Spring naar content
Description complète d'orgue sélectionné
Photo: Evert-Jan van der Leij. Datation: zomer 2018.

Photo: Evert-Jan van der Leij

Lüneburg, Deutschland (Niedersachsen) - Sankt Johanniskirche
Commune: Lüneburg
Adresse: Am Sande, 21335, Lüneburg
Site Web: https://www.st-johanniskirche.de/

Description no.: 2002534.

Bâti par: Hendrick Niehoff et Jasper Johanson (1553)

AnnéeFacteurOpusActivité
1553 Hendrick Niehoff  orgue neuf
1578 Dirck Hoyer  expansion
1586 Matthias Mahn  expansion
1652 Friedrich Stellwagen  restauration et expansion
1714 Matthias Dropa  restauration et expansion
1850 Eduard Meyer  conversion
1926 E.F. Walcker & Cie.  conversion
1953 firma Rudolf von Beckerath  restauration
1976 firma Rudolf von Beckerath  reconstruction

Het orgel van de Johanniskirche te Lüneburg is één van de oudste instrumenten in Duitsland. Het werd gebouwd in 1553 door de Nederlandse orgelmakers Hendrik Niehoff en Jasper Johansen. Het orgel kreeg drie klavieren en pedaal. In 1578 plaatste Dirck Hoyer uit Hamburg een Subbas 16' achter het orgel. Matthias Mahn maakte in 1586 een nieuwe windlade voor de pedaalregisters Trompete 8' en Bauernflöte. In deze toestand bleef het orgel tot 1651. In dat jaar startte Friedrich Stellwagen met een verbouwing. Hij wijzigde de opbouw en de dispositie, stemde het instrument in de koortoon en intoneerde het geheel opnieuw. Heinrich Scheidemann keurde het werk in 1652. In de tijd dat Georg Böhm organist van de kerk was werd het opnieuw verbouwd en uitgebreid. In de jaren 1712-1714 werden deze werkzaamheden uitgevoerd door Matthias Dropa. De springladen werden nu vervangen door sleepladen en de beide pedaaltorens zijn door Dropa toegevoegd. De oude orgelluiken werden verwijderd. Hierna bleef het orgel zonder veel wijzigingen functioneren tot 1850. Edward Meyer bouwde in dat jaar het orgel om tot een meer romantisch instrument. De oude sleepladen werden vernieuwd. Door Oskar Walcker is het orgel in de jaren 1922-1926 nog verder verbouwd: de tractuur werd nu pneumatisch en een deel van het pijpwerk kwam in een zwelkast te staan. Rudolph von Beckerath restaureerde het in 1952/1953, waarbij de bestaande toestand is geconsolideerd. Omdat het orgel in de jaren na 1960 te lijden had door de heteluchtverwarming was een grondige restauratie opnieuw nodig. Nu werd besloten het binnenwerk gedeeltelijk te reconstrueren en er voor te zorgen dat het orgel weer als een barok instrument ging klinken. Rudolph von Beckerath kreeg de opdracht, die in 1975 en 1976 is uitgevoerd. De tractuur werd weer mechanisch, er werden nieuwe sleepladen gemaakt en de dispositie is deels gereconstrueerd. Uitgangspunt was de toestand van 1714, ná de uitbreiding door Dropa.

Données techniques
Nombre de registres par manuel
- Hauptwerk14
- Rückpositiv11
- Oberwerk12
- Pedal14
Nombre de jeux total51
Transmission des clésMechanical
Transmission des jeuxMechanical
Sommier(s)Slider chests
Hauteur tonalea' = 440 Hz
TempératureEqual temperament

Composition
Hauptwerk (C-g'''): Praestant 16' - 1553/1652, Quintadena 16' - 1714, Octave 8' - 1850, Gedackt 8' - 1850, Octave 4' - 1553, Nachthorn 4' - 1850, Quinte 2 2/3' - 1850, Octave 2' - 1714/1850, Bauernflöte 2' - 1976, Mixtuur 6-8 fach - 1976, Scharf 4-5 fach - 1976, Trompete 16' - 1714/1976, Trompete 8' - 1714/1976, Schalmei 4' - 1976.
Rückpositiv (C-g'''): Principal 8' - 1553, Quintadena 8' - 1714, Gedackt 8' - 1976, Octave 4' - 1553, Rohrflöte 4' - 1850, Waldflöte 2' - 1714, Sifflöte 1 1/3' - 1976, Sesquialtera 2 fach - 1553/1976, Scharf 5-7 fach - 1976, Dulcian 16' - 1714/1976, Bärpfeife 8' - 1976, Tremulant.
Oberwerk (C-g'''): Principal 8' - 1553, Rohrflöte 8' - 1553, Octave 4' - 1714, Blockflöte 4' - 1850, Nasat 2 2/3' - 1553, Superoctave 2' - 1976, Gemshorn 2' - 1553, Tertian 2 fach - 1850, Mixtuur 4-6 fach - 1714/1976, Cimbel 3 fach - 1976, Trompete 8' - 1976, Dulcian 8' - 1714/1976, Tremulant.
Pedal (C-f'):
eerste windlade: Principal 16' - 1714, Octave 8' - 1714, Gedackt 8' - 1714, Octave 4' - 1714, Nachthorn 2' - 1976, Mixtuur 6-8 fach - 1850/1976, Posaune 16' - 1714/1976, Trompete 8' - 1714/1976, Trompete 4' - 1714/1976.
Tweede windlade: Untersatz 16' - 1586, Bauernflöte 1' - 1850, Rauschpfeife 2 fach - 1850, Posaune 32' - 1714/1976, Cornet 2' - 1976.
Accouplements: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Oberwerk.

