Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Piet Bron. Date: 24 September 1994.

Photo: Piet Bron

Amsterdam, Nederland (Noord-Holland) - Westerkerk
Municipal: Amsterdam
Address: Prinsengracht 281, 1016 GW, Amsterdam
Website: https://westerkerk.nl/

Description nr.: 1000690.

Built by: Johannes Duyschot (1686)

YearBuilderOpusActivity
1683 Andries Duyschot  new organ
1686 Johannes Duyschot  new organ
1727 Christian Vater  enlargement
1786 Jan Jacob Vool  new organ
1830 Gabry & Zoon  maintenance/reparations
1845 Hermanus Knipscheer (I)  maintenance/reparations
1895 D.G. Steenkuyl  rebuild
1940 Cornelis Verweys  rebuild
1940 Theo Strunk  rebuild
1940 J.C. Sanders & Zoon  rebuild
1992 Flentrop Orgelbouw  reconstruction
2020 Flentrop Orgelbouw  maintenance/reparations

  • In the Westerkerk in Amsterdam, built in 1631, an first pipe organ was installed in 1683. It was designed and adopted by Roelof Barendsz Duyschot. However, his health forced him to leave the work to his son Johannes. He modified the specifications on several points. The organ was completed on December 24, 1686. In 1726 Christian Vater was commissioned to make a third manual als 'Bovenwerk'. This was put into service on February 9, 1727.
  • In the following centuries much was changed in the organ. J.J. Vool made new keyboards and a new pedal in 1786. Some minor changes were made by Gabry in 1830. Knipscheer made new keyboards and couples in 1844/1845, making a Cis and Dis in the pedal. Steenkuyl renewed the keyboards and the action in 1895. A Barker lever was installed for the Hoofdwerk en Bovenwerk. The stop drawers were made pneumatic. In 1939 Verweijs built a completely new electric console.
  • Considering the sound of the organ, there has been modified a lot since 1727. Knipscheer removed the double choirs and revoiced the organ. Steenkuyl renewed twenty stops, including almost all reeds. He converted the Bovenwerk into a french style 'Récit', but without a swell box. In 1939-1940 the organ completely rebuilt and renewed: the instrument received a new console with four manuals, a 'Brustwerk' was added, located inside a swell box, the compass of the keyboards was enlarged to g' ' and many free and fixed combinations were added to the organ. This work was performed in a co-operation by Th. Strunk, C. Verweijs and J.C. Sanders. On Sunday, December 8, 1940, the organ could be used again for the first time during a church service. The official opening was on Sunday, January 5, 1941. Frans Hasselaar, organist of the church, played the organ on both occasions.
  • The organ was reconstructed in the years 1990-1992 to its original form by D.A. Flentrop. The design was based on the situation of 1727. The consultant at work was Jan Jongepier, who had been preparing the work since 1985. The old windchests could be preserved. The keyboard compass has been extended to d'''. On the Rugwerk the pipes for Cis and Dis are still missing due to lack of space. The double choirs were all reconstructed. Compared to the stop list of 1727, the organ has been extended with three reeds. During the rebuild, more than two thirds of the pipe stock (about 3000 pieces) was newly made by Flentrop. There are still 250 pipes by Duyschot and 277 by Vater in the organ. The number of prospect pipes of Knipscheer (1844) is 108. Finally, another 42 pipes come from the eighteenth century, probably made by Vool. The only Steenkuyl rank that could be maintained was the Baarpijp 8' on the Bovenwerk. Flentrop made the new pipework according to other work from Duyschot and Vater. On April 5, 1992 the organ was festively put back into use.
  • Major maintenance was carried out by Flentrop in 2019-2020. The instrument was then put back into use on April 18, 2020 with a special concert by Evan Bogerd. Due to the corona crisis, this concert was played without an audience and broadcasted via the internet.

