Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Bert Wisgerhof
Stahlhille, België (West-Vlaanderen) - Sint Jan de Doperkerk
Gemeente: Jabbeke
Streek:Vlaanderen
Adres:
Cathilleweg 96, 8490, Stalhille
Beschrijving nr.: 2001058.
Gebouwd door: Jacobus Van Eynde (1715)
- Het orgel in Stahlhille is door Jacobus van Eynde gebouwd voor een abdijkerk in Brugge. Het is niet bekend of het gaat om de Dominikaner- of de Jacobijnerkerk. Josef II sloot beide abdijen in 1782. In 1785 is het orgel in de parochiekerk van Stahlhille geplaatst. Nog op de oude locatie werd door Andries Berger een tongwerk vernieuwd en een Clairon 4' (bas) / Cromhoorn 8' (discant) toegevoegd. Lambert van Peteghem vergrootte de omvang van het orgel met zes tonen in 1791. Simon Gerrit Hooghuys onderhield het instrument van 1831 tot 1837. In die tijd verving hij de Larigot door een Fluit 4' (bas) en Montre 8' (discant).
- Na 1837 is de Cymbal 2 sterk verwijderd. Deze werd echter in de orgelkas bewaard, zodat deze bij een restauratie in de jaren zestig van de twintigste eeuw door Frans Loncke weer kon worden herplaatst. De Sesquialter en de Larigot ontbraken nog steeds. In 1973 stelde Antoon Fauconnier namens monumentenzorg een reconstructieplan op. De toetsen van het orgel werden bij de restauratie vervangen door toetsen van het Anneessens-orgel van de Onze Lieve Vrouwekerk te Lombeek uit 1857. In 1993 is een revisie uitgevoerd door Loncke.
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1715 | Brugge | Abdijkerk |
1785 | Stahlhille | Sint Jan de Doperkerk |
Technische gegevens
Aantal registers per werk |
- Manuaal | 13 |
- Pedaal | aangehangen |
Totaal aantal stemmen | 13 |
Manuaalomvang | C-f''' (division between c' and cis') |
Pedaalomvang | C-f' |
Toetstractuur | Mechanisch |
Registertractuur | Mechanisch |
Windlade(n) | Sleepladen |
Toonhoogte | a' = 435 Hz |
Temperatuur | Equal temperament |
Dispositie
Manuaal: Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Nasard 3', Doublette 2', Larigot 1 1/3', Sesquialtera II sterk (discant), Cornet V sterk (discant), Fourniture III sterk, Cymbal II sterk, Trompette 8' (B/D) - 1715/1791, Cromhorne 8' (discant) - 1791, Clairon 4' (bas) - 1791.
Pedaal (C-f'): Aangehangen.
Vulstem | Samenstelling |
Cornet 5 sterk discant |
cis': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
Fourniture 3 sterk |
C: 1' - 2/3' - 1/2'.
cìs°: 1 1/3' - 1' - 2/3'.
fis': 2' - 1 1/3' - 1'.
f'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. |
Cymbal 2 sterk |
C: 1/3' - 1/4'.
cìs°: 2/3' - 1/2'.
fis': 1' - 2/3'.
f'': 1 1/3' - 1'. |
Overige dispositiegegevens |
Verschillende disposities |
- Tot de restautatie van 1973 luidde de dispositie:
Manuaal: Bourdon 8', Montre 8', Prestant 4', Flûte 4', Flûte 4', Nazard 3', Doublette 2', Cornet 5 sterk, Fourniture 3 sterk, Cymbal 2 sterk, Trompette 8', Cromhorne 8', Clairon 4'.
Pedaal: Aangehangen.
- De voorgestelde reconstructie-dispositie (1973) luidt:
Manuaal (CD-c'''): Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Nazard 3', Doublette 2', Larigot 1 1/3', Cornet 5 sterk (discant), Sesquialtera 2 sterk, Fourniture 3 sterk, Cymbal 2 sterk, Cromhoorn 8' (discant), Trompette 8' (gedeeld), Clairon 4' (bas), Tremblant.
Pedaal: aangehangen.
Overige registers: Rossignol, Ventil.
Waarschijnlijk is de Cromhoorn-Clairon-combinatie oorspronkelijk een gedeelde Vox Humana 8' geweest.
|
Literatuur |
- Historische orgels in België / J.F. van Os. - In: Het Orgel, jrg. 65 nr. 10, oktober 1969.
- Luister van het Orgel in Vlaanderen 1973 : Jacobus van Eynde. - Leuven : Uitgeverij De Monte, 1974. - (Acta Organologica Flandriae).
- Orgeln in der alten Grafschaft Flandern / Luc Lannoo, Paul Peeters. - Berlin; Kassel : Merseburger, 1985. - (Edition Merseburger ; 1211). - Uitgegeven t.g.v. de Internationale Orgeltagung der Gesellschaft der Orgelfreunde van 4 tot 10 augustus 1985 in Brugge.
- Het historisch orgel in Vlaanderen : Deel IVa Provincie West-Vlaanderen (Arrondissementen Brugge en Oostende) / A. Fauconnier, P. Roose. - Brussel : Ministerie van Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur - Rijksdienst voor Monumenten- en Landschapszorg, 1986.
|
Opnamen |
- Johan Huys bespeelt het orgel te Stalhille / Johan Huys. - Eufoda 1084 (LP). - 1987. - (Vlaamse orgelpracht ; 4).
- Abraham van den Kerckhoven : Orgelwerken / Kamiel D'Hooghe ; L. Devos (tenor). - Veurne : Documentatiecentrum voor Orgel DOC1 (LP). - 1980. - Opgenomen in Stahlhille en Impde.
|
Foto: Tjalling Roosjen |
Foto: Tjalling Roosjen |
Foto: Tjalling Roosjen |
Foto: Aart Wimmenhove |