hierbij is de toonhoogte verlaagd naar a' = 415 Hz, en is een nieuwe temperatuur gelegd volgens specificatie van Van Heurn. De restauratie werd afgesloten in 2020, en met Pinksteren is het orgel weer in gebruik genomen.
Kurze Übersicht der Orte, an denen die Orgel gestanden hat
1812 | Utrecht | Remonstrantse Kerk |
1866 | Vleuten | Hervormde Kerk |
Technische Daten
Anzahl Register pro Manual | |
- Manuaal | 9 |
- Pedaal | aangehangen |
Gesamtzahl der Stimmen | 9 |
Tastentraktur | Mechanical |
Registertraktur | Mechanical |
Windlade(n) | Slider chests |
Tonhöhe | a' = 416 Hz |
Temperatur | Van Heurn |
Winddruck | a' = 68 mm |
Disposition
Manuaal (C-e'''): Bourdon 16' (discant) - 1972, Holpijp 8', Quintadeen 8', Prestant 4' - 1812 (bas)/1972 (discant), Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Mixtuur II-IV sterk 1 1/3') (B/D), Tremulant.
Pedaal (C-g°): Aangehangen.
Gemischte Stimme | Zusammensetzung |
Mixtuur II-IV sterk | C: 1 1/3' - 1'. c°: 1 1/3' - 1' - 1'. c': 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'. |
Übrige dispositiondaten | |
---|---|
Mehrere dispositionen |
Vóór de restauratie van 1972 luidde de dispositie: Manuaal: Prestant 8', Holpijp 8', Prestant 4', Fluyt 4', Quint 3', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Mixtuur II-IV sterk. Pedaal: aangehangen |
Literatur |
|
Aufnahmen |
Bätz-orgels in de Vechtstreek (Vleuten, Weesp, Breukelen) / Reitze Smits. - Stichting Concerten Pieterskerk Breukelen (CD). - 1990. |
Weblinks |
http://www.torenpleinkerkvleuten.nl/restauratiebatzorgel/ https://rossumorgelbouw.nl/projects/restauratie-reconstructie-batz-orgel-staande-in-de-torenpleinkerk-te-vleuten-2019/ |
- Dick van Dijk
- Dick van Dijk
- Jaap Jan Steensma