Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Roelof Kuik. Datering: 22 September 2022.

Foto: Roelof Kuik

Muri, Die Schweiz / La Suisse (Aargau) - Klosterkirche Sankt Martin
Gemeente: Muri
Adres: Marktstrasse 2, 5630, Muri
Website: http://www.klosterkirche-muri.ch/
http://www.pfarreimuri.ch/

Beschrijving nr.: 2001897.

Gebouwd door: Thomas Schott (1630)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1630 Thomas Schott  nieuwbouw
1744 Joseph Bossart  ombouw
1744 Viktor Ferdinand Bossart  ombouw
1834 Konrad Bloch  ombouw
1919 Friedrich Goll Orgelbau AG  ombouw
1970 Oskar Metzler & Söhne451 reconstructie
2006 Orgelbau Kuhn AG  diverse werkzaamheden

  • Het hoofdorgel in de kloosterkerk te Muri dateert uit 1630. Het instrument had vleugeldeuren, die echter in 1697 zijn verwijderd bij een verplaatsing van het orgel. In 1743/1744 werd het gewijzigd en uitgebreid door Joseph Bossart, samen met zijn zoon Victor Ferdinand. Tegelijkertijd bouwde Bossart twee koororgels (Lettner-Orgeln) voor de kerk. Sinds 1841 is de kerk geen kloosterkerk meer, maar parochiekerk.
  • Het grote orgel is in de loop van de tijd ingrijpend verbouwd. Het oude rugpositief werd in 1834 door Konrad Bloch als een soort kroonpositief geplaatst. De oude balustrade werd verwijderd. In 1919 sloopte men het binnenwerk en bouwde de firma Goll een nieuw pneumatisch orgel in de kassen. Een klein deel van het oude pijpwerk werd hergebruikt, maar verspreid over het orgel. De oude frontpijpen bleven stom in de kassen aanwezig.
  • Onder advies van Bernhard Edskes is het orgel in de jaren 1965-1970 gereconstrueerd naar de toestand van 1744 door de firma Metzler. Op 25 oktober 1970 werd het orgel weer in gebruik genomen. In 2006 zijn de balgen door de firma Kuhn gerestaureerd.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk14
- Rückpositif9
- Pedal11
Totaal aantal stemmen34
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurUnequal Temperament (Van Biezen)
Winddruk78 mm (manualen) en 85 mm (pedaal)

Dispositie
Hauptwerk (C-f'''): Bourdon 16' - vanaf g oud, Principal 8' - frontpijpen oud, Rohrflöte 8', Octava 4' - oud, Spitzflöte 4' - vanaf c oud, Kleingedackt 4', Quinte 2 2/3', Quintflöte 2 2/3', Superoctava 2' - oud, Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4-5 fach (1 1/3'), Hörnli 2 fach (2/3' + 1/2'), Trompete 8'.
Rückpositif (C-f'''): Bourdon 8', Quintatön 8' - oud, Principal 4' - frontpijpen oud, Flauto 4' - oud, Octava 2' - oud, Spitzflöte 1 1/3', Sesquialtera 2 fach (1 1/3'), Cimbel 3-4 fach (1'), Vox Humana 8'.
Pedal (C-f'): Principalbass 16' - frontpijpen oud, Subbass 16', Octavbass 8', Bassflöte 8' - oud, Quintadenbass 8', Octava 4', Bauernflöte 2' - oud, Mixtur 6 fach (2 2/3'), Posaune 16', Trompete 8', Trompete 4'.
Overige registers: Vogelsang.
Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositif - schuifkoppel, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositif.
Speelhulpen: Manual Tremulant.

VulstemSamenstelling
Mixtur 4-5 fach (Hauptwerk) C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3'. c''': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Hörnlein 2 fach (Hauptwerk) C: 2/3' - 1/2'. c': 1 1/3' - 1'. c'': 2 2/3' - 2'.
Sesquialtera 2 fach (Rückpositif) C: 1 1/3' - 4/5'. c°: 2 2/3' - 1 3/5'.
Cimbel 3-4 fach (Rückpositif) C: 1' - 1/2' - 1/3'. f°: 1' - 2/3' - 1/2'. f': 2' - 1 1/3' - 1'. f'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Grossmixtur 6 fach (Pedal) C: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De dispositie van het orgel van Thomas Schott (1630) luidde volgens het contract:
    Manual (EE-CDEFGA-c'''): Gross Verdeckt 16', Principal 8', Suffleidten 8', Quintadena 8', Octaff 4', Spitzfleidten 4', Hohlfleidten 4', Coppel 4', Quindet 2', Quinterra 1 1/2', Hörnlin 2 fach, Mixtur 6 fach, Superterz 2 fach.
    Rückpositif (EE-CDEFGA-c'''): Principal 4', Coppel 4', Quintadena 4', Spitzfleidten 2', Terts 2 fach, Hörnlin 2 fach, Tromletinrohr 2' (discant).
    Pedal (CEDFGA-c'd'): Principal 16', Suppas 16', Suppas Gedeckt 16', Octaff 8', Quintadena 8', Coppel 8', Coppel 4', Mixtur 12 fach (4'), Trommeten 8'.
    Tremulant, Heubocken, Sackpfyffen, Vogelsang, Windtzüg.

