Spring naar content
Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Henk Terwal. Datering: November 2021.

Bild: Henk Terwal

Celle, Deutschland (Niedersachsen) - Evangelisch-Lutherische Stadtkirche Sankt Marien
Gemeinde: Celle
Adresse: An der Stadtkirche, 29221, Celle
Website: http://www.stadtkirche-celle.de/

Beschreibung nr.: 2000910.

Gebaut von: Rowan West (1999)
Die Orgel enthält älteren Material: aus 1653 von Harmen Kröger

JahrOrgelbauerOpusAktivität
1653 Harmen Kröger  Neubau
1687 Martin Vater  Vergrößerung
1969 Hans-Detlef Kleuker  Neubau im alten Gehäuse
1999 Rowan West  Neubau im alten Gehäuse

  • Het oude Harmen Kröger-orgel in Celle uit 1653 is in de loop van de eeuwen vele malen verbouwd. Het front is gemaakt door Arent Schulze, Andreas Gröber en Peter Christian Limmer. Oorspronkelijk had het instrument 27 stemmen, verdeeld over twee klavieren en een vrij pedaal. Na een vergroting van het kerkgebouwd breidde Martin Vater het orgel in 1687 uit met een derde manuaal als Brustwerk, en ook werd het front gewijzigd en de Schalmey 4' van het hoofdwerk verving Vater door een Viola di Gamba 8'. Hierna werd aan het orgel gewerkt door o.a. Christian Vater (1712), Erasmus Bielfeldt (1718 en 1726), Christian Solter (1733), Johann Eggers (1746), Georg Stein (1762), Johann Hüsemann (1765), Georg Beckmann (1782), Wilhelm Bäthmann (1784), Christian Bäthmann (1818), Heinz Lohstöter (1825), Wilhelm Meyer (1835), Heinrich Vieth (1868), Furtwängler & Hammer (1897, 1905 en 1914), Lothar Wetzel (1934) en Hermann Hillebrand (1948). Naar ontwerp van pastoor Drömann bouwde Detlef Kleuker in 1969 een nieuw binnenwerk in de oude kassen. De dispositie van dit orgel had niets te maken met het oorspronkelijke orgel uit 1653/1687. De toetsmechaniek is mechanisch, maar de registertractuur werd electrisch uitgevoerd.
  • In de jaren 1997-1999 is het orgel door Rowan West herbouwd, waarbij de originele dispositie is gereconstrueerd met uitbreidingen. Het orgel heeft thans drie klavieren. Brustwerk en Hinterwerk worden beide vanaf het derde klavier bespeeld.

Technische Daten
Anzahl Register pro Manual
- Oberwerk11
- Rückpositiv10
- Brustwerk7
- Hinterwerk11
- Pedal10
Gesamtzahl der Stimmen49
TastentrakturMechanical
RegistertrakturMechanical
Windlade(n)Slider chests

Disposition
Oberwerk (C-f'''): Quintadena 16', Principal 8', Gemshorn 8', Rohfflöte 8', Octava 4', Coppelflöte 4', Quinta 3', Superoctava 2', Mixtur 5-6 fach, Trumeten 8', Vox Humana 8'.
Rückpositiv (C-f'''): Quintadena 8', Gedackt 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Octava 2', Waldflöte 2', Sesquialtera 2 fach, Scharff 4 fach, Dulcian 16', Krummhorn 8', Tremulant.
Brustwerk (C-f'''): Gedact 8', Blockflöte 4', Oktava 2', Tertia 1 3/5', Quintflöte 1 1/2', Trechterregal 8', Schalmey 4'.
Hinterwerk (C-f'''): Principal 8', Traversflöte 8', Viola da Gamba 8', Octava 4', Gedeckflöte 4', Nasat 3', Querflöte 2', Tertia 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trumeten 16', Hobo 8'.
Pedal (C-f'): Principal 16', Subbaß 16', Octava 8', Gedecktbaß 8', Octava 4', Mixtur 6 fach, Posaune 16', Trumeten 8', Trumeten 4', Cornet 2'.