Autres données des dispositions
Autres dispositions De dispositie van het oorspronkelijke orgel (1549-1553) luidde:
Hauptwerk: Prinzipal 16', Oktave 8', Mixtur, Scharf.
Oberwerk: Rohrflöte 8', Prinzipal 4', Gedacktflöte 4', Nasat 2 2/3', Oktave 2', Nachthorn 2', Zimbel, Trompete 8'.
Rückpositiv: Prinzipal 8', Quintadena 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Rauschpfeife 2 fach (2 2/3' + 2'), Sifflöte 1 1/3', Mixtur, Scharf, Regal 8', Bärpfeife 8', Schalmei, Tremulant.
Références
  • Das Buch von der Orgel : Über Wesen und Aufbau des Orgelwerkes, Orgelpflege und Orgelspiel / Hans Klotz. - 2e verbeterde druk. - Kassel : Bärenreiter-Verlag, 1940.
  • Bij de foto's. - In: Het Orgel, jrg. 57 nr. 3, april 1961.
  • The European Organ 1450 - 1850 / Peter Williams. - London : B T Batsford Ltd, 1966.
  • Orgeln in Niedersachsen : Herausgegeben von der Niedersächsischen Sparkasssenstiftung / Harald Vogel, Günter Lade, Nicola Borger-Keweloh ; Volkhard Hofer. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild GmbH, 1997.
  • Orgelführer Deutschland / Karl-Heinz Göttert, Eckhard Isenberg. - Kassel [et al...] : Bärenreiter, 1998.
  • St. Johannis Lüneburg : Die Orgeln : Geschichte Bedeutung Organisten Disposition / Joachim Vogelsänger. - Lüneburg : St. Johannis Lüneburg, [s.a.].
Enregistrements
  • Bach 53°14'52.7"N 10°24'47.8"E : Organ Landscapes / Jörg Halubek. - Berlin Classics 0302085BC (2CD). - 2021. - Recorded in Lüneburg and Altenbruch.
  • Bach : An der Orgel: Professor dr. Michael Schneider / Michael Schneider. - Somerset 534 (LP).
  • Historische Orgeln Niedersachsen / Wolfgang Oehms, Volker Gwinner, Gottfried Piper, Lajos Rovatkay. - Christophorus SCGLX 75956 (LP). - Opgenomen in Grauhof bei Goslar, Lüneburg, Gifhorn en Goslar.
  • Buxtehude at Lüneburg : The Glory of the Baroque Organ / E. Power Biggs. - CBS 72532 (LP). - 1969.
  • Johann Sebastian Bach : 23 koraalvoorspelen uit Das Orgelbüchlein / Albert de Klerk. - Artone PDE 408 (LP). - 1967.
  • Conrad Jasper spielt auf der Orgel der St. Johanniskirche zu Lüneburg Werke von Bach / Conrad Jasper. - Falcon L-ST 7002 (LP).
  • Chefs-d'oeuvre pour orgue : Les grands Maîtres baroques allemands / Jean Costa. - Musidisc Richesse Classique 16014 (LP). - Opgenomen in Luneburg en Weingarten.
  • Orgelwerke von Böhm, Walther und Bach / Albert de Klerk, Piet Kee. - Telefunken AWT 9406-C (LP). - 1963. - (Das alte Werk).
Lièns https://www.arpschnitger.nl/sluneb02.html
https://www.ann-helena.de/orgelinfo/niehoff-dropa-beckerath-lueneburg/
https://www.nomine.net/lueneburg-st-johannis
YouTube
Photo: Evert-Jan van der Leij. Datation: zomer 2018.
Photo: Evert-Jan van der Leij
Photo: Henri Rengers. Datation: 17 June 2012.
Photo: Henri Rengers
Photo: Henri Rengers. Datation: 17 June 2012.
Photo: Henri Rengers
Photo: Henri Rengers. Datation: 17 June 2012.
Photo: Henri Rengers
Photo: Evert-Jan van der Leij. Datation: zomer 2018.
Photo: Evert-Jan van der Leij
Source: Postcard.
Source: Postcard
Photo: Evert-Jan van der Leij. Datation: zomer 2018.
Photo: Evert-Jan van der Leij
Photo: Evert-Jan van der Leij. Datation: zomer 2018.
Photo: Evert-Jan van der Leij