Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron sr.
Görlitz, Deutschland (Sachsen) - Evangelische Stadtkirche Sankt Peter und Paul ("Sonnenorgel')
Gemeente: Görlitz
Streek:Niederschlesien
Adres: Bei der Peterskirche, 02826, Görlitz
Website: https://innenstadtgemeinde-evangelisch-goerlitz.de/
Beschrijving nr.: 2006793.
Gebouwd door: Mathis Orgelbau (1997)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1703 van Eugenio Casparini
Technische gegevens
Dispositie
Hauptwerk (C-a'''): Principal 16', Groß-Octava 8', Viol di Gamba 8', Hohl-Flöt 8', Rohr-Flöt 8', Fiffaro 8', Rohr-Flöt-Quint 5 1/3', Octava 4', Spitz-Flöt 4', Salicet 4', Quinta 2 2/3', Super-Octava 2', Mixtur 4 fach (2'), Cymbel 3 fach (1 1/3'), Cornet 5 fach (8'), Bombart 16', Trompet 8', Clarin 4'.
Oberwerk (C-a'''): Quintadena 16', Principal 8', Grob-Gedackt 8', Quintadena 8', Onda Maris 8', Octava 4', Rohr-Flöt 4', Sedecima 2', Glöcklein-Thon 2', Vigesima Nona 1 1/3', Zynk 2 fach (2 2/3'), Scharff Cymbel 3 fach (1'), Cornetti 3 fach (5 1/3'), Trompet 8', Krumb-Horn 8', Schalmey 4', Tremulant.
Schwellwerk (C-a'''): Bordun 16', Salicional 16', Diapason 8', Doppel-Flöt 8', Bordun 8', Viola Pomposa 8', Gamba 8', Vox Coelestis 8', Principal 4', Travers-Flöt 4', Viola d'Amore 4', Spitz-Flöt 2 2/3', Piccolo 2', Violine 2', Mixtur 5 fach (2'), Harmonia Aetheria 3 fach (2 2/3'), Bombarde 16', Trompette Harmonique 8', Hautbois 8', Voix Humaine 8', Clarinette 8', Clairon 4', Tremulant.
Brustwerk (C-a'''): Gedackt 8', Praestant 4', Gedackte Fleut Doux 4', Nassat 2 2/3', Octava 2', Gemß-Horn 2', Tertia 1 3/5', Quint-Nassat 1 1/3', Super-Sedecima 1', Scharff-Mixtur 3 fach (1 1/3'), Hobois 8', Tremulant.
Pedal (C-f'): Gross Eisenberg 64' - 2021; extension, Gross Principal-Baß 32', Unter-Satz 32' - 2021, Principal-Baß 16', Contra-Baß 16', Sub-Baß 16', Basso Dolcissimo 16' - 2021, Gross-Quinten-Baß 10 2/3', Octav-Baß 8', Gems-Horn-Baß 8', Jubal-Flöt 8', Super-Octav-Baß 4', Jubal 4', Bauer-Flöt 2', Mixtur 4 fach (2 2/3'), Rauschpfeife 2 fach (2/3'), Contra-Posaunen 32', Posaunen 16', Fagotti 16', Trompeten-Baß 8', Tromba 8', Clarinen-Baß 4'.
Overige registers: Cymbelstern "Umlaufende Sonne", Nachtigall, Vogel-Gesang, Tamburo 16', Kuckuck, Sonnen-Mixtur - 2004.
YouTube
Görlitz: Sonnenorgel wurde aufgerüstet - LAUSITZWELLE
Foto: Piet Bron sr.
Görlitz, Deutschland (Sachsen) - Evangelische Stadtkirche Sankt Peter und Paul ("Sonnenorgel')
Gemeente: Görlitz
Streek:Niederschlesien
Adres: Bei der Peterskirche, 02826, Görlitz
Website: https://innenstadtgemeinde-evangelisch-goerlitz.de/
Beschrijving nr.: 2006793.
Gebouwd door: Mathis Orgelbau (1997)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1703 van Eugenio Casparini
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1703 | Eugenio Casparini | nieuwbouw | 1928 | Wilhelm Sauer Orgelbau | nieuwbouw in bestaande kas | 1997 | Mathis Orgelbau | nieuwbouw in bestaande kas | 2006 | Mathis Orgelbau | uitbreiding | 2021 | Mathis Orgelbau | uitbreiding | 2024 | Mathis Orgelbau | uitbreiding |
- In de Peter und Paulkirche te Görlitz bouwde de Italiaanse orgelmaker Eugenio Casparini samen met zijn zoon Adam Horatio in 1697 een groot orgel, dat beroemd werd als het 'Sonnenorgel'. De fraaie orgelkas was een werkstuk van Johann Conrad Büchau. In het front werden zeventien cirkelvormige 'zonnen' gecreëerd, die ook pijpwerk bevatten. Dit verklaart de bijnaam van het orgel. Het instrument kreeg 57 stemmen, verdeeld over drie manualen en vrij pedaal. Op 5 juli 1703 is het gekeurd door Johann Rätzel en Johann Krieger, beiden uit Zittau. De inwijding vond plaats op 19 augustus 1703. De kwaliteit van het orgel was niet zo best. Johann Andreas Silbermann had veel kritiek op de bouw na zijn bezoek aan het orgel in 1741. Omdat het orgel geregeld problemen vertoonde, werd het veel gerepareerd en gewijzigd.
