Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Johan Haaksma. Datering: 31 July 2014.

Foto: Johan Haaksma

Stockholm, Sverige (Stockholms län) - Stadshuset - Blå Hall (Blaue Halle)
Gemeente: Stockholms Kommun
Adres: Hantverkargatan 1, 111 52, Stockholm
Website: https://stadshuset.stockholm/

Beschrijving nr.: 2002107.

Gebouwd door: E.F. Walcker & Cie. (1925) - opus 2073

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1925 E.F. Walcker & Cie.2073 nieuwbouw
1973 Magnus Fries  restauratie en uitbreiding
2008 Harrison & Harrison  diverse werkzaamheden

  • Het orgel in de blauwe zaal van het stadhuis van Stockholm is het grootste orgel in Scandinavië. Het stadhuis is ontworpen door Ragnar Östberg en was in 1923 voltooid. Het orgel werd in 1925 gebouwd door de firma Walcker. Het kon worden gebouwd dankzij een schenking van Oscar Hirsch. Het orgel staat opgesteld achter een scherm, en is niet zichtbaar vanuit de zaal. In de jaren 1969-1973 is het instrument omgebouwd door Magnus Fries. Het orgel werd uitgebreid van 115 naar 136 stemmen. De tractuur werd electrisch gemaakt.
  • In 2007/2008 is door de firma Harrison & Harrison een restauratie uitgevoerd, waarbij de tractuur is gemoderniseerd. Er werd ook een nieuw speeltafel geplaatst in de zaal.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- I. Manual22 (20)
- II. Manual (Schwellwerk)27
- III. Manual22
- IV. Manual (Schwellwerk)14
- Echo (Fernwerk)21
- Solo2 (0)
- Pedal22 (18)
- Echo Pedal (Fernwerk)4 (3)
Totaal aantal stemmen134 (125)
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectrisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
I. Manual (C-c''''): Principal 16', Oktave 8', Principal 8', Sologamba 8', Doppelflöte 8', Konzertflöte 8', Grossgedackt 8', Quinte 5 1/3', Oktave 4', Gemshorn 4', Rohrflöte 4', Nasat 2 2/3', Oktave No 1 2', Oktave No 2 2', Kornett 4-5 fach, Gross Mixtur 5-7 fach, Cymbel 4 fach, Trompete 16', Trompete 8', Trompete 4', Tuba Magna 8' - 1972; transmission, Royal Trumpet 4' - 1972; transmission.
II. Manual (Schwellwerk) (C-c''''): Rohrflöte 16', Hornprincipal 8', Vox Retusa 8', Hornflöte 8', Violine 8', Spitzflöte 8', Unda Maris 8' (from c°) - 1972, Flûte Harmonique 8', Hohlflöte 8', Bordun 8', Oktave 4', Bachflöte 4', Quintatön 4', Gemshornquint 2 2/3', Oktave 2' - 1972, Fugara 2', Waldflöte 2' - 1972, Terz 1 3/5', Hohlquinte 1 1/3' - 1972, Solokornett 5-7 fach, Mixtur 5 fach, Scharff 3 fach, Rankett 16', Tuba Mirabilis 8', Klarinette 8', Bärpfeife 8', Schalmei 4', Tremolo.
III. Manual (C-c''''): Echobordun 16', Geigenprincipal 8', Salicional 8', Viola d'Amour 8', Aeoline 8', Voix Coelestis 8' (from c°), Portunalflöte 8', Flûte d'Amour 8' - C-H uit Portunalflöte, Lieblich Gedackt 8', Quintatön 8', Principal 4', Fugara 4', Blockflöte 4', Oktave 2' - 1972, Piccolo 2', Progressio Harmonica 4 fach, Harmonia Aetherea 3-4 fach, Helikon 16', Trompette Harmonique 8' - 1972, Oboe 8', Vox Humana 8' - 2008, Clairon 4', Tremolo.