Technical data
Number of stops per division
- Hoofdwerk11
- Rugwerk12
- Bovenwerk11
- Pedaal7
Total number of stops41
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
Pitcha' = 440 Hz
TemperamentEqual temperament
Wind pressure74 mm

Specification
Hoofdwerk (C-d'''): Prestant 16' - dubbel vanaf fis', Octaaf 8' - dubbel vanaf f', Quintadeen 8' - vanaf cis' Roerfluit, Octaaf 4' - dubbel vanaf e', Nasaet 3' - dubbel vanaf a°, Superoctaaf 2' - dubbel vanaf c', Sexquialter III-IV sterk (2 2/3') (discant), Mixtuur III-VII sterk (2'), Scherp IV-VII sterk (1'), Fagot 16', Trompet 8'.
Rugwerk (CDEF-d'''): Prestant 8' - dubbel vanaf A, Holpijp 8', Quintadeen 8', Octaaf 4' - dubbel vanaf f', Open-Fluit 4' - dubbel vanaf g', Octaaf 2' - dubbel vanaf dis', Sifflet 1' - dubbel vanaf c', Sexquialter II-III sterk (2 2/3'), Mixtuur III-VIII sterk (2'), Scherp III-VIII sterk (1'), Scherp regterht IV sterk (1 3/5') (from a°), Trompet 8', Tremulant.
Bovenwerk (C-d'''): Prestant 8' - dubbel vanaf c', Baarpijp 8', Quintadeen 8', Octaaf 4' - dubbel vanaf c', Holfluit 4', Quint 3' - dubbel vanaf c', Woudfluit 2' - dubbel vanaf c', Ruispijp III-VI sterk (2'), Tertiaan II-III sterk (1 3/5'), Dulciaan 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16', Prestant 8', Roerquint 6', Octaaf 4', Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4'.
Couplers: Rugwerk - Hoofdwerk, Hoofdwerk - Rugwerk, Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Rugwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Accessories: Tremulant voor het gehele orgel, Afsluiter voor alle klavieren.

