Spring naar content
Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Esslingen am Neckar, Deutschland (Baden-Württemberg) - Evangelische Stadtkirche Sankt Dionys und Vitalis
Gemeinde: Esslingen am Neckar
Region:Württemberg
Adresse: Marktplatz 18, 73728, Esslingen am Neckar
Website: http://www.stadtkirche-esslingen.de/

Beschreibung nr.: 2004941.

Gebaut von: E.F. Walcker & Cie. (1904) - Opus 1034
Die Orgel enthält älteren Material: Organ case aus 1706 von Johann Georg Allgeyer, Organ case aus 1754 von Johann Sigmund Haußdörffer

JahrOrgelbauerOpusAktivität
1706 Johann Georg Allgeyer  Neubau
1754 Johann Sigmund Haußdörffer  Neubau
1904 E.F. Walcker & Cie.1034 Neubau im alten Gehäuse
1911 E.F. Walcker & Cie.1585 Vergrößerung
1950 E.F. Walcker & Cie.2982 Verschiedene Tätigkeiten
1964 E.F. Walcker & Cie.4485 Umbau

  • Het grote en fraaie barokfront van de Stadtkirche in Esslingen am Neckar herbergt een orgel van de firma Walcker uit 1901-1904, dat in de jaren 1950 en 1964 werd vergroot en omgebouwd. Het werkstuk gaat terug op een orgel van Johann Georg Allgeyer uit 1706. Het instrument werd in dat jaar voltooid en had 20 stemmen, verdeeld over twee klavieren en pedaal. In 1752 besloot men een nieuw orgel te laten maken door Johann Sigmund Haußdörffer. Deze gebruikte bij de bouw verschillende stemmen en hoogstwaarschijnlijk ook delen van de orgelkas van het oude orgel. Het nieuwe instrument kon op 22 december 1754 in gebruik worden genomen.
  • In 1837 deed Eberhard Walcker een voorstel om het orgel te vervangen door nieuwbouw. Het plan behelsde een drieklaviers orgel met 53 stemmen en het was opgesteld door Walcker in samenwerking met Johann Georg Frech. Dit plan is echter niet uit gevoerd. Het binnenwerk van Haußdörffer werd echter in 1901 toch geheel verwijderd, en de firma Walcker bouwde een nieuw vierklaviers orgel in de kassen. Adviseur bij de bouw was Christian Fink. Het vierde manuaal, uitgevoerd als Fernwerk, kon dankzij een schenking worden uitgevoerd. Op 31 december 1904 werd het instrument in gebruik genomen. Het had 86 stemmen. In 1987 breidde Walcker het uit met een register.
  • In 1950 wijzigde Walcker de dispostie en werd een verplaatsbare speeltafel geplaatst. Adviseurs bij deze werkzaamheden waren Walter Supper en Hans Arnold Metzger. In 1964 verving Walcker de kegelladen door sleepladen.

Technische Daten
Anzahl Register pro Manual
- Hauptwerk16
- Seitenwerk16
- Oberwerk18
- Kronwerk11
- Fernwerk13
- Pedalwerk17
Gesamtzahl der Stimmen91
TastentrakturElectropneumatic
RegistertrakturElectropneumatic
Windlade(n)Slider chests

