Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Bron: firma Pels & Van Leeuwen

Roeselare, België (West-Vlaanderen) - Sint Michielskerk
Gemeente: Roeselare
Streek:Vlaanderen
Adres: Sint Michielsplein 1, 8800, Roeselare

Beschrijving nr.: 2004560.

Gebouwd door: Louis Demazière (1888)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1888	Louis Demazière		nieuwbouw
1920	Jules Anneessens		diverse werkzaamheden
1955	Paul Anneessens		ombouw
2000	Pels & Van Leeuwen		restauratie

Op 19 juli 1886 kreeg Louis Demazière uit Roeselare de opdracht voor de bouw van een groot nieuw orgel voor de Sint Michielskerk in zijn woonplaats. De orgelkas werd gemaakt door Clemens Carbon uit Gits. Op 3 mei 1888 is het instrument in gebruik genomen met een bespeling door Frans De Vriendt, organist van de kerk, Remi Ghesquière, organist in Kortrijk en Auguste Wiegand, organist te Oostende. De tongwerken werden waarschijnlijk in Parijs besteld. Het orgel had bij oplevering 43 stemmen, verdeeld over drie manualen en pedaal. Het orgel is in 1917 gedemonteerd en opgeslagen in Gent, omdat de stad in de vuurlinie is komen te liggen. In 1919 kwam het terug, waarna Jules Anneessens het orgel weer opbouwde. Op 25 mei 1920 kon het weer in gebruik worden genomen. In 1939 plaatste Anneessens een electrische windmachine. Plannen het gehele orgel om te bouwen naar een pneumatische tractuur werden nog niet uitgevoerd.
Kerk en orgel kregen opnieuw te lijden door oorlogsgeweld: op 25 mei 1940 sloeg een bom in in de kerk, waardoor het orgel beschadigd raakt. Na de oorlog maakte Jules Anneessens een nieuw plan voor uitbreiding en ombouw. Dit plan werd uitgevoerd door diens zoon Paul in 1953/1954. Er kwam een vrijstaande speeltafel, de tractuur werd geheel electro-pneumatisch, de dispositie werd gewijzigd en uitgebreid en alle registernamen werden overgezet in het Nederlands. Ook de orgelkas werd verwijderd, zodat het orgel in een open opstelling kwam te staan. Op 2 oktober 1955 speelde Flor Peeters het orgel in. Het had nu 56 registers.
In de jaren na 1980 werd steeds duidelijker dat er een grote restauratie nodig was. De opstelling van het pijpwerk was verre van ideaal, en de tractuur begon te verslijten. Johannes Klais inspecteerde het instrument in 1989. Als gevolg hiervan werd een plan gemaakt voor reconstructie en uitbreiding van het oorspronkelijke werk van Demazière. De firma Pels & Van Leeuwen kreeg de opdracht hiertoe in 1996. De uitvoering vond plaats in 1999 en 2000. Men maakte een nieuwe grote orgelkas, gelijkend op de originele. Het pijpwerk uit 1888 werd geheel hersteld en opnieuw geïntoneerd in de negentiende eeuwse stijl. Enkele registers werden toegevoegd, waaronder twee 32-voets registers op het pedaal. De registertractuur werd electrisch gemaakt met een computergestuurde Setzer-installatie. Door Eric Hallein, organist van de kerk, werd het orgel op 24 juni 2000 weer ingespeeld. Het orgel heeft thans 57 registers.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Grand Orgue	18
- Positif	10
- Récit	13
- Pédale	16
Totaal aantal stemmen	57
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Electrisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Grand Orgue (C-g'''): Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Viole de Gambe 8', Quinte 5 1/3', Prestant 4', Flûte 4', Tierce 3 1/5', Doublette 2', Larigot 1 1/3', Cornet 5 rangs, Fourniture 3 rangs, Cymbale 3 rangs, Basson 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Positif (C-g'''): Bourdon 8', Cor de Chamois 8', Prestant 4', Bourdon 4', Quinte 2 2/3', Flageolet 2', Tierce 1 3/5', Septième 1 1/7', Cymbale 3 rangs, Cromorne 8'.
Récit (C-g'''): Bourdon 16', Principal 8', Cor de Nuit 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Prestant 4', Flûte Harmonique 4', Nasard 2 2/3', Doublette 2', Plein Jeu 3-5 rangs, Trompette Harmonique 8', Basson-Hautbois 8', Voix Humaine 8', Trémolo.
Pédale (C-f'): Soubasse 32', Contrebasse 16', Soubasse 16', Bourdon 16', Quinte 10 2/3', Montre 8', Flûte 8', Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Doublette 2', Plein Jeu 2 rangs, Bombarde 32', Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Koppelingen: Accouplement du Positif au Grand Orgue, Accouplement du Récit au Grand Orgue, Accouplement du Récit au Positif, Tirasse Grand Orgue, Tirasse Positif, Tirasse Récit, Accouplement du Récit au Positif Octaves Graves, Accouplement du Récit au Récit Octaves Graves, Accouplement du Récit au Récit Octaves Aigués.
Speelhulpen: 64 Setzer-combinaties.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De oorspronkelijke dispositie luidde: Grand Orgue: Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Viole de Gambe 8', Grosnasard 5 1/3', Prestant 4', Flûte 4', Grosse Tierce 3 1/5', Doublette 2', Larigot 1 1/3', Cornet 5 rangs, Fourniture 3 rangs, Cymbale 2 rangs, Basson 16', Trompette 8', Clarinette 8' (discant), Clairon 4' (bas). Positif: Bourdon 16', Principal 8', Bourdon 8', Gemshorn 8', Prestant 4', Bourdon 4', Nazard 2 2/3', Doublette 2', Tierce 1 3/5', Setpième 1 1/7', Trompette Harmonique 8'. Récit Expressif: Nachthorn 8', Gambe 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Flûte Harmonique 4', Flageolet 2', Cor Anglais 8', Basson-Hautbois 8', Voix Humaine 8'. Pédale: Sousbasse 16', Flûte 16', Violoncelle 8', Flûte 8', Quinte 5 1/3'. De dispositie luidde na de ombouw door Anneessens in 1955: Hoofdwerk: Principaal 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roergedekt 8', Harmonische Fluit 8', Gamba 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Kwint 2 2/3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Larigot 1 1/3', Cornet V sterk, Scherp III sterk, Cimbel III sterk, Fagot 16', Trompet 8', Klaroen 4'. Positief: Gedekt 8', Gemshoorn 4', Prestant 4', Roerfluit 4', Kwint 2 2/3', Veldfluit 2', Terts 1 3/5', Hoogkwint 1 1/3', Cimbel III sterk, Dulciaan 8'. Reciet Expressief: Gedekt 16', Principaal 8', Roergedekt 8', Wilgenpijp 8', Vox Celesta 8', Prestant 4', Dwarsfluit 4', Nazaard 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Harmonische Trompet 8', Fagothobo 8', Dulciaan-Regaal 4'. Pedaal: Majorbas 32', Prestantbas 16', Subbas 16', Echobas 16', Kwintbas 10 2/3', Octaafbas 8', Gedektbas 8', Zachtbas 8', Koraalbas 4', Fluitbas 4', Superoctaafbas 2', Ruispijp II sterk, Bazuinbas 16', Trompetbas 8', Klaroenbas 4'. Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal III, Manuaal II - Manuaal III, Manuaal III - Manuaal III 16', Manuaal III - Manuaal III 4', Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal - Manuaal III. Speelhulpen: 1 vrije combinatie, 4 vaste combinaties, Automatisch pedaal (instelbaar), Tongwerken af.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Grand Orgue: Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Viole de Gambe 8', Grosnasard 5 1/3', Prestant 4', Flûte 4', Grosse Tierce 3 1/5', Doublette 2', Larigot 1 1/3', Cornet 5 rangs, Fourniture 3 rangs, Cymbale 2 rangs, Basson 16', Trompette 8', Clarinette 8' (discant), Clairon 4' (bas).
Positif: Bourdon 16', Principal 8', Bourdon 8', Gemshorn 8', Prestant 4', Bourdon 4', Nazard 2 2/3', Doublette 2', Tierce 1 3/5', Setpième 1 1/7', Trompette Harmonique 8'.
Récit Expressif: Nachthorn 8', Gambe 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Flûte Harmonique 4', Flageolet 2', Cor Anglais 8', Basson-Hautbois 8', Voix Humaine 8'.
Pédale: Sousbasse 16', Flûte 16', Violoncelle 8', Flûte 8', Quinte 5 1/3'.