IV. Manual (Schwellwerk) (C-c''''): Contra Gamba 16', Gamba 8' - 2008, Céleste 8' - 1972, Octave Gamba 4' - 2008, Harmonic Flute 8' - 2008, Wald Flute 4' - 1972, Open Flute 2' - 2008, Orchestral Horn 8' - 1972, Cor Anglais 8' - 1972, Krummhorn 8', Orchestral Oboe 8' - 1972, Baryton 8' - 1972, Tuba Magna 8' - 1972; buiten zwelkast, Royal Trumpet 8' - 1972; buiten zwelkast, Tremolo.
V. Manual (C-c''''):
Echo (Fernwerk): Quintatön 16', Synthematophon 8', Principal 8', Orchestergeige 8', Vox Angelica 8', Jubalflöte 8', Nachthorn 8', Bourdon 8', Geigenprincipal 4', Viola 4', Rohrgedackt 4', Flageolett 2', Schwiegelpfeife 1', Sesquialtera 2 fach, Kornett-Mixtur 5 fach, Glockenton 4-5 fach, Fagott 16', Solotrompete 8', Englisch Horn 8', Vox Humana 8', Hohe Trompete 4'.
Echo Pedal (Fernwerk): Kontrabass 16', Violonbass 8', Posaune 16', Kontrafagott 16' - transmission.
Solo: Tuba Magna 8' - 1972; transmission, Royal Trumpet 8' - 1972; transmission, Orchestercelesta.
Pedal (C-g'): Kontrabass 32' - extension, Principal 16', Violon 16' - C-H transmission, Flötenbass 16', Subbass 16', Salicetbas 16', Gedacktbass 16' - 1972, Quinte 10 2/3', Oktavbass 8', Gedackt 8' - 2008, Quinte 5 1/3', Oktave 4' - 1972, Nachthorn 4', Kornett 6 fach - 1972, Mixtur 5 fach, Bombarde 32', Posaune 16', Trompete 8' - 2008, Clairon 4' - 2008, Singend Kornett 2', Tuba 16' - 1972; transmission, Tuba 8' - 1972; transmission.
Koppelingen: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, I. Manual - IV. Manual, I. Manual - V. Manual, II. Manual - I. Manual, II. Manual - III. Manual, II. Manual - IV. Manual, II. Manual - V. Manual, III. Manual - IV. Manual, III. Manual - V. Manual, IV. Manual - V. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Pedal - IV. Manual, Pedal - V. Manual, III. Manual - III. Manual 16', III. Manual - III. Manual 4', IV. Manual - IV. Manual 16', IV. Manual - IV. Manual 4'.
Speelhulpen: 256 Setzer-Kombinationen, General Crescendo, Tutti I, Tutti II, Zungen ab, Manual 16' ab.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie luidde:
I. Manual: Principal 16', Oktave 8', Principal 8', Sologamba 8' - Hochdrückstimme, Spitzflöte 8', Dolce 8', Doppelflöte 8' - Hochdrückstimme, Konzertflöte 8', Grobgedackt 8', Quinte 5 1/3', Oktave 4', Gemshorn 4', Rohrflöte 4', Nasat 2 2/3', Oktave 2', Kornett 4-5 fach (8'), Groß-Mixtur 6-7 fach, Cymbel 4 fach, Trompete 16' - Hochdrückstimme, Trompete 8' - Hochdrückstimme, Trompete 4' - Hochdrückstimme.
II. Manual (Schweller): Gamba 16', Rohrflöte 16', Hornprincipal 8', Vox Retusa 8', Hornflöte 8', Schweizerpfeife 8', Dulciana 8', Bordun 8' - Hochdrückstimme, Hohlflöte 8', Flûte Harmonique 8', Oktave 4', Quintatön 4', Bachflöte 4', Gemshornquinte 2 2/3', Fugara 2', Terz 1 3/5', Solokornett 5-8 fach (8'), Scharff 3-4 fach, Mixtur 5 fach, Helikon 16' - Hochdrückstimme, Tuba Mirabilis 8' - Hochdrückstimme, Krummhorn 8', Bärpfeife 8', Bariton 4' - Hochdrückstimme, Orchestercelesta.
III. Manual (Schweller): Echobordun 16', Geigenprincipal 8', Viola d'Amour 8', Salicional 8', Aeoline 8', Vox Coelestis 8', Flûte d'Amour 8', Portunalflöte 8', Quintatön 8', Lieblich Gedackt 8', Principal 4', Fugara 4', Blockflöte 4', Piccolo 2', Progressio Harmonica 4-5 fach, Harmonia Aetherea 3-4 fach, Rankett 16', Klarinette 8', Oboe 8', Schalmei 8', Geigenregal 8'.
