Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Jean Aubry

Steingaden, Deutschland (Bayern) - Wieskirche - Wallfahrtskirche zum Gegeißelten Heiland auf der Wies
Gemeente: Steingaden
Adres: Wies 12, 86989, Steingaden
Website: http://www.wieskirche.de/

Beschrijving nr.: 2001008.

Gebouwd door: Gerhard Schmid (1959)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas en pijpwerk uit 1757 van Johann Georg Hörterich, Pijpwerk uit 1927 van Willibald Siemann

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1757	Johann Georg Hörterich		nieuwbouw
1928	Willibald Siemann		nieuwbouw in bestaande kas
1959	Gerhard Schmid		nieuwbouw in bestaande kas
1980	Gerhard Schmid		uitbreiding
2010	Winterhalter Orgelbau		ombouw

In 1757 bouwde Johann Georg Hörterich een prachtig orgel in de Wieskirche. De orgelkas werd in 1760 beschilderd door Judas Thaddäus Ramis.
Het instrument werd in 1927 omgebouwd door Siemann tot een pneumatisch orgel. In 1959 maakte Gerhard Schmid een nieuw binnenwerk met mechanische sleepladen. Een deel van het oude pijpwerk werd opnieuw gebruikt. In 1980 voegde Schmid een Trompete 8' toe aan het pedaal.
Het orgel is in 2010 in restauratie gegaan bij de firma Winterhalter. Het betrof een ingrijpende herbouw van het orgel, onder advies van pater Stefan Kling. De oorspronkelijke speeltafel uit 1757 was bewaard gebleven in 1959 en werd herplaatst, maar uitgebreid tot drie manualen. Op 19 september 2010 kon het instrument weer in gebruik worden genomen met een concert door Gerhard Gnann.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	13
- Positiv	8
- Echowerk (Schwellbar)	13
- Pedal	8
Totaal aantal stemmen	42
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Electrisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	a' = 440 Hz
Temperatuur	Billeter
Winddruk	65 mm (Positiv), 77 mm (Hauptwerk en Echowerk), 95 mm (Pedal)

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prinzipal 8' - 1757, Holzflöte 8' - 1757, Gedackt 8' - 1757, Gamba 8', Octave 4', Flöte 4' - 1757, Fugara 4', Spitzquinte 3', Superoctave 2', Hörnle 3 fach (2 2/3') (discant), Mixtur 5-6 fach (2'), Trompete 8'.
Positiv (C-g'''): Coppel Major 8' - 1757, Quintatön 8', Principal 4' - 1757, Coppel Minor 4' - 1757, Octave 2', Quinte 1 1/3', Cimbel 4 fach (1'), Vox Humana 8', Tremulant.
Echowerk (Schwellbar) (C-g'''): Principal 8', Rohrflöte 8', Salicional 8', Bifara 8' (from c°), Octave 4', Spitzflöte 4', Nasard 2 2/3', Flageolet 2', Terz 1 1/3', Mixtur 4-5 fach (1 1/3'), Trompete 8', Oboe 8', Clairon 4', Tremulant.
Pedal (C-f'): Principal 16' - 1757, Subbass 16' - 1757, Octavbass 8', Violonbass 8', Quintbass 6' - 1757, Mixturbass 5 fach (4'), Posaune 16' - 1959, Trompete 8'.
Overige registers: Glockenspiel.
Koppelingen: Hauptwerk - Positiv, Hauptwerk - Echowerk, Positiv - Echowerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Positiv, Pedal - Echowerk.
Speelhulpen: Setzerkombinationen.