Compound stopComposition
Mixtuur III-VII sterk (Hoofdwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. a': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 2'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'. g'': 5 1/3' - 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Scherp IV-VII sterk (Hoofdwerk) C: 1' - 2/3' - 2/3' - 1/2'. c°: 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3'. c': 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. e': 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. c'': 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1 1/3'. b'': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'.
Sexquialter III-IV sterk (Hoofdwerk) C: 2 2/3' - 1 3/5' - 1 3/5'. d'': 2 2/3' - 2 2/3' - 1 3/5' - 1 3/5'.
Mixtuur III-VIII sterk (Rugwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1'. A: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c°: 4' - 2 2/3' - 2'. g°: 4' - 2 2/3' - 2' - 2'. f': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2'. g': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 2'. a'': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 2'. c''': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 2'.
Scherp III-VIII sterk (Rugwerk) C: 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1'. f°: 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. b°: 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. gis': 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. c'': 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1'. fis'': 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1 1/3'. c''': 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1 1/3'.
Scherp Regterh IV sterk (Rugwerk) a°: 1 3/5' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1'. c': 2' - 1 3/5' - 1 1/3' - 1 1/3'.
Sesquialter II-III sterk (Rugwerk) C: 2 2/3' - 1 3/5'. ais': 2 2/3' - 1 3/5' - 1 3/5'.
Ruispijp III-VI sterk (Bovenwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 4' - 2 2/3' - 2'. c': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3'.
Tertiaan II-III sterk (Bovenwerk) C: 1 3/5' - 1 1/3'. c°: 3 1/5' - 2 2/3'. c': 3 1/5' - 3 1/5' - 2 2/3'.
Other specifications
Hess (1774) Het Orgel in de Wester-Kerk, met drie Hand-Clavieren en een Vry-Pedaal, heeft 38 stemmen.
Manuaal, 10 stemmen: Praestant 16', Praestant 8', Quintadeena 8', Octaav 4', Fluit 4', Octaav 2', Cornet, Scharp, Mixtuur en Trompet 8'.
BovenClavier, 10 stemmen: Praestant 8', Fluit 8', Baarpyp 8', Quintadeena 8', Octaav 4', Woutfluit 2', Ruyschpyp, Tertiaan, Quint en Voxhumana 8'.
Rugpositief, 12 stemmen: Praestant 8', Holpyp 8', Quintadeena 8', Octaav 4', Fluit 4', Octaav 2', Siflet 1 1/2', Mixtuur, Scherp, Sexquialtra, Cornet en Trompet 8'.
Pedaal, 6 stemmen: Bourdon 16', Praestant 8', Octaav 4', Quint 6', Bazuin 16' en Trompet 8'.
Stomme Registers: 4 afsluitingen, 3 tremulanten, 1 ventiel.
By dit werk ('t welk in fraaiheid van geluid voor geene der anderen behoeft te wyken) zyn 8 Blaasbalgen. Het zelve werd begonnen Anno 1683 den 3 Maart, en voltooid den 24 December 1686. De Examinatoren waren J. Dusart Organist te Haarlem, G. de Wit Org. te Alkmaar, C. van Nek Org. te Hoorn, J.J. bakker Org. in de Nieuwezyds-Capel te Amst., M. Nouts Klokkenist van 't Stadhuis, H. Rypelenberg Org. van de Nieuwe-Kerk, en N. van Noord Org. in de Oude-Kerk.
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Westerkerk te Amsterdam heeft 39 sprekende stemmen, drie klavieren en vrij pedaal. In 1687 is dit werk door R.R. Duyschot van Goor, uit Dordrecht, geleverd.
Organist de Heer J.B. Koelman.
Hoofdklavier: Prestant 16' (disc. dubbel), Prestant 8' (disc. dubbel), Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4' (disc. dubbel), Octaaf 2' (disc. dubbel), Mixtuur 3-6 st., Scherp 3-5 st., Sexquialter (disc.), Trompet 8'.
Bovenklavier: Prestant 8' (disc. dubbel), Quintadeen 8', Baarpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3' (disc. dubbel), Woudfluit 2', Mixtuur 3, 4 st., Tertz, Vox Humana 8'.
Rugwerk: Prestant 8' (disc. dubbel), Holpijp 8', Quintadeen 8', Octaaf 4', Dwarsfluit 4' (disc. dubbel), Quint 3', Octaaf 2' (disc. dubbel), Siflet 1' (disc. dubbel), Cornet 6 st., Tertz, Mixtuur 3-6 st., Scherp 3-6 st., Trompet 8'.
Pedaal: Prestant 8', Bourdon 16', Roerquint 6', Octaaf 4', Bazuin 16', Trompet 8'.
Stomme registers: Afsluitingen, Koppelingen, Tremulanten, Ventiel, Calcantenschel.
Different specifications
  • De door Roelof Barendsz Duyschot in 1682 ontworpen dispositie luidde:
    Hoofdwerk: Prestant 16', Octaaf 8', Octaaf 4', Nasard 3', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-VIII sterk (gedeeld), Scherp III-VIII sterk (gedeeld), Trompet 8' (gedeeld).
    Rugwerk: Holpijp 8', Quintadena 8', Prestant 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Sifflet 1', Sexquialtera II sterk, Mixtuur III-VIII sterk, Scherp III-VIII sterk, Trompet 8'.
    Pedaal: Bourdon 16', Octaaf 8', Octaaf 4', Bazuin 16', Trompet 8'.
    Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk, Hoofdwerk - Rugwerk (gehalveerd).