- In 1926 bouwde de firma Sauer een nieuw orgel in de oude kassen. Een pneumatisch instrument met bijna honderd stemmen, dat in 1928 voltooid was. Dit orgel deed dienst tot 1978. Het was inmiddels vrijwel niet meer te bespelen, en werd afgebroken. De historische orgelkas bleef leeg in de kerk achter.
- Na een uitgebreide restauratie van het kerkgebouw, welke in 1992 gereed was, besloot men een nieuw binnenwerk te laten maken door de firma Mathis. Onder advies van Matthias Eisenberg werd een nieuwe dispositie ontworpen, die uitging van het oorspronkelijke werk van Casparini, maar met uitbreidingen en wijzigingen. Een orgel bouwen geheel in de stijl van Casparini was ook niet mogelijk, hiervoor was te weinig van diens werk bewaard gebleven. Het nieuwe orgel werd op 12 oktober 1997 ingewijd, waarbij het bespeeld werd door Reinhard Seeliger en Matthias Eisenberg. In 2004 zijn de 'zonnen' gerestaureerd, waardoor deze weer tot klinken werden gebracht. In de jaren 2004-2006 breidde Mathis het orgel uit met twaalf stemmen. Het werd weer in gebruik genomen op 24 juni 2006 met een bespeling door Mathias Eisenberg en Reinhard Seeliger.
- Het pedaal is in 2021 uitgebreid met drie nieuwe registers. In 2024 worden vier horizontale tongwerken geplaatst. Het orgel wordt hierna weer in gebruik genomen op Eerste Pinksterdag, 19 mei 2024.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hauptwerk | 18 |
| - Oberwerk | 16 |
| - Schwellwerk | 22 |
| - Brustwerk | 11 |
| - Pedal | 22 (21) |
| Totaal aantal stemmen | 79 (78) |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Temperatuur | Neidhardt III (1724) "für eine Stadt" |
Dispositie
Hauptwerk (C-a'''): Principal 16', Groß-Octava 8', Viol di Gamba 8', Hohl-Flöt 8', Rohr-Flöt 8', Fiffaro 8', Rohr-Flöt-Quint 5 1/3', Octava 4', Spitz-Flöt 4', Salicet 4', Quinta 2 2/3', Super-Octava 2', Mixtur 4 fach (2'), Cymbel 3 fach (1 1/3'), Cornet 5 fach (8'), Bombart 16', Trompet 8', Clarin 4'.
Oberwerk (C-a'''): Quintadena 16', Principal 8', Grob-Gedackt 8', Quintadena 8', Onda Maris 8', Octava 4', Rohr-Flöt 4', Sedecima 2', Glöcklein-Thon 2', Vigesima Nona 1 1/3', Zynk 2 fach (2 2/3'), Scharff Cymbel 3 fach (1'), Cornetti 3 fach (5 1/3'), Trompet 8', Krumb-Horn 8', Schalmey 4', Tremulant.
Schwellwerk (C-a'''): Bordun 16', Salicional 16', Diapason 8', Doppel-Flöt 8', Bordun 8', Viola Pomposa 8', Gamba 8', Vox Coelestis 8', Principal 4', Travers-Flöt 4', Viola d'Amore 4', Spitz-Flöt 2 2/3', Piccolo 2', Violine 2', Mixtur 5 fach (2'), Harmonia Aetheria 3 fach (2 2/3'), Bombarde 16', Trompette Harmonique 8', Hautbois 8', Voix Humaine 8', Clarinette 8', Clairon 4', Tremulant.
Brustwerk (C-a'''): Gedackt 8', Praestant 4', Gedackte Fleut Doux 4', Nassat 2 2/3', Octava 2', Gemß-Horn 2', Tertia 1 3/5', Quint-Nassat 1 1/3', Super-Sedecima 1', Scharff-Mixtur 3 fach (1 1/3'), Hobois 8', Tremulant.
Pedal (C-f'): Gross Eisenberg 64' - 2021; extension, Gross Principal-Baß 32', Unter-Satz 32' - 2021, Principal-Baß 16', Contra-Baß 16', Sub-Baß 16', Basso Dolcissimo 16' - 2021, Gross-Quinten-Baß 10 2/3', Octav-Baß 8', Gems-Horn-Baß 8', Jubal-Flöt 8', Super-Octav-Baß 4', Jubal 4', Bauer-Flöt 2', Mixtur 4 fach (2 2/3'), Rauschpfeife 2 fach (2/3'), Contra-Posaunen 32', Posaunen 16', Fagotti 16', Trompeten-Baß 8', Tromba 8', Clarinen-Baß 4'.
Overige registers: Cymbelstern "Umlaufende Sonne", Nachtigall, Vogel-Gesang, Tamburo 16', Kuckuck, Sonnen-Mixtur - 2004.
| Literatuur |
|
| Opnamen |
|
| Links |
http://www.sonnenorgel.de/ https://innenstadtgemeinde-evangelisch-goerlitz.de/kirchenmusik/unsere-orgeln/sonnenorgel-peterskirche.html |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |