Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Piet Bron. Datering: 24 December 2016.

Foto: Piet Bron

Helsinki, Suomi (Uusimaa) - Johanneksenkirkko
Gemeente: Helsinki
Adres: Korkeavuorenkatu 12, 00120, Helsinki
Website: https://johanneksenkirkko.fi/

Beschrijving nr.: 2002887.

Gebouwd door: E.F. Walcker & Cie. (1891) - opus 559

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1891	E.F. Walcker & Cie.	559	nieuwbouw
1921	E.F. Walcker & Cie.		uitbreiding
1956	E.F. Walcker & Cie.	3515	ombouw
2005	Christian Scheffler		reconstructie

De Johanneskerk in Helsinki werd in 1891 gebouwd, evenals het grote orgel van Walcker (opus 559). Oscar Merikanto werd als organist van de kerk aangesteld. Hij ontwierp een uitbreiding van het instrument, die in 1921 door Walcker werd gerealiseerd. In 1956 voerde Walcker een revisie uit, maar daarbij is de dispositie ook ingrijpend gewijzigd. In 2004-2005 is het instrument door Christian Scheffler gerestaureerd en grotendeels teruggebracht in de toestand van 1921. Het oorspronkelijke plan van Merikanto werd als uitgangspunt genomen, maar wel enigszins uitgebreid en aangepast. Ook is de tractuur nieuw aangelegd met uitgebreide combinatiemogelijkheden.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	22
- Positiv	14
- Schwellwerk	18
- Pedal	14 (13)
Totaal aantal stemmen	68 (67)
Toetstractuur	Electrisch
Registertractuur	Electrisch
Windlade(n)	Kegelladen

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Prinzipal 16', Flauto Major 16' - 2005, Principal 8' - 2005, Hohlflöte 8' - 2005, Octav 8', Viola di Gamba 8' - 2005, Quintatön 8' - 1891/2005, Gemshorn 8', Bourdon 8' - 1891/2005, Quinte 5 1/3' - 2005, Principal 4' - 2005, Octav 4', Rohrflöte 4', Gemshorn 4' - 2005, Terz 3 1/5' - 1891/2005, Quinte 2 2/3' - 1891/2005, Octav 2', Mixtur 6 fach (2 2/3') - 2005, Scharff 3 fach (1 1/3') - 2005, Fagott 16' - 1956, Ophycleide 8' - 1891/2005, Clairon 4'.
Positiv (C-g'''): Geigenprincipal 16' - 1891/2005, Bourdon 16', Geigenprincipal 8', Concertflöte 8' - 2005, Salicional 8' - 2005, Gedeckt 8', Dolce 8', Principal 4', Traversflöte 4' - 1937, Viola d'Amour 4' - 2005, Piccolo 2' - 2005, Cornett 4-5 fach (8') - 2005, Trompete 8' - 2005, Clarinette 8' - 2005.
Schwellwerk (C-g'''): Bordun 16', Violprinzipal 8', Lieblich Gedeckt 16', Principal 8' - 1891/2005, Spitzflöte 8' - 2005, Fugara 8' - 2005, Lieblich Gedeckt 8', Aeoline 8', Voix Celeste 8', Principal 4', Gemshorn 4', Flauto Dolce 4' - 2005, Flautino 2' - 2005, Harmonia Aetherea 3 fach (2 2/3') - 2005, Basson 16' - 1921, Trompette Harmonique 8', Oboe 8' - 1956, Vox Humana 8' - 1956, Tremolo.
Pedal (C-f'): Grand Bordun 32', Principalbaß 16', Violonbaß 16', Subbaß 16', Gedecktbaß 16' - transmissie, Harmonicabaß 16' - 2005, Quintbaß 10 2/3', Octavbaß 8', Flötenbaß 8', Violoncello 8' - 2005, Octave 4', Posaune 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Positiv, Hauptwerk - Schwellwerk, Positiv - Schwellwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Positiv, Pedal - Schwellwerk, Sub Hauptwerk - Schwellwerk, Super Hauptwerk - Schwellwerk, Super Positiv - Schwellwerk, Super Hauptwerk - Hauptwerk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie luidde oorspronkelijk (1891): I. Manual (C-g'''): Prinzipal 16', Flauto Major 16', Octave 8', Principal 8', Bourdon 8', Hohlflöte 8', Gemshorn 8', Quintatön 8', Viola di Gamba 8', Quinte 5 1/3', Octave 4', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Terz 3 1/5', Quinte 2 2/3', Octave 2', Mixtur 6 fach (2 2/3'), Scharf 3 fach (1 1/3'), Fagott 16', Ophycleide 8', Clairon 4'. II. Manual (C-g'''): Geigenprincipal 16', Bourdon 16', Geigenprincipal 8', Gedeckt 8', Concertflöte 8', Dolce 8', Salicional 8', Prinzipal 4', Traversflöte 4', Viola d'Amour 4', Piccolo 2', Cornett 4-5 fach (8'), Trompete 8', Oboe 8'. III. Manual (Schwellwerk) (C-g'''): Lieblich Gedeckt 16', Prinzipal 8', Spitzflöte 8', Lieblich Gedeckt 8', Fugara 8', Aeoline 8', Voix Celeste 8', Prinzipal 4', Gemshorn 4', Flauto Dolce 4', Harmonia Ätheria 3 fach (2 2/3'), Trompete Harmonique 8', Clarinette 8'. Pedal (C-f'): Grand Bourdon 32', Principalbaß 16', Subbaß 16', Gedecktbaß 16', Violonbaß 16', Octavbaß 8', Flötenbaß 8', Violoncello 8', Octave 4', Posaunenbaß 16', Trompete 8', Clairon 4'. Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Octavkoppel I. Manual. Spielhilfen: Collectivpedal für Tutti und alle Coppeln, Collectivpedale für Forte, Mezzoforte, Piano, Collectivpedal für Fortepedal, Collectivpedal für Pianopedal, Generalcoppel, Combinationsprolongement, Rollschweller mittelst Kniehebel. De dispositie luidde van 1956 tot 2005: Hauptwerk: Prinzipal 16', Oktave 8', Bordun 8', Gemshorn 8', Quintatön 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Cornettino 4 fach, Mixtur 6 fach, Scharf 4 fach, Trompete 16', Trompete 8', Clairon 4'. Positiv: Holzgedackt 8', Quintatön 8', Prestant 4', Blockflöte 4', Flachflöte 2', Oktave 1', Terz 2 fach, Zimbel 3-4 fach, Dulzian 16', Krummhorn 8', Tremolo. Oberwerk: Bordun 16', Violprinzipal 8', Gedackt 8', Dolce 8', Prinzipal 4', Koppelflöte 4', Kleinprinzipal 2', Nachthorn 2', Terz 1 3/5', Nasard 1 1/3', Sifflöte 1', Zimbel 5 fach, Sordun 16', Oboe 8', Regal 4'. Schwellwerk: Lieblich Gedackt 16', Prinzipal 8', Spitzgambe 8', Gedackt 8', Aeoline 8', Vox Coeleste 8', Prinzipal 4', Flauto Dolce 4', Quintatön 4', Rohrquinte 2 2/3', Schwiegel 2', Oktave 2', Terz 2 fach, Mixtur 4-6 fach, Fagott 16', Trompette Harmonique 8', Vox Humana 8', Clairon 4', Tremolo. Pedal: Grand Bordun 32', Prinzipalbaß 16', Violon 16', Subbaß 16', Quintbas 10 2/3', Oktavbaß 8', Flötenbaß 8', Spitzgedackt 4', Oktave 2', Nachthorn 2', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Trompete 8', Clairon 4', Singend Regal 4'. Koppeln: Hauptwerk - Positiv, Hauptwerk - Oberwerk, Hauptwerk - Schwellwerk, Oberwerk - Schwellwerk, Pedal - Positiv, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Oberwerk, Pedal - Schwellwerk. Spielhilfen: Tutti, Organo Pleno, Kombination 1-4, Generalkoppel, Crescendo Walze.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie luidde oorspronkelijk (1891):
I. Manual (C-g'''): Prinzipal 16', Flauto Major 16', Octave 8', Principal 8', Bourdon 8', Hohlflöte 8', Gemshorn 8', Quintatön 8', Viola di Gamba 8', Quinte 5 1/3', Octave 4', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Terz 3 1/5', Quinte 2 2/3', Octave 2', Mixtur 6 fach (2 2/3'), Scharf 3 fach (1 1/3'), Fagott 16', Ophycleide 8', Clairon 4'.
II. Manual (C-g'''): Geigenprincipal 16', Bourdon 16', Geigenprincipal 8', Gedeckt 8', Concertflöte 8', Dolce 8', Salicional 8', Prinzipal 4', Traversflöte 4', Viola d'Amour 4', Piccolo 2', Cornett 4-5 fach (8'), Trompete 8', Oboe 8'.
III. Manual (Schwellwerk) (C-g'''): Lieblich Gedeckt 16', Prinzipal 8', Spitzflöte 8', Lieblich Gedeckt 8', Fugara 8', Aeoline 8', Voix Celeste 8', Prinzipal 4', Gemshorn 4', Flauto Dolce 4', Harmonia Ätheria 3 fach (2 2/3'), Trompete Harmonique 8', Clarinette 8'.
Pedal (C-f'): Grand Bourdon 32', Principalbaß 16', Subbaß 16', Gedecktbaß 16', Violonbaß 16', Octavbaß 8', Flötenbaß 8', Violoncello 8', Octave 4', Posaunenbaß 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Octavkoppel I. Manual.
Spielhilfen: Collectivpedal für Tutti und alle Coppeln, Collectivpedale für Forte, Mezzoforte, Piano, Collectivpedal für Fortepedal, Collectivpedal für Pianopedal, Generalcoppel, Combinationsprolongement, Rollschweller mittelst Kniehebel.

De dispositie luidde van 1956 tot 2005:
Hauptwerk: Prinzipal 16', Oktave 8', Bordun 8', Gemshorn 8', Quintatön 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Cornettino 4 fach, Mixtur 6 fach, Scharf 4 fach, Trompete 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Positiv: Holzgedackt 8', Quintatön 8', Prestant 4', Blockflöte 4', Flachflöte 2', Oktave 1', Terz 2 fach, Zimbel 3-4 fach, Dulzian 16', Krummhorn 8', Tremolo.
Oberwerk: Bordun 16', Violprinzipal 8', Gedackt 8', Dolce 8', Prinzipal 4', Koppelflöte 4', Kleinprinzipal 2', Nachthorn 2', Terz 1 3/5', Nasard 1 1/3', Sifflöte 1', Zimbel 5 fach, Sordun 16', Oboe 8', Regal 4'.
Schwellwerk: Lieblich Gedackt 16', Prinzipal 8', Spitzgambe 8', Gedackt 8', Aeoline 8', Vox Coeleste 8', Prinzipal 4', Flauto Dolce 4', Quintatön 4', Rohrquinte 2 2/3', Schwiegel 2', Oktave 2', Terz 2 fach, Mixtur 4-6 fach, Fagott 16', Trompette Harmonique 8', Vox Humana 8', Clairon 4', Tremolo.
Pedal: Grand Bordun 32', Prinzipalbaß 16', Violon 16', Subbaß 16', Quintbas 10 2/3', Oktavbaß 8', Flötenbaß 8', Spitzgedackt 4', Oktave 2', Nachthorn 2', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Trompete 8', Clairon 4', Singend Regal 4'.
Koppeln: Hauptwerk - Positiv, Hauptwerk - Oberwerk, Hauptwerk - Schwellwerk, Oberwerk - Schwellwerk, Pedal - Positiv, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Oberwerk, Pedal - Schwellwerk.
Spielhilfen: Tutti, Organo Pleno, Kombination 1-4, Generalkoppel, Crescendo Walze.

Literatuur	Orgelbau-Nachrichten : Helsingfors (Finland). - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 10. Jahrg. No. 6, 21. November 1889. Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 11. Jahrg. No. 31, 1. August 1891. Die Orgel in der Geschichte der russischen Musikkultur / Leonid Rosjman. - Mettlach : Gesellschaft der Orgelfreunde, 2001.
Opnamen	Eduard Adolf Tod : Organ Works : With Sonatas by Carl Reinecke, August Ritter and Ludwig Thuille / Jan Lehtola. - Toccata Classics TOCC 0055 (CD). - 2019. William Humphreys Dayas : Complete Organ Music / Jan Lehtola. - Toccata Classics TOCC 0285 (CD). - 2016. Pertti Eerola Organ & Orchestra : Poulenc - Saint-Saëns - Guilmant / Pertti Eerola & Johannes Chamber Orchestra o.l.v. Tuomas Rousi. - CD. - Live-registratie. Peeter Süda : Complete Organ Music / Ines Maidre. - Toccata Classics TOCC 0056 (CD). - 2012. - Opgenomen in Tallinn en Helsinki. Organ Triptychon : Susanne Kujala plays works of Franz Liszt, Veli Kujala and Max Reger on three magnificent organs in Helsinki / Susanne Kujala. - Fuga Oy FUGA-9265 (CD). - 2008. Orgellandschaft Finland / Majja Lehtonen. - Dabringhaus & Grimm MD+G 0 3387 (CD). - 1989.
Links	http://tuomiokirkko.helsinginseurakunnat.fi/?Deptid=2310

Foto: Piet Bron