  • Sinds de verbouwing in 1939 luidde de dispositie (4 klavieren, 56 stemmen) als volgt:
    Hoofdwerk: Prestant 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Sexquialter II sterk (2 2/3'), Mixtuur III sterk (2'), Scherp III-IV sterk (1'), Kromhoorn 16', Trompet 8'.
    Bovenwerk: Prestant 8', Baarpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Nasard 2 2/3', Woudfluit 2', Tertiaan II sterk (4/5'), Ruispijp IV-VI sterk (2'), Dulciaan 8', Vox Humana 8', Schalmei 4'.
    Rugwerk: Prestant 8', Holpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Sifflet 1', Cornet V sterk (8'), Mixtuur III sterk (2'), Scherp IV-VI sterk (1'), Trompet 8'.
    Borstwerk (in zwelkast): Tolkaan 8', Holquintadena 8', Viola di Gamba 8', Vox Celeste 8', Koppelfluit 4', Prestant 2', Nachthoornquint 1 1/3', Tertscymbel III sterk (1/5'), Trompetmusette 8', Trechterregaal 4'.
    Pedaal: Bourdon 32', Contrabas 16', Subbas 16', Gedekt 8', Prestant 8', Quint 5 1/3', Octaaf 4', Mixtuur IV sterk (2'), Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4'.