  • De dispositie van Bossart (1744) luidde waarschijnlijk:
    Manual: Bourdon 16', Principal 8', Spielflöte 8', Rohrflöte 8', Bourdon 8', Octave 4', Spitzflöte 4', Kleingedackt 4', Quintflöte 3', Superoctave 2', Waldflöte 2', Quinte 1 1/3', Sesquialter 2 fach, Mixtur 4-5 fach.
    Rückpositif: Bourdon 8', Flautomajor 8', Principal 4', Flaute 4', Quintadena 4', Octave 2', Cimbel 2 fach, Sexquialter 2 fach, Vox Humana 8'.
    Pedal: Principalbas 16', Holzprincipal 16', Subbas 16', Octavbas 8', Quintadenbas 8', Basflöte 4', Bauernflöte 2', Grossmixtur 12 fach, Trompete 16'.
    Tremulant.

Literatuur
  • Bij de foto's. - In: Het Orgel, jrg. 59 nr. 6, juni 1963.
  • Die Orgeln in der Klosterkirche Muri : Festschrift zur Einweihung der Grossen Orgel 25. Oktober 1970.
  • De Orgels in de Kloosterkerk te Muri / drs. J.F. van Os. - In: Het Orgel, jrg. 72 nr. 2, februari 1976.
  • Orgels in de Elzas : Orgelcultuur tussen Frankrijk en Duitsland / Peter van Dijk. - Kampen : J.H. Kok, 1992.
  • Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994.
  • Zur Orgelanlage der Klosterkirche Muri (Schweiz) : Wer hat die Lettnerorgeln erbaut? / D. Meier, E. Schwarb. - In: Ars Organi, 54. Jhg., Heft 1, März 2006.
  • De vijf orgels in de kloosterkerk van Muri / Wim Eradus. - In: De Orgelvriend, jrg. 49 nr. 1, januari 2007.
  • Die Orgeln der Klosterkirche Muri und ihre Geschichte / Dieter Meier, Egon Schwarb. - Bern : Gesellschaft fúr Schweizerische Kunstgeschichte, 2007.
  • Neues zur Baugeschichte der Orgeln der Klosterkirche Muri (Schweiz) / Dieter Meier, Matthias Reichling. - In: Ars Organi, 64. Jhg., Heft 3, September 2016.
Opnamen
  • Christ lag in Todesbanden / Johannes Strobl. - Audite 92.560 (SACD). - 2008.
  • Historische Orgeln der Schweiz Vol. 6 : Muri - Zürich Landesmuseum - Luzern Richard-Wagner-Museum / Albert Bolliger. - Sinus 6006 (CD).
  • Joh. Seb. Bach : Clavier Übung III / Pascal Pilloud. - VDE Gallo CD-988/989 (2CD).
  • Die fünf Orgeln der Klosterkirche Muri / Oskar Birchmeier, Bernhardt Edskes, Marc Schaefer, Egon Schwarb, Jean-Claude zehnder. - Jecklin (CD). - 1994.
  • Johann Sebastian Bach : Orgelwerke VI / Bernard Foccroulle. - Ricercar RIC 085068 (CD). - 1990.
  • Johann Sebastian Bach : Orgelwerke II / Bernard Foccroulle. - Ricercar RIC 032013 (CD). - 1990.
  • J.S. Bach : The masterpieces for organ / Heinz Balli. - Denon 33CO-1667 (CD). - 1986.
  • Glory of the Organ / Heinz Balli. - Denon 33CO-1620 (CD).
  • Orgel-Landschaften der Schweiz : Netstal - Evangelische Kirche : Muri - Klosterkirche / Jean-Claude Zehnder, Egon Schwarb. - Pelca PSR 41007 (LP). - 1981.
Links https://www.orgelbau.ch/site/index.cfm?&fuseaction=orgelbau.orgelportrait&laufnummer=801320
https://orgues-et-vitraux.ch/default.asp/2-0-1860-6-6-1/

Foto: Roelof Kuik. Datering: 22 September 2022.
Foto: Roelof Kuik
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 27 October 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 27 October 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 7 June 2009.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 27 October 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 27 October 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 27 October 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Roelof Kuik. Datering: 22 September 2022.
Foto: Roelof Kuik
Foto: Roelof Kuik. Datering: 22 September 2022.
Foto: Roelof Kuik
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 27 October 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 7 June 2009.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Jean Telder. Datering: 7 June 2009.
Foto: Jean Telder