Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Wolfram Hackel.

Foto: Wolfram Hackel

Freital, Deutschland (Sachsen) - Emmauskirche Potschappel
Gemeente: Freital
Streek:Erzgebirge
Adres: Kantstraße 12, 01705, Freital
Website: https://www.kirche-freital.de/

Beschrijving nr.: 2016895.

Gebouwd door: Richard Kreutzbach (1878) - opus 17

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1878 Richard Kreutzbach17 nieuwbouw
1912 Johannes Jahn  ombouw
1913 Johannes Jahn  diverse werkzaamheden
1928 Jehmlich Orgelbau  restauratie en uitbreiding
1938 Jehmlich Orgelbau  uitbreiding
1967 Jehmlich Orgelbau  diverse werkzaamheden
1984 Johannes Lindner  restauratie
1998 Johannes Lindner  wijzigen dispositie
2012 Johannes Lindner  diverse werkzaamheden

  • In 1878 bouwde Richard Kreutzbach een nieuw orgel voor de nieuwgebouwde Evangelisch-Lutherische Kirche (Emmauskirche) in Potschappel. Het werd gebouwd met kegelladen en mechanische tracturen. Op 5 april 1878 werd het instrument in gebruik genomen.
  • In 1912 is het orgel door Johannes Jahn omgebouwd. De tractuur werd gepneumatiseerd en het tweede klavier in een zwelkast geplaatst. Jahn vergrootte ook de omvang van manuaal (van e''' naar g''') en pedaal (van d' naar f') en plaatste een nieuwe speeltafel. Ook is de dispositie gewijzigd: de Gemshorn 4' en Dolce 4' wisselden van plaats, waarna de Dolce werd opgeschoven tot een acht-voets register. Het Schwellwerk breidde Jahn uit met een Geigenprincipal 8' en een Aeoline 8'. In 1913 plaatste Jahn een windmotor.
  • De frontpijpen zijn in 1917 gevorderd. Pas in 1928 plaatste Jehmlich nieuwe exemplaren, gemaakt van zink. Ook breidden zij het Schwellwerk uit met een Nasat 2 2/3' en een Oboe 8'. Jehmlich breidde het orgel nog verder uit in de jaren 1937-1938. Op het Schwellwerk werden een Terz 1 3/5' en een Sifflöte 1' geplaatst. De Terz en de Oboe uit 1928 werden op een in 1934 al geplaatst tranmissielade geplaatst. Ook plaatste Jehmlich een tremulant op het Schwellwerk. Tenslotte werd de Rohrflöte 8' van het hoofdwerk opgeschoven tot een 4'.
  • In deze staat is het orgel lange tijd bewaard gebleven. In 1967 stemde Jehmlich het wel hoger, op a' = 440 Hz. Johannes Lindner voerde in 1984 een revisie uit. De speeltafel uit 1912 werd vervangen door een Eule-speeltafel uit 1956, afkomstig van het orgel van de Stadtkirche in Netschkau.
  • In 1998 zijn door Johannes Linder twee wijzigingen uit 1912 en 1938 ongedaan gemaakt: de Dolce 8' is weer teruggeschoven naar 4' en de Rohrflöte 4' is weer teruggeschoven naar 8', met toevoeging door Linder van de ontbrekende octaven. De Mixtur werd uitgebreid met een koor. In 2012 is de zwelkast door Lindner vernieuwd.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk12 (10)
- Schwellwerk10
- Pedal4
Totaal aantal stemmen26 (24)
ToetstractuurPneumatisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Bordun 16', Principal 8' - front 1928, Rohrflöte 8' - 1878/1998, Viola di Gamba 8', Octave 4' - front 1928, Dolce 4' - 1878/1998, Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5' - transmissie, Cornett 4 fach, Mixtur 4 fach - 1878/1998, Oboe 8' - transmissie.
Schwellwerk (C-g'''): Geigenprincipal 8' - 1912, Flauto Amabile 8', Viola d'Amour 8', Aeoline 8' - 1912, Gemshorn 4', Nasat 2 2/3' - 1928, Gambette 2', Terz 1 3/5' - 1938, Sifflöte 1' - 1938, Oboe 8' - 1928, Tremulant - 1938.
Pedal (C-f'): Violonbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Bassethorn 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Sub Schwellwerk, Hauptwerk - Super Schwellwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Schwellwerk, Schwellwerk Suboctavkoppel, Schwellwerk Superoctavkoppel, Generalcoppel.
Speelhulpen: 4 feste Kombinationen, Crescenzowalze, Automatische Pedalumschaltung.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie luidde:
Hauptwerk: Bordun 16', Principal 8', Viola di Gamba 8', Rohrflöte 8', Octave 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Cornett 4 fach, Mixtur 3 fach.
Oberwerk: Viola d'Amour 8', Flauto Amabile 8', Dolce 4', Gambette 2'.
Pedal: Violonbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Bassethorn 4'.
Koppeln: Manualcoppel, Pedalcoppel.
Spielhilfen: Calcantenzug.
Literatuur
  • Handbuch über ältere und neuere berühmte Orgelwerke im Königreich Sachsen von 1710 an bis zur Gegenwart / Fritz Oehme. - Dresden : Im Selbstverlag des Verfassers, [1889].
  • Handbuch über ältere, neuere und neueste Orgelwerke im Königreiche Sachsen : Band I / Fritz Oehme. - Fotomechanischer Nachdruck. - Leipzig : Edition Peters, 1978.
  • Richard Kreutzbach (1839-1903) : Leben und Werk / Klaus Walter, Gert Rothe, Wolfram Hackel, Jiři Kocourek. - In: Acta Organologica ; Band 34. - Kassel : Merseburger, 2015. - (270. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
Overige bronnen
  • Bert Wisgerhof