Vulstem	Samenstelling
Mixtur 5-6 fach (Hauptwerk)	C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fis': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2'.
Cimbel 4 fach (Positiv)	C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. fìs°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis'': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2'.
Mixtur 4-5 fach (Echo)	C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fis': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis'': 8' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2'.
Mixturbass 5 fach (Pedal)	C: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De oorspronkelijke dispositie uit 1757 luidde: Hauptwerk: Principal 8', Gedackt 8', Gamba 8', Holzflöte 8', Octav 4', Flöte 4', Rohrflöte 4', Quint 2 2/3', Superoctav 2', Cornet-Mixtur 5 fach (2'). Brüstungswerk: Coppel 8', Quintatön 8', Salicional 8', Principal 4', Kleingedackt 4', Feldflöte 4', Octav 2', Quint 1 1/3', Cimbel 3 fach (1'). Pedal: Principalbaß 16', Subbaß 16', Octavbaß 8', Violonbaß 8', Quintbaß 5 1/3', Mixturbaß 5 fach (4'), Fagott 8'. De dispositie luidde van 1959 tot 2009: Hauptwerk: Gedackt 16', Prinzipal 8', Holzpfeife 8', Spitzflöte 8', Octav 4', Rohrflöte 4', Spitzquinte 2 2/3', Octav 2', Mixtur 6 fach (1 1/3'), Trompete 8'. Rückpositiv: Coppel 8', Weidenpfeife 8', Prinzipal 4', Gedacktflöte 4', Kleinpommer 2', Sifflöte 1 1/3', Cymbel 1/2', Krummhorn 8', Tremulant. Schwellwerk: Gemsflöte 8', Quintade 8', Spitzgambe 8', Italiänische Principal 4', Holzflöte 4', Nasat 2 2/3', Blockflöte 2', Terz 1 1/3', Septime 1 1/7', Kleinoctav 1', None 8/9', Scharf 5 fach (1'), Dulcian 16', Oboe 8', Tremulant. Pedal: Prinzipal 16', Subbass 16', Grossquinte 10 2/3', Octav 8', Bassflöte 8', Pommer 4', Nachthorn 2', Rauschbass 4 fach (2 2/3'), Posaune 16', Trompete 8' (1980), Dulcian 4'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De oorspronkelijke dispositie uit 1757 luidde:
Hauptwerk: Principal 8', Gedackt 8', Gamba 8', Holzflöte 8', Octav 4', Flöte 4', Rohrflöte 4', Quint 2 2/3', Superoctav 2', Cornet-Mixtur 5 fach (2').
Brüstungswerk: Coppel 8', Quintatön 8', Salicional 8', Principal 4', Kleingedackt 4', Feldflöte 4', Octav 2', Quint 1 1/3', Cimbel 3 fach (1').
Pedal: Principalbaß 16', Subbaß 16', Octavbaß 8', Violonbaß 8', Quintbaß 5 1/3', Mixturbaß 5 fach (4'), Fagott 8'.

De dispositie luidde van 1959 tot 2009:
Hauptwerk: Gedackt 16', Prinzipal 8', Holzpfeife 8', Spitzflöte 8', Octav 4', Rohrflöte 4', Spitzquinte 2 2/3', Octav 2', Mixtur 6 fach (1 1/3'), Trompete 8'.
Rückpositiv: Coppel 8', Weidenpfeife 8', Prinzipal 4', Gedacktflöte 4', Kleinpommer 2', Sifflöte 1 1/3', Cymbel 1/2', Krummhorn 8', Tremulant.
Schwellwerk: Gemsflöte 8', Quintade 8', Spitzgambe 8', Italiänische Principal 4', Holzflöte 4', Nasat 2 2/3', Blockflöte 2', Terz 1 1/3', Septime 1 1/7', Kleinoctav 1', None 8/9', Scharf 5 fach (1'), Dulcian 16', Oboe 8', Tremulant.
Pedal: Prinzipal 16', Subbass 16', Grossquinte 10 2/3', Octav 8', Bassflöte 8', Pommer 4', Nachthorn 2', Rauschbass 4 fach (2 2/3'), Posaune 16', Trompete 8' (1980), Dulcian 4'.

Literatuur	Rheinberger op de voet gevolgd door Reger. Internationale Orgeltagung der G.d.O. : 29 juli - 4 augustus 1984, München en omgeving (deel II) / Jan W. van Spronsen. - In: De Orgelvriend, jrg. 27 nr. 1, januari 1985. Die Orgel der Wieskirche : Wallfahrtskirche zum Gegeißelten Heiland : Festschrift zur Weihe der neuen Orgel am 19. September 2010. - Steingaden : Eigenverlag Kath. Kuratiekirchenstiftung 'St. Josef' Wies, 2010.
Opnamen	Konzert in der Wies für Horn und Orgel / Winfried Pummer, hoorn en Anton Guggemos, orgel. - Christophorus CD 77 135. Festkonzert in der Wies : Musik für Orgel, Trompeten und Pauken / Anton Guggemos, orgel m.m.v. instrumentalisten. - Christophorus CD 74 567. Heiteres Rokoko : Orgelmusik in der Wieskirche von Mozart und seinen Zeitgenossen / Anton Guggemos. - Christophorus CD 74 503 / LP SCGLX 73 998. - 1985. Orgelmusik aus dem Pfaffenwinkel : Werke von Bach, Mozart, Böhm, Kobrich u.a. / Anton Guggemos. - Christophorus MC 70 591 (MC). Rokoko Romantik : Konzert für Orgel und Trompete / Anton Guggemos, orgel en Wolfgang Guggenberger, trompet. - Ambitus 97 810 (CD). Orgelmusik in der Wies in Steingaden, Ilgen und Rottenbuch / Anton Guggemos. - Christophorus CHE 0103-2 (CD). Orgelmusik in der Wieskirche : Franz Lörch spielt Werke von Joh. Seb. Bach, Dietrich Buxtehude, Joh. Pachelbel und Vincent Lübeck / Franz Lörch. - Pelca PSR 40 558 (LP).
Links	http://www.wieskirche.de/orgel.htm https://www.orgelbau-winterhalter.de/die-orgel-der-wiesksirche-steingaden/ http://www.bistum-augsburg.de/index.php/bistum/Nachrichten/Eine-neue-Orgel-fuer-die-Wieskirche_id_111028

Foto: Frans Sellies

Bron: Postcard

Foto: Frans Sellies