De dispositie luidde na de ombouw door Anneessens in 1955:
Hoofdwerk: Principaal 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roergedekt 8', Harmonische Fluit 8', Gamba 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Kwint 2 2/3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Larigot 1 1/3', Cornet V sterk, Scherp III sterk, Cimbel III sterk, Fagot 16', Trompet 8', Klaroen 4'.
Positief: Gedekt 8', Gemshoorn 4', Prestant 4', Roerfluit 4', Kwint 2 2/3', Veldfluit 2', Terts 1 3/5', Hoogkwint 1 1/3', Cimbel III sterk, Dulciaan 8'.
Reciet Expressief: Gedekt 16', Principaal 8', Roergedekt 8', Wilgenpijp 8', Vox Celesta 8', Prestant 4', Dwarsfluit 4', Nazaard 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Harmonische Trompet 8', Fagothobo 8', Dulciaan-Regaal 4'.
Pedaal: Majorbas 32', Prestantbas 16', Subbas 16', Echobas 16', Kwintbas 10 2/3', Octaafbas 8', Gedektbas 8', Zachtbas 8', Koraalbas 4', Fluitbas 4', Superoctaafbas 2', Ruispijp II sterk, Bazuinbas 16', Trompetbas 8', Klaroenbas 4'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal III, Manuaal II - Manuaal III, Manuaal III - Manuaal III 16', Manuaal III - Manuaal III 4', Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal - Manuaal III.
Speelhulpen: 1 vrije combinatie, 4 vaste combinaties, Automatisch pedaal (instelbaar), Tongwerken af.

Literatuur

Op zondag 2 oktober 1955 plechtigheid van Sint Michiel te 16.30 uur in de dekenale kerk van Sint Michiel te Roeselare : Kerkelijke zegening en inhuldiging van het vernieuwd orgel.
Het historisch orgel in Vlaanderen : Deel IVb Provincie West-Vlaanderen (Arrondissementen Diksmuide, Ieper, Roeselare, Veurne, Tielt en Kortrijk) / A. Fauconnier, P. Roose. - Niet gepubliceerd. - Raadpleegbaar via https://inventaris.onroerenderfgoed.be.