Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Wuppertal, Deutschland (Nordrhein-Westfalen) - Alte Reformierte Kirche (Elberfeld)
Gemeente: Wuppertal
Adres: Calvinstrasse, Elberfeld

Beschrijving nr.: 2006054.

Gebouwd door: Johann Friedrich Schulze (1847)
Verwoest (1943)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
	Ludwig König		nieuwbouw
1804	Johann Wilhelm Gerling		ombouw
1847	Johann Friedrich Schulze		nieuwbouw in bestaande kas
1927	Paul Faust		uitbreiding
1935	Albert Moser		ombouw

Voor de Alte Reformierte Kirche aan de Calvinstraße te Elberfeld kocht men in 1803 een orgel van Ludwig König, afkomstig uit het Karmeliterkloster aan de Severinstraße in Köln. Het had 26 stemmen, twee manualen en pedaal. Johann Wilhelm Gerling plaatste het over naar Elberfeld. Het werd voorzien van een nieuw front en uitgebreid met tien registers tot 36 stemmen. Op 25 november 1804 nam men het in gebruik met een kerkdienst, waarbij Johann Georg Baßler het orgel bespeelde. Omdat het orgel door allerlei bouwwerkzaamheden sterk vervuild was, en reparatie te duur werd gevonden, besloot men in 1845 een nieuw orgel te laten bouwen.
Dit werd geleverd door Johann Friedrich Schulze. Het orgelfront uit 1804 bleef behouden, maar werd enigszins gewijzigd. Ook was het niet meer klinkend. In 1847 werd het instrument opgeleverd. Van dit orgel werd de Nederlander Jan Albert van Eyken in 1854 organist. Op advies van Van Eyken is het instrument in 1855/1856 op enkele punten gewijzigd. De frontpijpen werden in 1916 gevorderd. De firma Paul Faust breidde het orgel in 1927 uit met drie registers (Soloflöte 8', Aeoline 8', Stillgedackt 16') op een pneumatische kegellade. Ingrijpender was de ombouw en uitbreiding door Albert Moser in 1935, waarbij de dispositie werd gewijzigd geïnspireerd op de Orgelbewegung. Op 3 april 1935 werd het instrument gekeurd door Rudolf Czach, organist in Essen. Men heeft niet lang van het orgel in deze staat gebruik kunnen maken. Op 25 juni 1943 ging het samen met het kerkgebouw verloren door bombardementen.
De hier vermelde dispositie is dit uit 1847.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

	Köln, Nordrhein-Westfalen, Duitsland	Karmeliterkloster an der Severinstraße
1804	Wuppertal-Elberfeld, Nordrhein-Westfalen, Duitsland	Alte Reformierte Kirche (Elberfeld)

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- I. Manual	15
- II. Manual	11
- Pedal	8
Totaal aantal stemmen	34
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
I. Manual: Bordun 32', Principal 16', Bordun 16', Principal 8', Gamba 8', Gedackt 8', Hohlflöte 8', Bordun 8', Quinte 6', Octave 4', Hohlflöte 4', Quinte und Octave 3' + 2', Cymbel 3 fach (2'), Mixtur 5 fach (2'), Trompete 8'.
II. Manual: Lieblich Gedackt 16', Geigenprincipal 8', Salicional 8', Lieblich Gedackt 8', Flauto Traverso 8', Harmonika 8', Geigenprincipal 4', Flöte 4', Quinte 3', Octave 2', Scharff 3 fach (1').
Pedal: Subbass 16', Violon 16', Quinte 12', Octavbass 8', Gedackt 8', Violon 8', Posaune 32', Posaune 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedal - I. Manual.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	Het orgel van König had na de overplaatsing in 1804 als dispositie: Hauptwerk: Principal 16', Bordun 16', Principal 8', Gedackt 8', Viol di Gamba 8', Flauttravers 8', Octav 4', Octav 2', Mixtur 4 fach (1 1/3'), Cimbel 2 fach, Basson 16', Posaune 16', Trompet 8'. Oberwerk: Principal 8', Quintadena 8', Gedackt 8', Violin 8' (discant), Octav 4', Flauttravers 4', Flaut Douce 4', Octav 2', Mixtur 3 fach (1'), Carillon, Fagott 8', Vox Humana 8', Clairon 4'. Pedal: Principal 16', Subbaß 16', Quintadena 16', Octav 8', Gedackt 8', Quint 5 1/3', Octav 4', Posaune 16', Trompet 8'. Het orgel had van 1935 tot 1943 als dispositie: Manual I: Bordun 32' (vanaf g), Holzprincipal 16', Principal 8', Soloflöte 8' (1927), Rohrflöte 8', Quinte 5 1/3', Octave 4', Hohlflöte 4', Salicet 4', Spitzflöte 2', Cornett 4 fach (1935), Mixtur 5 fach, Rauschpfeife 2 fach, Trompete 8'. Manual II: Lieblich Gedackt 8', Harmonika 8', Gemshorn 8', Geigenprincipal 4', Schweizer Flöte 4', Octave 2' (1935), Larigot 1 1/3' (1935), Sifflöte 1' (1935), Octavzimbel 3fach (1/2') (1935), Musette 8' (1935). Manual III (Schwellwerk): Bordun 16', Hohlflöte 8', Quintadena 8', Viola 8', Principal 4', Querflöte 4', Nachthorn 4' (1935), Nasat 2 2/3', Glöckleinton 2' (1935), Gemshornterz 1 3/5' (1935), Blockflöte 1' (1935), Scharf 5 fach (1 1/3') (1935), Trompete 8' (1935). Pedal: Großbordun 32', Kontrabaß 16', Stillgedackt 16' (1927), Subbaß 16', Oktavbaß 8', Violonbaß 8', Gedacktbaß 8', Choralbaß 4', Principal 2' (1935), Rauschbaß 5 fach (5 1/3'), Posaune 16', Trompetenbaß 8', Clarine 4' (1935).

