Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Arno Bekers. Datering: 25 August 2015.

Foto: Arno Bekers

Tönning (Nordfriesland), Deutschland (Schleswig-Holstein) - Sankt Laurentius-Kirche
Gemeente: Tönning (Nordfriesland)
Adres: Johann-Adolf-Straße 4, 25832, Tönning

Beschrijving nr.: 2005241.

Gebouwd door: Paschen Kiel Orgelbau (1978)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1683 van Jochim Richborn, Delen orgelkas uit 1902 van Wilhelm Sauer Orgelbau

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1683 Jochim Richborn  nieuwbouw
1902 Wilhelm Sauer Orgelbau  ombouw
1961 Hans Joachim Düngel  ombouw
1978 Paschen Kiel Orgelbau  nieuwbouw in bestaande kas

In 1681-1683 bouwde Joachim Richborn een nieuw orgel voor de Sankt Laurentiuskirche in Tönning met twee manualen en pedaal. Het binnenwerk is verloren gegaan in 1902, toen Sauer een nieuw orgel bouwde. Zij verwijderden het rugpositief en breidden de hoofdwerkkas uit met twee nieuwe stukken aan beide zijden. Op 5 november 1902 keurde adviseur Heynsen het werk. Het was gebouwd volgens het ontwerp van Sauer, met één verschil: de Mixtur werd vervangen door een Quintatön 8'. In 1961 bouwde Hans Joachim Düngel het werk van Sauer om. Het resultaat was echter niet bevredigend, zodat men besloot een geheel nieuw binnenwerk te laten maken door Paschen. Adviseurs bij de bouw waren Alfred Dressel en G. Beutling. In 1978 was het orgel klaar. De aanbouwen van Sauer zijn wel gehandhaafd, maar iets naar achteren geplaatst.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk11
- Schwellwerk11
- Brustwerk8
- Pedal11
Totaal aantal stemmen41
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurElectrisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk (C-f'''): Pommer 16', Prinzipal 8', Holzgemshorn 8', Oktave 4', Koppelflöte 4', Nasat 2 2/3', Oktave 2', Spitzflöte 2', Kornett 5 fach (from g°), Mixtur 5 fach (1 1/3'), Trompete 8'.
Schwellwerk (C-f'''): Holzgedackt 8', Quintade 8', Viola da gamba 8', Schwebung 8', Italienisch Prinzipal 4', Flute octaviante 4', Spitzprinzipal 2', Kornettino 2-3 fach, Scharf 4-5 fach (1'), Holzdulzian 16', Hautbois 8', Tremulant, Glockenspiel (f-d''').
Brustwerk (C-f'''): Bleigedackt 8', Rohrflöte 4', Prinzipal 2', Sifflöte 1 1/3', Oktävlein 1', Sesquialtera 2 fach, Zimbel 4 fach (1/2'), Cromorne 8', Tremulant.
Pedal (C-d'): Prinzipal 16', Subbaß 16', Quinte 10 2/3', Oktave 8', Gedacktbaß 8', Choralflöte 4', Nachthorn 2', Hintersatz 4 fach (2 2/3'), Posaune 16', Holztrompete 8', Clarine 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Brustwerk, Schwellwerk - Brustwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Brustwerk.
Speelhulpen: 16 Setzerkombinationen, Tutti, Pleno, Zungeneinzelabsteller.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De dispositie van het werk van Sauer luidde oorspronkelijk:
    Hauptwerk (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Gedackt 8', Gemshorn 8', Flûte Harmonique 8', Viola di Gamba 8', Dolce 8', Quintatön 8', Octave 4', Rohrflöte 4', Viola 4', Piccolo 2', Rauschquinte 2 fach, Cornett 3-4 fach, Trompete 8'.
    Schwellwerk (C-f'''): Gedackt 16', Principal Amabile 8', Rohrflöte 8', Schalmei 8' (labial), Konzertflöte 8', Aeoline 8', Voix Celeste 8', Praestant 4', Traversflöte 4', Progressio 2-3 fach.
    Pedal (C-d'): Principal 16', Violon 16', Subbaß 16', Dulciana 16', Principal 8', Gedacktflöte 8', Violoncello 8', Octave 4', Posaune 16'.
    Spielhilfe: Rohwerke Ab, Registerschweller, 3 Normalkoppeln, 3 freie Kombinationen, Forte, Tutti.

  • De dispositie luidde van 1961 tot 1978:
    I. Manual: Bordun 16', Prinzipal 8', Gedackt 8', Quintade 8', Flûte 8', Gamba 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Viola 4', Quinte 2 2/3', Piccolo 2', Rauschquinte 2 fach, Sesquialter 2 fach, Mixtur 4-6 fach, Trompete 8'.
    II. Manual: Gedackt 16', Prinzipal Amabile 8', Rohrflöte 8', Schalmei 8' (labial), Aeoline 8', Praestant 4', Traversflöte 4', Flautino 2', Quinte 1 1/3', Oktave 1', Zimbel 2 fach.
    Pedal: Prinzipal 16', Subbaß 16', Prinzipal 8', Gedackt 8', Oktave 4', Holzflöte 4', Nachthorn 2', Rauschpfeife 3 fach, Posaune 16'.

Literatuur
  • Paschen-Orgel - 1978 - St. Laurentius Tönning / Günter Beutling [red.]. - Tönning : Orgelbauverein St. Laurentius Tönning E.V., 1978.
  • Musik und Kirche 4/1979.
  • Der Orgelbauer Wilhelm Sauer (1831-1916) : Leben und Werk / Hans-Joachim Falkenberg. - Lauffen : Orgelbau Fachverlag Rensch, 1990. - (124. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • Denkmalorgeln zwischen Nord- und Ostsee / Günter Seggermann, Wolfgang Weidenbach. - Kassel : Merseburger Verlag, 1992. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 127).
Opnamen Orgeln in Eiderstedt : Tönning St. Laurentius / Ernst-Erich Stender. - Exklusiv Ton 1014 (LP).
Links http://www.kirchenmusik-in-toenning.de/index.php?id=39

Foto: Arno Bekers. Datering: 25 August 2015.
Foto: Arno Bekers
Foto: Arno Bekers. Datering: 25 August 2015.
Foto: Arno Bekers
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Arno Bekers. Datering: 25 August 2015.
Foto: Arno Bekers
Foto: Arno Bekers. Datering: 25 August 2015.
Foto: Arno Bekers
Foto: Arno Bekers. Datering: 25 August 2015.
Foto: Arno Bekers