Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 15 April 2015.

Foto: Tjalling Roosjen

Halle an der Saale, Deutschland (Sachsen-Anhalt) - Moritzkirche
Gemeente: Halle an der Saale
Adres: An der Moritzkirche 9, 06108, Halle (Saale)
Website: https://www.mauritius-elisabeth.de/

Beschrijving nr.: 2022484.

Gebouwd door: Wilhelm Sauer Orgelbau (1925) - opus 1307

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1843 Edmund Schulze  nieuwbouw
1925 Wilhelm Sauer Orgelbau1307 nieuwbouw in bestaande kas
1945 Hermann Michel  wijzigen dispositie
1999 Wilhelm Sauer Orgelbau  restauratie
2002 Wilhelm Sauer Orgelbau  restauratie
2011 Reinhard Hüfken  restauratie

De firma Sauer bouwde in 1925 een groot nieuw orgel voor de Moritzkirche in Halle achter het front van Edmund Schulze uit 1843. Op 13 september 1925 is het in gebruik genomen met een concert door Günther Ramin, cantor-organist van de Thomaskirche in Leipzig. Bij oplevering had het orgel 53 stemmen, maar in de jaren 1926 en 1927 zijn nog tien registers geplaatst. In 1945 wijzigde Hermann Michel de dispositie op advies van de toenmalige organist, Heinz Wunderlich. Acht registers werden omgebouwd tot meer heldere 'barokke' registers. Verder is er niets gewijzigd. In 1969 werd het kerkgebouw door de Evangelische Gemeinde afgestoten en kwam het leeg te staan. Het orgel raakte nu snel in verval. Enkele jaren later nam de rooms-katholieke parochie Halle-Neustadt de kerk over. De verbouwingen van het interieur zorgden voor een enorme vervuiling van het orgel, dat nu helemaal onbruikbaar was geworden. In 1979 startte men met plannen voor een restauratie, maar pas in 1998 werd door de firma Sauer begonnen met de eerste fase. In 1999 waren elf registers te gebruiken. Na een tweede restauratieperiode in de jaren 2000-2002 waren dat er 25. In 2005 is een fonds gesticht om geld te werven voor de voltooiing van de restauratie. De dispositie is daarbij teruggebracht in de oorspronkelijke staat. De restauratie werd in 2009-2011 uitgevoerd door de firma Reinhard Hüfken. Op 18 september 2011 werd het orgel weer in gebruik genomen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manual I17
- Manual II16
- Manual III15
- Pedal15
Totaal aantal stemmen63
ManuaalomvangC-c'''' (Manual III op de lade tot c''''')
PedaalomvangC-g'
ToetstractuurPneumatisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Kegelladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Manual I: Bourdun 16', Bratsche 16', Principal 8', Doppelflöte 8', Gemshorn 8', Gambe 8', Dulciana 8', Quinte 5 1/3', Oktav 4', Rohrflöte 4', Prästant 2', Cornett 3-5 fach, Hintersatz 3-5 fach, Cymbel 4 fach, Trompete 8', Tuba 8', Krumbhorn 8'.
Manual II (im Schweller): Nachthorn 16', Flötenprincipal 8', Grobgedackt 8', Konzertflöte 8', Quintatön 8', Viola 8', Querflöte 4', Gambetta 4', Piccolo 2', Schwiegel 1', Sesquialtera 2 fach, Progressiv 3-4 fach, Scharff 6 fach, Fagott 16', Oboe 8', Geigendregal 4', Tremulant.
Manual III (im Schweller): Lieblich Gedackt 16', Geigenprincipal 8', Gedackt 8', Traversflöte 8', Salicional 8', Aeoline 8', Vox Celestis 8' (from c°), Flauto Dolce 4', Fugara 4', Zartquinte 2', Flageolett 2', Terz 1 3/5', Mixtur 3-4 fach, Horn 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedal (C-g'): Principalbaß 16', Kontrabaß 16', Subbaß 16', Zartbaß 16' - Transmission, Violon 16' - Transmission, Octavbaß 8', Baßflöte 8' - Transmission, Cello 8' - Transmission, Flötbaß 4', Rauschpfeife 4 fach, Rankett 32', Posaune 16', Tromba 8', Clairon 4', Singend Cornett 2'.
Koppelingen: Manual I - Manual II, Manual I - Manual III, Manual II - Manual III, Manual II - Pedal, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Sub Manual III, Sub Manual I - Manual II, Sub Manual II - Manual III, Super Manual III, Super Manual I - Manual II, Super Manual II - Manual III.
Speelhulpen: 2 freie Kombinationen, 5 feste Kombinationen (p - mf - f - ff - tutti), Bläserchor, Flötenchor, Streicherchor, Crescendo-Walze, Koppeln aus Walze, Zungen Ab, Zungeneinzelabsteller, Manual 16' Ab, Pedal Ab, Handregister.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde sinds 1945:
Manual I: Quintade 16' (1945), Bratsche 16', Principal 8', Doppelflöte 8', Gemshorn 8', Dulciana 8', Oktav 4', Rohrflöte 4', Quinte 2 2/3' (1945), Prästant 2', Quinte 1 1/3' (1945), Cornett 3-5 fach, Hintersatz 3-5 fach, Cymbel 4 fach, Trompete 8', Tuba 8', Krumbhorn 8'.
Manual II: Nachthorn 16', Flötenprincipal 8', Grobgedackt 8', Konzertflöte 8', Quintatön 8', Octave 4' (1945), Querflöte 4', Octave 2' (1945), Piccolo 2', Schwiegel 1', Sesquialtera 2 fach, Progressiv 3-4 fach, Zimbel 6 fach (1945), Fagott 16', Geigendregal 4', Tremulant.
Manual III: Lieblich Gedackt 16', Geigenprincipal 8', Gedackt 8', Traversflöte 8', Aeoline 8', Vox Celestis 8', Octave 4' (1945), Flauto Dolce 4', Zartquinte 2', Flageolett 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3' (1945), Mixtur 3-4 fach, Horn 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedal: Principalbaß 16', Kontrabaß 16', Subbaß 16', Zartbaß 16' (Transmission), Violon 16' (Transmission), Octavbaß 8', Baßflöte 8' (Transmission), Cello 8' (Transmission), Flötbaß 4', Rauschpfeife 4 fach, Rankett 32', Posaune 16', Tromba 8', Clairon 4', Singend Cornett 2'.
Literatuur Vier eeuwen orgels in Halle an der Saale / Hermann J. Busch. - Zeist : Jacques Stinkens Orgelpijpenmakers B.V., 1997. - (Orgelkalender 1998).
Links http://www.moritzorgel.de/
https://www.mauritius-elisabeth.de/index.php?pid=58&state=page&action=default
https://de.wikipedia.org/wiki/Orgel_der_Moritzkirche_(Halle)

Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 15 April 2015.
Foto: Tjalling Roosjen
Bron: Calendar.
Bron: Calendar
Foto: Evert-Jan van der Leij. Datering: 25 augustus 2011.
Foto: Evert-Jan van der Leij
Foto: Evert-Jan van der Leij. Datering: 25 augustus 2011.
Foto: Evert-Jan van der Leij