Disposition
Hauptwerk (C-g'''): Prinzipal 16', Quintadena 16', Großoktav 8', Weitgedackt 8', Viola da Gamba 8', Oktav 4', Gemshorn 4', Großterz 3 1/5', Quint 2 2/3', Waldflöte 2', Rauschpfeife 4 fach (4'), Mixtur 6 fach (2'), Kleinmixtur 4 fach (2/3'), Trompete 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Seitenwerk (C-g'''): Gedacktpommer 16', Praestant 8', Bordun 8', Salizional 8', Oktav 4', Rohrflöte 4', Nasat 2 2/3', Superoktav 2', Hohlflöte 2', Terzflöte 1 3/5', Superquint 1 1/3', Septimflöte 1 1/7', Koppelflöte 1', Mixtur 5-7 fach (1'), Krummhorn 8', Trompetenregal 4', Tremolo.
Oberwerk (C-g'''): Stillgedackt 16', Geigend Prinzipal 8', Rohrgedackt 8', Dulzflöte 8', Oktav 4', Holzflöte 4', Fugara 4', Unda Maris 4', Quintflöte 2 2/3', Piccolo 2', Schwiegel 1', None 8/9', Mixtur 7 fach (2'), Septterzian 3 fach (1 3/5'), Terzzimbel 2 fach (1/5'), Dulzian 16', Trompete 8', Hautbois 8'.
Kronwerk (C-g'''): Bleigedackt 8', Quintade 8', Prinzipal 4', Spillflöte 4', Kleinoktav 2', Sifflöte 1 1/3', Hörnle 2 fach (2'), Schreipfeife 3 fach (1'), Scharfmixtur 4 fach (2/3'), Harfenregal 16', Vox Humana 8', Tremolo.
Fernwerk (C-g'''): Quintatön 16', Bourdon Doux 8', Nachthorn 8', Echogamba 8', Vox Angelica 8', Spitzflöte 8', Prinzipal 4', Flauto Dolce 4', Nasatquinte 2 2/3', Piccolo 2', Sifflöte 1', Trompete 8', Vox Humana 8', Tremolo.
Pedalwerk (C-f'): Untersatz 32', Prinzipalbaß 16', Subbaß 16', Oktavbaß 8', Flötenbaß 8', Violflöte 8', Choralbaß 4', Rohrpommer 4', Nachthorn 2', Baßzink 3 fach (6 2/5'), Mixtur 6 fach (2 2/3'), Bombarde 32', Posaune 16', Stillfagott 16', Trompetenbaß 8', Clarine 4', Singend Cornett 2'.
Koppeln: Hauptwerk - Seitenwerk, Hauptwerk - Oberwerk, Hauptwerk - Kronwerk, Hauptwerk - Fernwerk, Seitenwerk - Oberwerk, Seitenwerk - Kronwerk, Oberwerk - Kronwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Seitenwerk, Pedal - Oberwerk, Pedal - Kronwerk, Pedal - Fernwerk.
Nebenregister und Spielhilfen: 4 vrije combinaties, 3 vrije pedaalcombinaties, Register-crescendo.

Übrige dispositiondaten
Mehrere dispositionen
  • De dispositie van het Allgeyer/Haußdörffer-orgel luidde in 1754:
    Manual (CD-c'''): Bourdon 16', Principal 8', Gedeckt 8', Salicional 8', Octav 4', Gemshorn 4', Quint 3', Superoctav 2', Mixtur 6 fach (2'), Cimbel 3 fach (2/3'), Trompete 8'.
    Positiv (CD-c'''): Principal 8', Viola di Gamba 8', Lieblich Gedeckt 8', Quintadena 8', Flut Travers 4', Flute Douce 4', Waldflöte 2', Flageolet 1', Cornetti 4 fach.
    Pedal (C-c'): Principalbaß 16', Violonbaß 16', Octavbaß 8', Posaunbaß 16'.
    Speelhulpen: Manualkoppel, Pedal - Hauptwerk, Tremulant, 2 Zimbelsterne.

  • Het dispositievoorstel van Walcker uit 1837 luidde:
    I. Manual: Manual-Untersatz 32' (discant), Prinzipal 16', Gedackt 16', Prinzipal 8', Gedackt 8', Viola di Gamba 8', Salicional 8', Quintflöte 5 1/3', Oktav 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Quint 2 2/3', Waldflöte 2', Flageolet 1', Mixtur 6 fach (2'), Scharff 2-3 fach (2'), Serpent 16', Trompete 8'.
    II. Manual: Salicional 16', Principal 8', Spitzflöte 8', Flöte 8', Gedackt 8', Dolce 8', Oktav 4', Gemshorn 4', Traversflöte 4', Gedackt 4', Superoktav 2', Cornett 4-5 fach (2 2/3'), Cimbel 3 fach (1'), Clarinett 8'.
    III. Manual: Gamben-Principal 8', Gedackt 8', Holzharmonica 8', Bifra 8' (2 fach), Spitzflöte 4', Flute d'Amour 4', Quintflöte 2 2/3', Flautino 2', Physharmonica 8'.
    Pedal: Principalbaß 32', Oktavbaß 16', Subbaß 16', Violonbaß 16', Quintbaß 10 2/3', Oktavbaß 8', Quintadenbaß 8', Violoncello 8', Oktavbaß 4', Posaunenbaß 16', Trompete 8'.

Literatur
  • Musik und Kirche 1/1952.
  • Orgeln in Württemberg / Helmut Völkl. - Neuhausen-Stuttgart : Hänssler-Verlag, 1986. - (110. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • Ars Organi 2/2002.
  • Innovativ und qualitätsbewusst : Die Orgelbauer Johann Carl Sigmund Haußdörffer und Christian Gotthilf Haußdörffer / Reinhard Metzger. - In: Württembergische Blätter für Kirchenmusik, 80. Jahrgang Nr. 3, Mai/Juni 2013.