Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.

Foto: Piet Bron

Schleiden, Deutschland (Nordrhein-Westfalen) - Schloßkirche Sankt Philippus und Jakobus
Gemeente: Schleiden
Streek:Eifel
Adres: Vorburg 3, 53937, Schleiden

Beschrijving nr.: 2000958.

Gebouwd door: Ludwig König (1770)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1770 Ludwig König  nieuwbouw
1865 Gebrüder Müller  uitbreiding
1899 Gebrüder Müller  wijzigen dispositie
1948 Weimbs Orgelbau17 ombouw
1956 Willi Peter  restauratie
1956 Weimbs Orgelbau33 restauratie
1988 Weimbs Orgelbau217 restauratie

  • Het orgel in de Schloßkirche te Schleiden is rond 1770 gebouwd. Het exacte bouwjaar is niet bekend. Er wordt aangenomen dat het instrument gebouwd is door Ludwig König, maar hiervoor ontbreken de bewijzen. Er zijn ook veel argumenten te noemen waarom König de bouwer niet is geweest. De barokke orgelkas wordt wel toegeschreven aan Johann Joseph Couven of diens zoon Jacob Couven, maar hiervoor ontbreken eveneens de bewijzen. Het enige dat met zekerheid gezegd kan worden is dat het orgel na 1760 gebouwd is.
  • In 1865 breidden de gebroeders Müller het orgel uit met een vrij pedaal met vier stemmen. Dezelfde firma werkte in 1899 aan het orgel. In dat jaar plaatsten zij een nieuwe Gamba 8' op het Hauptwerk. De klaviatuur is ook rond deze tijd vernieuwd. De nieuwe klavieren kregen een grotere omvang (C-f''', pedaal C-c') dan de windladen (C-d''', pedaal C-f). Het orgel werd in 1917 ontzien: de frontpijpen mochten blijven staan.
  • In de jaren 1946-1948 is er door de firma Weimbs aan het orgel gewerkt. Er werd nu een nieuwe pedaalwindlade met een omvang van dertig tonen achter het orgel geplaatst, met ruimte voor acht stemmen. De vier bestaande pedaalregisters werden uitgebreid en verplaatst, en ook de Gamba uit 1899 van het Hauptwerk kwam op het pedaal. Op de lege plaats op het Hauptwerk plaatste men de Gedackt 4' van het Rückpositiv, die aldaar vervangen werd door een Flöte 4'.Tenslotte werd een nieuwe magazijnbalg geplaatst, ter vervanging van de oude balgen.
  • In de jaren 1955/1956 voerden de firma's Willi Peter en Weimbs Orgelbau een restauratie uit. De Gedackt 4' werd teruggeplaatst op het Rückpositiv en vervangen door een nieuwe Cymbel.
  • In 1987 was het noodzakelijk dat het orgel weer gerestaureerd werd. Nieuwe inzichten in de omgang met historische orgels en meer kennis van het werk van König maakten het mogelijk om het orgel te reconstrueren, met behoud van een aantal zinvolle uitbreidingen. De firma Weimbs kreeg de opdracht. De dispositie van 1770 is geheel hersteld, terwijl het vrije pedaal werd gehandhaafd. De intonatie van het pijpwerk is volledig herzien. Op 29 mei 1988 is het orgel weer in gebruik genomen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk13
- Rückpositiv10
- Pedal7
Totaal aantal stemmen30
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 463,27 Hz
TemperatuurKirnberger II
Winddruk70 mm (Manuale) / 75 mm (Pedal)

Dispositie
Hauptwerk (C-d'''): Bourdon 16', Praestant 8', Gemshorn 8', Hollpfeif 8', Octav 4', Flaut 4' - 1988, Quint 2 2/3', Superoctav 2', Terz 1 3/5', Cornet 4 fach (4') (discant), Mixtur 5 fach (1'), Trompet 8' (B/D) - 1988, Clarin 4' (bas) - 1988.
Rückpositiv (C-d'''): Hollpfeif 8', Flaut Traver 8', Principal 4', Flaut Dous 4', Superoctav 2', Quint 1 1/3', Carillon 3 fach (4') (discant), Mixtur 3 fach (2/3'), Hautbois 8' (discant), Vox Humana 8', Tremulant - 1988.
Pedal (C-f'): Violon 16' - 1865, Subbaß 16' - 1956, Octavbaß 8' - 1923, Gedacktbaß 8' - 1988, Choralbaß 4' - 1946, Bombart 16' - 1988, Trompet 8' - 1988.
Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv.

VulstemSamenstelling
Cornet 4 fach (Hauptwerk) c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtur 5 fach (Hauptwerk) C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3' - 1/4'. c°: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/2' - 1/3'. c': 2' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3'.
Carillon 3 fach (Rückpositiv) c': 4' - 1 3/5' - 1'.
Mixtur 3 fach (Rückpositiv) C: 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2/3' - 2/3' - 1/2'. c': 1 1/3' - 1 1/3' - 1'. c'': 2 2/3' - 2 2/3' - 2'.
Literatuur
  • Über die Restauration der Orgel von Ludwig König in der kath. Schloßkirche in Schleiden / H. Hulverscheidt. - In: Beiträge zur Musik im Rhein-Maas-Raum ; Heft 19. - Köln : Arno Volk-Verlag, 1957.
  • Internationale Orgeltagung der G.d.O. 1-7 augustus 1982 : De oorlogshandelingen gaven in Düsseldorf verscheidene orgelbouwers een kans (vervolg) / Jan W. van Spronsen. - In: De Orgelvriend, jrg. 25 nr. 1, januari 1983.
  • Schleiden, r.-k. slotkerk St. Philippi und Jacobi. - In: Orgelkalender 1990 : De Rijnlandse orgelbouwersfamilie König. - Zeist : Jacques Stinkens Orgelpijpenmakers B.V., 1989.
  • Die Orgel der Schloßkirche zu Schleiden / Franz-Josef Vogt. - Rheinischen Verein für Denkmalpflege und Landschaftsschutz, 1993. - (Rheinische Kunststätten ; 381).
  • Orgel Marathon Eifel : 8.-12. August 2018 : Matthias Grünert Kantor der Dresdner Frauenkirche spielt an 32 Orgeln. - KirchenKlang e.V., 2018.
Opnamen
  • Johann Pachelbel (1653-1706) : The Complete Organ Works Volume 9 / Joseph Payne. - Centaur CRC 2480 (CD). - 2000.
  • Chaconne und Passacaglia / Wolfram Baumgratz. - Christophorus 74586 (CD). - 1989.

Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Bron: Festschrift 1988.
Bron: Festschrift 1988
Foto: Giel Daems. Datering: 24 August 2018.
Foto: Giel Daems
Foto: Giel Daems. Datering: 24 August 2018.
Foto: Giel Daems
Foto: Giel Daems. Datering: 24 August 2018.
Foto: Giel Daems
Foto: Giel Daems. Datering: 24 August 2018.
Foto: Giel Daems
Foto: Giel Daems. Datering: 24 August 2018.
Foto: Giel Daems
Pijpwerk Hauptwerk. Bron: Festschrift 1988.
Bron: Festschrift 1988
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 November 2018.
Foto: Piet Bron