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

Het orgel van König had na de overplaatsing in 1804 als dispositie:
Hauptwerk: Principal 16', Bordun 16', Principal 8', Gedackt 8', Viol di Gamba 8', Flauttravers 8', Octav 4', Octav 2', Mixtur 4 fach (1 1/3'), Cimbel 2 fach, Basson 16', Posaune 16', Trompet 8'.
Oberwerk: Principal 8', Quintadena 8', Gedackt 8', Violin 8' (discant), Octav 4', Flauttravers 4', Flaut Douce 4', Octav 2', Mixtur 3 fach (1'), Carillon, Fagott 8', Vox Humana 8', Clairon 4'.
Pedal: Principal 16', Subbaß 16', Quintadena 16', Octav 8', Gedackt 8', Quint 5 1/3', Octav 4', Posaune 16', Trompet 8'.

Het orgel had van 1935 tot 1943 als dispositie:
Manual I: Bordun 32' (vanaf g), Holzprincipal 16', Principal 8', Soloflöte 8' (1927), Rohrflöte 8', Quinte 5 1/3', Octave 4', Hohlflöte 4', Salicet 4', Spitzflöte 2', Cornett 4 fach (1935), Mixtur 5 fach, Rauschpfeife 2 fach, Trompete 8'.
Manual II: Lieblich Gedackt 8', Harmonika 8', Gemshorn 8', Geigenprincipal 4', Schweizer Flöte 4', Octave 2' (1935), Larigot 1 1/3' (1935), Sifflöte 1' (1935), Octavzimbel 3fach (1/2') (1935), Musette 8' (1935).
Manual III (Schwellwerk): Bordun 16', Hohlflöte 8', Quintadena 8', Viola 8', Principal 4', Querflöte 4', Nachthorn 4' (1935), Nasat 2 2/3', Glöckleinton 2' (1935), Gemshornterz 1 3/5' (1935), Blockflöte 1' (1935), Scharf 5 fach (1 1/3') (1935), Trompete 8' (1935).
Pedal: Großbordun 32', Kontrabaß 16', Stillgedackt 16' (1927), Subbaß 16', Oktavbaß 8', Violonbaß 8', Gedacktbaß 8', Choralbaß 4', Principal 2' (1935), Rauschbaß 5 fach (5 1/3'), Posaune 16', Trompetenbaß 8', Clarine 4' (1935).

Literatuur

Een Nederlander in het dal van de Wupper : Leven en werk van Jan Albertus van Eijken / Joachim Dorfmüller. - In: De Mixtuur, nr. 31, juni 1980.
300 Jahre Orgelbau im Wuppertal / Joachim Dorfmüller. - Wuppertal : Born-Verlag, 1980. - (Beiträge zur Geschichte und Heimatkunde des Wuppertals ; 28).