Übrige dispositiondaten
Mehrere dispositionen
  • De dispositie was na de uitbreiding van 1687:
    Oberwerk: Quintatena 16', Praestant 8', Rohrflöht 8', Viola de Gamba 8', Octav 4', Coppelflöht 4', Quinta 3', Superoctav 2', Mixtur 4-5-6 fach, Trumpet 8'.
    Rückpositiv: Gedackt 8', Quintatena 8', Principal 4', Octav 2', Waldflöht 2', Sexquialtera 2 fach, Mixtur 3 fach, Rancket 16', Krumhorn 8', Tremulant.
    Brustpositiv: Gedackt 8', Blockflöht 4', Octav 2', Querflöht 2', Quintflöht 1 1/2', Sivlitigen 1', Scharff 3-4-5 fach, Trüchterregal 8', Schalmey 4'.
    Pedal: Praestand 16', Untersatz 16', Octav 8', Burflöht 1', Mixtur 4 fach, Dulcian 16', Posaunen 16', Trumpet 8', Cornet 2'.
    Tremulant, durch die ganze Orgel schlagend. 2 Zimbelsterne, Vogelgesang, 3 Koppeln.

  • De dispositie luidde van 1969 tot 1999:
    Hauptwerk (C-c''''): Manual-Untersatz 16', Prinzipal 8', Hohlflöte 8', Oktave 4', Querflöte 4', Oktave 2', Mixtur IV fach, Zimbel III fach, Trompete 16', Trompete 8'.
    Rückpositiv (C-c''''): Quintade 8', Gedackt 8', Prästant 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Waldflöte 2', Scharf IV fach, Sesquialtera II fach, Krummhorn 8'.
    Schwellwerk (C-c''''): Rohrflöte 8', Viole 8', Schwebung 8', Prinzipal 4', Spitzflöte 4', Weitquinte 2 2/3', Schweizerpfeife 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3', Mixtur VI fach, Dulzian 16', Hautbois 8', Tremulant.
    Brustwerk (schwellbar) (C-c''''): Holzgedackt 8', Blockflöte 4', Prinzipal 2', Sifflöte 1', Zimbel III fach, Rohr-Schalmei 8', Tremulant.
    Pedal (C-g'): Prinzipal 16', Subbaß 16', Quinte 10 2/3', Oktave 8', Baßflöte 8', Oktave 4', Nachthorn 2', Mixtur VI fach, Posaune 16', Trompete 8', Trompete 4'.
    Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Brustwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Brustwerk.
    Speelhulpen: Glockenspiel, 12 vrije combinaties (waarvan 3 deelbaar), Crescendo-wals, Organo pleno, Rohrwerke ab, Crecendo ab.

Literatur
  • Musik und Kirche 2/1970.
  • Orgeln in Niedersachsen : Herausgegeben von der Niedersächsischen Sparkasssenstiftung / Harald Vogel, Günter Lade, Nicola Borger-Keweloh ; Volkhard Hofer. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild GmbH, 1997.
  • Die Orgeln der Stadt Celle / Uwe Pape. - Berlin : Pape Verlag, 2000. - (Norddeutsche Orgeln ; Band 13).
  • Die Barockorgel in der Ev.-luth. Stadtkirche St. Marien Celle / Martin Winkler. - [Celle] : [Ev.-luth. Kirchengemeinde], 2012. - Brochure.
Weblinks https://www.nomine.net/Celle-Stadtkirche-St-Marien
http://www.west-orgelbau.de/Ubersicht/Ein_Projekt/ein_projekt.html
https://pipeorgantaxonomy.wordpress.com/2015/02/20/hermann-kroger-stadtkirche-sankt-marien-celle-deutschland/

Bild: Henri Rengers. Datering: 15 August 2012.
Bild: Henri Rengers
Bild: Henk Terwal. Datering: November 2021.
Bild: Henk Terwal
Bild: Frans Sellies. Datering: 6 June 2012.
Bild: Frans Sellies
Bild: Henri Rengers. Datering: 15 August 2012.
Bild: Henri Rengers
Bild: Henri Rengers. Datering: 15 August 2012.
Bild: Henri Rengers
Bild: Henri Rengers. Datering: 15 August 2012.
Bild: Henri Rengers
Quelle: Postcard.
Quelle: Postcard
Bild: Evert-Jan van der Leij. Datering: Zomer 2018.
Bild: Evert-Jan van der Leij
Bild: Evert-Jan van der Leij. Datering: Zomer 2018.
Bild: Evert-Jan van der Leij