IV. Manual (Fernwerk) (Schweller): Quintatön 16', Synthematophonica 8' - Hochdrückstimme, Principal 8', Orchestergeige 8', Vox Angelica 8', Jubalflöte 8' - Hochdrückstimme, Nachthorn 8', Bourdon 8', Geigenprincipal 4' - Hochdrückstimme, Viola 4', Rohrgedackt 4', Flageolett 2', Schwiegelpfeife 1', Sesquialtera 2 fach (2 2/3'+1 3/5'), Kornett-Mixtur 5 fach, Glöckenton 4-5 fach, Fagott 16', Solotrompete 8' - Hochdrückstimme, Englisch Horn 8', Vox Humana 8', Hohe Trompete 4', Schwebung IV. Manual.
Pedal:
Hauptpedal: Kontrabaß 32', Principal 16' - Hochdrückstimme, Flötenbaß 16', Gambenbaß 16' - Transmission II. Manual, Subbaß 16', Harmonikabaß 16' - Transmission III. Manual, Echobaß 16' - Transmission III. Manual, Quintbaß 10 2/3', Oktavbaß 8', Cello 8' - Transmission II. Manual, Salicetbaß 8', Rohrflöte 8' - Transmission II. Manual, Terz 6 2/5', Quinte 5 1/3', Septime 4 4/7', Nachthorn 4', Mixtur 5 fach, Bombarde 32', Posaune 16' - Hochdrückstimme, Rankett 16' - Transmission III. Manual, Trompete 8' - Hochdrückstimme, Transmission I. Manual, Clairon 4' - Hochdrückstimme, Transmission I. Manual, Singend Kornett 2'.
Fernpedal (im Schweller): Kontrabaß 16' - Hochdrückstimme, Violonbaß 8', Posaune 16', Kontrafagott 16'.
Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, I. Manual - IV. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Pedal - IV. Manual, Unteroktavkoppeln, Oberoktavkoppeln, Melodiekoppel I. Manual - II. Manual.
Spielhilfen: 4 freie Kombinationen, Flöten Hauptorgel, Streicher Hauptorgel, Zungen Hauptorgel, Tutti Hauptorgel, 3 feste Kombinationen Fernwerk (mf - f - tutti), Walze Hauptorgel, Walze Fernwerk, Frei einstelbares automatisches Piano-pedal II. Manual, Frei einstelbares automatisches Piano-pedal III. Manual, Frei einstelbares automatisches Piano-pedal IV. Manual, Koppeln aus der Walzen, Handregister ab, Manual-16' ab, Alle Zungen ab, Alle 16'- und 4'-Zungen ab.
Literatuur
  • 170 Jahre Orgelbau Walcker : Ausgabe 1951. - Ludwigsburg : Orgelbau Walcker, 1951.
  • Onze vijfde Europese orgelstudiereis : Noordwest-Duitsland en Skandinavië (III) / dr.ir. W.H.C. Knapp. - In: Het Orgelblad, jrg. 6 nr. 2, februari 1963.
  • Orgelwissenschaft und Orgelpraxis : Festschrift zum 200-jährigen Bestehen des Hauses Walcker / Hans Heinrich Eggebrecht. - Murrhardt-Hausen : Musikwissenschaftliche Verlags-Gesellschaft mbH., 1980. - (Veröffentlichen der Walcker-Stiftung ; Heft 8).
  • Walckerorgeln i Stockholms Stadshus / Bengt Andreas. - In: Orgelforum, 2/1987.
  • Stockholm orgelstaden : Historia och nutid / Dag W. Edholm. - Stockholm : Verbum Förlag, 1997.
  • Orgelbyggarna Walcker och Sauers verksamhet i Sverige / Anders Johnsson. - In: Orgelforum, 1/2006.
Opnamen The Stockholm City Hall organ / Per-Ove Larsson, Per Thunarf, Mats Ericson, Anders Bondeman, Ralph Gustafsson. - Nosag 2180 (2CD).
Links https://stadshuset.stockholm/stadshusorgeln/
http://www.stockholm.se/OmStockholm/Stadshuset/Fakta--historik/Stadshusorgeln-/
http://svarten.blogspot.com/2008/04/orgeln-i-stockholms-stadshus.html
http://www.harrison-organs.co.uk/stockholmspec.html
YouTube
Foto: Johan Haaksma. Datering: 30 July 2014.
Foto: Johan Haaksma
Speeltafel van Walcker.