Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Piet Bron. Date: 7 March 2015.

Photo: Piet Bron

Boxmeer, Nederland (Noord-Brabant) - Protestantse Kerk
Municipal: Land van Cuijk
Address: Veerstraat 24, 5831 JN, Boxmeer
Website: http://www.pgboxmeer.nl/

Description nr.: 1000753.

Built by: Hermanus Knipscheer (II) (1873)

YearBuilderOpusActivity
1873 Hermanus Knipscheer (II)  new organ
1926 Gerrit van Leeuwen  transfer/relocate
1934 firma A. Standaart  maintenance/reparations
1948 Gerardus Petrus Bik  maintenance/reparations
1974 Verschueren Orgelbouw891 restoration
2018 Verschueren Orgelbouw  restoration and enlargement

  • De gebroeders Knipscheer bouwden het orgel voor de Nederlands Hervormde Kerk te Koudekerk, waar het op 16 november 1873 in gebruik is genomen. Het orgel is gesigneerd door A.T.M. van Ingen, de knecht van Knipscheer die de installatie van het orgel in Koudekerk leidde. Het instrument is niet voor Koudekerk ontworpen. Knipscheer bouwde een aantal kleinere orgels op voorraad, die hij vervolgens te koop aanbood.
  • In 1926 is het in Boxmeer geplaatst door G. van Leeuwen. Hierbij bleven de drie beelden en de gesneden zijpanelen achter. Deze sieren nu nog het nieuwe orgel in Koudekerk. Het oude orgel in Boxmeer was in 1822 tweedehands gekocht, en werd gesloopt. Bij de ingebruikname van het orgel in Boxmeer speelde de Nijmeegse organist Willem de Vries. Standaart voerde een reparatie uit in 1934. Hij wilde de windvoorziening elektrisch maken. Dit is echter pas in 1948 geschied. Het onderhoud was in handen van de Boxmeerse orgelbouwer G.P. Bik, opvolger van de firma Winkels. Na de opheffing van diens orgelmakerij raakte het orgel in verval. Het werd nog wel gestemd door Van den Berg & Wendt uit Nijmegen.
  • De orgelcommissie van de Nederlands Hervormde kerk keurde het instrument in 1959 af en gaf als advies het af te breken en een nieuw orgel te laten bouwen. Jan Bongaerts, opvolger van Bik, hield het orgel nog enkele jaren aan de praat, terwijl offertes werden gevraagd voor de bouw van een nieuw instrument. Het was op dat moment niet bekend wie de bouwer van het Knipscheer-orgel was, en ook niet waar het vandaan kwam.
  • Uiteindelijk is de sloop toch niet doorgegaan, en in de jaren 1973/1974 werd het door Verschueren gerestaureerd. Gemeenteleden hielpen hierbij mee, en zorgden voor het bladgoud op de labia. De financiering van de restauratie was mogelijk doordat er in 1972 geld was ingezameld ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het kerkgebouw. Bij de restauratie werden telescoophulzen aangebracht op de windladen.
  • In 1988 kon de orgelkas worden verfraaid met nieuwe wangen volgens het originele ontwerp, vervaardigd door E. Hermans. Ook werden de beelden geplaatst, gemaakt naar voorbeeld van de beelden op het orgel in de Hervormde Kerk te Wamel. Verschueren maakte in 1994 het orgel geheel schoon en corrigeerde waar nodig de intonatie.
  • In 2017-2018 is een restauratie uitgevoerd onder advies van Rogér van Dijk. De werkzaamheden werden uitgevoerd door de firma Verschueren. Op de lege sleep van het ondermanuaal werd de Vox Humana 8' geplaatst uit 1881, afkomstig van een particulier, maar oorspronkelijk afkomstig uit België. Het register werd vervaardigd door de firma Delmotte. De telescoophulzen uit 1973 werden weer verwijderd. Al het pijpwerk is gerenoveerd en opnieuw geïntoneerd. De hoeden van de Fluit 4' zijn opengemaakt. Tevens zijn verschillende onderdelen nieuw gemaakt in de stijl van Knipscheer, ter vervanging van later toegevoegd niet-passend materiaal, waaronder bakstukken en lijsten. Op zondag 22 april 2018 zal het orgel weer officieel in gebruik worden genomen.

Short list of all locations the organ has been
1873Koudekerk aan den RijnHervormde Kerk
1926BoxmeerHervormde Kerk

Technical data
Number of stops per division
- Manuaal7
- Bovenwerk4
- Pedaalaangehangen
Total number of stops11
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
Pitcha' = 435 Hz
TemperamentEqual temperament
Wind pressure65 mm

Specification
Manuaal (C-f'''): Prestant 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Terts 1 3/5' (discant), Mixtuur II-IV sterk (1 1/3') (B/D), Vox Humana 8' - 1881.
Bovenwerk (C-f'''): Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Viola di Gamba 8' - C-B uit Holpijp, Fluit 4'.
Pedaal (C-g°): Aangehangen aan Manuaal.
Couplers: Manuaalkoppel.
Accessories: Tremolo - 1972.

Compound stopComposition
Mixtuur II-IV sterk (Manuaal) C: 1 1/3' - 1'. c°: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Literature
  • Ex-Koudekerks orgel in Boxmeer / W. van Kuilenburg. - In: De Orgelvriend, jrg. 16 nr. 3, maart 1974.
  • Boxmeer, Ned. Hervormde Kerk. - In: Orgelnieuws L. Verschueren b.v., maart 1974.
  • Brabants orgelbezit : een inventarisatie van Brabantse orgels / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch: Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, 1975.
  • Historie van de orgels in de Protestantse kerk Boxmeer / Wout van Kuilenburg. - Stencil zonder datum, maar vermoedelijk uit 1977.
  • Orgelbouwnieuws - disposities / W. van Kuilenburg. - In: De Orgelvriend, jrg. 20 nr. 3, maart 1978.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Gegevens betreffende de orgelmakersfamilie Van Leeuwen te Leiden en Leiderdorp / W.D. van der Kleij. - In: De Mixtuur, nr. 80, september 1995.
  • "Orgels in Boxmeer" / Wout van Kuilenburg. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 1997. - (Publicatie van de Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel ; 46).
  • Het orgel in de Nederlands Hervormde kerk te Boxmeer / Wout van Kuilenburg. - Boxmeer : Orgelkring Land van Cuijk en Noord-Limburg Gregorius van Dijk, 2000.
  • Het historische orgel in Nederland 1872 - 1878 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2005. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 10).
  • Eindverslag betreffende het Knipscheer-orgel in de Protestantse Kerk te Boxmeer / Rogér van Dijk. - Giesbeek, februari 2018.
  • Najaarsexcursie 13 oktober naar Handel, Gemert en Boxmeer / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 60 nr. 8, oktober 2018.
Recordings Brabants Orgelrijkdom XXVI : Handel - Boxmeer / Gerard Habraken, Tommy van Doorn. - BOF 201802 (CD). - 2018.
Links http://www.pgboxmeer.nl/voorstellen/orgel
https://www.orgelnieuws.nl/groot-onderhoud-en-completering-knipscheer-orgel-protestantse-kerk-boxmeer/
Other sources
  • Stichting Johann Winkels-Kerkorgelfabriek-Boxmeer

Photo: Piet Bron. Date: 7 March 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 7 March 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 7 March 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 7 March 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Verschueren Orgelbouw. Date: 2018.
Photo: Verschueren Orgelbouw
Situatie voor 2017. Photo: Piet Bron. Date: 7 March 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 7 March 2015.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 7 March 2015.
Photo: Piet Bron