Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Elbertse & Van Vulpen Orgelmakers. Datering: April 2024.

Foto: Elbertse & Van Vulpen Orgelmakers

Mijdrecht, Nederland (Utrecht) - Sint Joannes de Doperkerk
Gemeente: De Ronde Venen
Adres: Driehuisplein 1-3, 3641 BZ, Mijdrecht
Website: https://stjandedoper-vechtenvenen.nl/

Beschrijving nr.: 1001074.

Gebouwd door: Pieter Maarschalkerweerd (1879)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1879 Pieter Maarschalkerweerd  nieuwbouw
1934 J.J. Elbertse & Zn.  diverse werkzaamheden
1947 J.J. Elbertse & Zn.  restauratie
1970 Verschueren Orgelbouw788 restauratie
1998 J.J. Elbertse & Zn.  diverse werkzaamheden
2023 Gebroeders Van Vulpen  reconstructie

  • De kerk van Johannes de Doper is gebouwd in 1875/1876 door Alfred Tepe. Omdat het orgel uit de oude kerk voor deze kerk te klein was, werd een nieuw besteld. Het oude orgel van Gideon Thomas Bätz uit 1781 werd verkocht aan de Hervormde Kerk te 's-Gravenpolder. Het huidige orgel is gebouwd door de Firma Maarschalkerweerd in 1879. De kas is bijzonder, met zowel aan de voorzijde als aan de linker zijkant sprekende pijpen. Het instrument was geplaatst op een galerij in het zuidertransept. Hierbij stond de linkerzijkant van het orgel richting het priesterkoor, en de voorzijde richting de zijbeuk. Op 24 juni 1879 werd het orgel gewijd.
  • Door J.J. Elbertse is het orgel in 1934 gereviseerd. In 1946-1947 is het orgel door Elbertse gerenoveerd en verplaatst naar een galerij aan de westzijde van de kerk, boven de hoofdingang. De werkzaamheden waren in juni 1947 voltooid. De Doublet van het eerste manuaal werd gewijzigd in een Mixtuur III sterk. Het tweede manuaal werd uitgebreid met een pneumatische lade met drie registers (Quint 3', Woudfluit 2' en Terts 1 3/5'). De restauratie werd begeleid door de adviseurs P.J. de Bruyn en A. Ramselaar.
  • In 1969-1970 is het orgel door Verschueren gerestaureerd. Adviseur bij de restauratie was dr. P.J. de Bruyn. Het instrument werd verplaatst naar de kerkvloer, in een kapel aan de zuidzijde van het priesterkoor. De toegevoegde windlade uit 1947 werd verwijderd, maar met de Quint en Terts stelde Verschueren een Sesquialter samen, die op een klantsleep kwam te staan. De Fernfluit 8' werd vervangen door de Woudfluit 2' uit 1947. De Salicionaal 8' van het eerste manuaal werd vervangen door de Viola di Gamba van het tweede. De Salicionaal werd ingekort tot een Zingend Prestant 4', terwijl ook enkele pijpen werden gebruikt bij de ombouw van de Violoncello van het pedaal naar een Bourdon. In juni 1970 werd het orgel weer in gebruik genomen.
  • De firma Elbertse verplaatste het orgel in 1998 naar een nieuwe houten galerij in het zuidertransept. In tegenstelling tot de oorspronkelijke opstelling werd nu de voorzijde naar het priesterkoor gericht.
  • Het orgel is in 2022-2023 gerestaureerd door de firma Van Vulpen. Adviseur was Rogér van Dijk. De oorspronkelijke dispositie is gereconstrueerd. De voetbediening van de balgen is ook hersteld. Het orgel is tevens een kwartslag gedraaid, zodat het weer is opgesteld zoals het in 1879 was bedoeld.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal I7
- Manuaal II4
- Pedaal2
Totaal aantal stemmen13
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 435 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk85 mm (Manualen), 90 mm (Pedaal)

Dispositie
Manuaal I (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Salicionaal 8' - 1879/2023, Prestant 4', Flûte Octaviante 4', Doublet I-II sterk (2') - 1879/2023.
Manuaal II (C-f'''): Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Fernfluit 8' - 2023, Roerfluit 4'.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Violoncell 8' - 1879/2023.
Koppelingen: Pedaal - Manuaal I, Manuaal I - Manuaal II.
Speelhulpen: Calcant.

VulstemSamenstelling
Doublet I-II sterk C: 2'. c': 3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde van 1970 tot 2022:
Manuaal I (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Gamba 8', Prestant 4', Flûte Octaviante 4', Mixtuur III sterk (2') (1879/1947).
Manuaal II (C-f'''): Holpijp 8', Zingend Prestant 4' (1879/1969), Roerfluit 4', Woudfluit 2' (1947), Sesquialter II sterk (2 2/3'+1 3/5') (1947).
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Bourdon 8'.
Koppelingen: Pedaal - Manuaal I, Manuaal I - Manuaal II.
Literatuur
  • Gemengde berichten : Orgelombouw parochiekerk Mijdrecht / J. de Br. - In: Sint Gregorius-Blad, 68ste jaargang, nos. 7-8, juli-augustus 1947.
  • Mijdrecht R.K. Kerk H. Joannes de Doper. - In: Orgelnieuws Fa. L. Verschueren c.v., september 1970.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 66 nr. 11, november 1970.
  • Orgelinhuldigingen : Nederland. - In: De Praestant, jrg. 19 nr. 4, november 1970.
  • Utrechts orgellandschap / Bert Wisgerhof. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1979.
  • Het historische orgel in Nederland 1878 - 1886 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2006. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 11).
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.
  • Eindverslag betreffende de restauratie van het Maarschalkerweerd-orgel in de R.K. Kerk van de H. Johannes de Doper te Mijdrecht / Wilnis / Rogér van Dijk. - December 2023.
Links https://www.vriendenmonument-johdedoper.nl/rondgang-binnen/orgel/
Overige bronnen
  • Elbertse & Van Vulpen Orgelmakers

Foto: Elbertse & Van Vulpen Orgelmakers. Datering: April 2024.
Foto: Elbertse & Van Vulpen Orgelmakers
Foto: Piet Bron. Datering: 29 July 2003.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 29 July 2003.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 29 July 2003.
Foto: Piet Bron
Foto: G. Meyster. Datering: na 1947.
Foto: G. Meyster