Literature
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Orgelrestauraties. - In: Maandblad Het Orgel, 37e Jaargang No. 1, October 1939.
  • Het Orgel in de Westerkerk te Amsterdam I / A. Storm. - In: De Harp, jrg. 36 nr. 2, februari 1941.
  • Het gerestaureerde orgel van de Westerkerk te Amsterdam / Frans Hasselaar. - In: Het Orgel, 38e Jaargang No. 6, Maart 1941.
  • Het Orgel in de Westerkerk te Amsterdam II / A. Storm. - In: De Harp, jrg. 36 nr. 4, april 1941.
  • Het Orgel in de Westerkerk te Amsterdam III / A. Storm. - In: De Harp, jrg. 36 nr. 5, mei 1941.
  • Het orgel in de Westerkerk te Amsterdam / mr. A. Bouman ; A. Storm (naschrift). - In: De Harp, jrg. 36 nr. 9, september 1941.
  • Nog eens: het orgel in de Westerkerk / A. Storm. - In: De Harp, jrg. 36 nr. 10, oktober 1941.
  • De examen-orgels. - In: Het Orgel, jrg. 39 nr. 8, mei 1942.
  • Orgels in Nederland / mr. A. Bouman. - Amsterdam: Allert de Lange, 1943. - (Heemschutserie ; 34).
  • Van twee kerkorgels te Amsterdam / J.F. Rootlieb. - In: Het Orgel, jrg. 58 nr. 4, april 1962.
  • Nederland... orgelland / mr. A. Bouman. - 3e geh.omgew.druk. - Leiden: Spruyt, Van Mantgem & De Does, 1964.
  • Berichten : Amsterdam Westerkerk. - In: Het Orgel, jrg. 62 nr. 3, maart 1966.
  • Organist Simon C. Jansen houdt bij huwelijk de adem in... : Driehonderd jaar oude Duytschotorgel is magistraal maar heeft gebreken / H.W. van der Bie. - In: Haagsche Courant, dinsdag 8 maart 1966.
  • Het orgel in Nederland / M. Hoving. - Amsterdam: Allert de Lange, 1966.
  • Laat zich 't orgel overal... : Het koninklijk instrument en zijn bespelers / Rik Valkenburg. - Dordrecht : J.P. van den Tol, 1980.
  • Wij komen óók voor het orgel / prof. dr. F.C. Stam. - Amsterdam: Westerkerk, [s.a.]. - Uitgave van na 1981.
  • Er staat een orgel in... / Gert Oost, Bert Wisgerhof, Piet Hartemink . - Baarn: Bosch & Keuning, 1983.
  • Orgels rond het IJsselmeer / Maarten Seybel, Aart Veldman. - Houten: Den Hertog B.V., 1984.
  • Het orgel van de Westerkerk te Amstermdam in historisch perspectief / prof.dr. F.C. Stam. - In: De Orgelvriend, jrg. 29 nr. 1, januari 1987.
  • Romantiek past minder goed op herbouwde Westerkerkorgel / Christo Lelie. - In: Trouw, dinsdag 7 april 1992.
  • Het hoofdorgel in de Westerkerk herbouwd. Anno 1992 / Willem van Twillert. - In: De Orgelvriend, jrg. 34 nr. 6, juni 1992.
  • De herbouw van het orgel in de Westerkerk te Amsterdam (technische gegevens) / Hans Chr. Steketee. - In: De Orgelvriend, jrg. 34 nr. 6, juni 1992.
  • Het orgel in de Westerkerk te Amsterdam / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 88 nr. 10, oktober 1992.
  • Impressie van het gereconstrueerde orgel in de Westerkerk in Amsterdam / Hans van Nieuwkoop. - In: Het Orgel, jrg. 88 nr. 11, november 1992.
  • Geschiedenis van het orgel in de Westerkerk te Amsterdam / Prof. Dr. F.C. Stam. - Amsterdam : Stichting Vriendenkring Westerkerk, [1992].
  • Programma Landelijke Orgeldag van De Orgelvriend op 24 september 1994 in Amsterdam. - Haarlem: Uitgeverij Vijlbrief, 1994.
  • Kroniek : 5 april 1992. - In: De Mixtuur, nr. 79, april 1995.
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • De orgels in de Westerkerk, Museum Amstelkring en de Mozes & Aäronkerk te Amsterdam / Rogér van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 93 nr. 6, juni 1997.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • Twaalf Amsterdamse orgels : Open orgeldag zaterdag 19 mei 2001 / Haite van der Schaaf. - Amsterdam : Samenwerkende Amsterdamse Orgelcomité's, 2001.
  • De orgels van de Westerkerk in Amsterdam / Maria Balkenende. - Amsterdam : Westerkerk, 2008. - Met CD als bijlage.
  • Uit de orgelwereld : Orgelluiken Westerkerk Amsterdam naar Enschede / Gerco Schaap [red.]. - In: De Orgelvriend, jrg. 58 nr. 10, oktober 2016.
  • Duyschot-orgel Westerkerk Amsterdam weer in gebruik / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 62 nr. 5, juni 2020.
  • Wat is dat voor wit waas? : Orgelluiken van Gerard de Lairesse / Margriet van Eikema Hommes. - In: Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 2022 nr. 1.
  • Een nieuw orgel in een oude kas (I) / Jos van der Kooy. - In: De Orgelvriend, jrg. 64 nr. 3, april 2022.
Recordings
  • Evan Bogerd : Westerkerk Amsterdam / Evan Bogerd. - Festivo 6962522 (CD). - 2022.
  • Westerkerk Amsterdam / Jos van der Kooy. - JQZ Iris 99007 (DVD). - 2006.
  • Jos van der Kooy improviseert : Westerkerk XXX Amsterdam / Jos van der Kooy. - DVH 140028 (CD). - 2003. - Opgenomen op het hoofdorgel en het koororgel.
  • Sparkling Baroque / Jos van der Kooy. - Intersound 1011 (CD). - 1992.
  • Kerkorgelconcert door Simon C. Jansen. - Philips S 06581 R (LP). - 1959.
YouTube
Photo: Piet Bron. Date: 24 September 1994.
Photo: Piet Bron
 Photo: Piet Bron. Date: 24 September 1994.
Photo: Piet Bron
 Photo: Piet Bron. Date: 24 September 1994.
Photo: Piet Bron
 Photo: Jan van der Male. Date: 20 January 2009.
Photo: Jan van der Male
 Source: Postcard.
Source: Postcard
 Source: Postcard.
Source: Postcard
Source: Postcard.
Source: Postcard
 Source: Collectie Hans Kriek.
Source: Collectie Hans Kriek
 Photo: Piet Bron. Date: 26 January 2010.
Photo: Piet Bron