Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.

Foto: Piet Bron

Rostock, Deutschland (Mecklenburg-Vorpommern) - Sankt Marien-Kirche
Gemeente: Rostock
Streek:Mecklenburg
Adres: Am Ziegenmarkt, 18055, Rostock
Website: http://www.marienkirche-rostock.de/

Beschrijving nr.: 2000757.

Gebouwd door: Wilhelm Sauer Orgelbau (1938)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas en windladen uit 1770 van Paul (Arndt) Schmidt

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1770 Paul (Arndt) Schmidt  nieuwbouw
1791 Ernst Julius Marx  reconstructie
1908 Carl Börger  uitbreiding
1938 Wilhelm Sauer Orgelbau1572 nieuwbouw in bestaande kas
1985 Wilhelm Sauer Orgelbau  restauratie

  • In de jaren 1766-1770 bouwde Paul Schmidt een nieuw orgel voor de Marien-Kirche in Rostock. In de oude kas bouwde Ernst Marx uit Berlijn al in 1791 een deels nieuw vierklaviers instrument met 61 registers.
  • Carl Börger breidde het orgel in 1908 uit met een Schwellwerk en een Kleinpedaal op pneumatische kegelladen. In 1907 en 1911 werden ook enkele registers door Börger vervangen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is in de jaren 1916-1917 een groot deel van het pijpwerk verdwenen.
  • De firma Sauer herbouwde het orgel in 1938. Daarbij is het pijpwerk vrijwel geheel vernieuwd, maar de windladen en het front zijn hergebruikt. Ook het front uit 1770 bleef ongewijzigd. Sauer legde een electropneumatische tractuur aan. Het Kronwerk werd bespeeld vanaf het eerste klavier, zodat Positiv en Kronwerk niet apart bespeeld konden worden. Deze situatie is in 1973 gewijzigd: het Kronwerk kan sindsdien ook vanaf het derde klavier worden bespeeld.
  • Het orgel is in de jaren 1982-1985 door dezelfde firma gerestaureerd. De kegelladen uit 1908 zijn daarbij vervangen door nieuwe sleepladen. De doorslaande tongwerken zijn vervangen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk14
- Positiv11
- Oberwerk13
- Schwellwerk16
- Kronwerk7
- Pedal22
Totaal aantal stemmen83
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Hauptwerk (C-f'''): Prinzipal 16', Quintade 16', Oktave 8', Holzflöte 8' - 19e eeuw, Gemshorn 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 5-7 fach - 1983, Scharff 4 fach, Fagott 16' - 1911, Trompete 8' - 1911, Trompete 4'.
Positiv (C-f'''): Gedackt 8' - 19e eeuw/1983, Quintatön 8', Oktave 4' - 1793 (?), Blockflöte 4', Prinzipal 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3', Cymbel 3 fach, Dulcian 16', Krummhorn 8', Regal 4', Tremolo.
Oberwerk (C-f'''): Lieblich Gedackt 16' - 19e eeuw, Prinzipal 8', Spitzflöte 8', Gedackt 8', Oktave 4', Fugara 4', Gedackt 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 4 fach, Trompete 8' - 1911/1938, Oboe 8', Schalmey 4'.
Schwellwerk (C-f'''): Bourdon 16' - 1907, Prinzipal 8' - 1907, Hohlflöte 8' - 1907, Gedackt 8' - 1907, Salicet 8' - 1907, Vox Coelestis 8' - 1907, Oktave 4' - 1907, Zartflöte 4' - 1907, Violine 4', Quinte 2 2/3', Waldflöte 2', Progressio 3-4 fach - 1908, Scharff 4 fach - 1908, Fagott 16' - 1985, Trompete 8' - 1985, Hautbois 8' - 1985, Tremolo.
Kronwerk (C-f'''): Holzprinzipal 8' - 19e eeuw/1983, Pommer 4', Nasard 2 2/3', Nachthorn 2', Sifflöte 1', Sesquialtera 2 fach, Mixtur 3-4 fach, Tremolo.
Pedal (C-f'): Prinzipalbass 32' - 1793/1938, Prinzipal 16' - 1907, Violon 16' - 1910, Subbass 16' - 1793/1983, Gedacktbass 16' - 1908, Quinte 10 2/3' - 19e eeuw, Oktavbass 8' - 1910, Violoncello 8' - 1908, Gedacktbass 8' - 19e eeuw/1983, Oktave 4', Nachthorn 4', Flachflöte 2', Rauschpfeife 2 fach, Großmixtur 5 fach, Hohe Mixtur 3 fach, Posaune 32' - 1793, Posaune 16' - 1793, (Stille) Posaune 16' - 1985, Trompete 8', Sordun 8', Clairon 4', Singend Cornett 2'.
Koppelingen: Hauptwerk - Positiv, Hauptwerk - Oberwerk, Hauptwerk - Schwellwerk, Positiv - Oberwerk, Positiv - Schwellwerk, Oberwerk - Schwellwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Positiv, Pedal - Oberwerk, Pedal - Schwellwerk.
Speelhulpen: 4 freie Kombinationen, Organo Pleno, Tutti, Register-Crescendo (Walze), Zungen ab.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities Het orgel van Schmidt uit 1770 had als dispositie:
Hauptwerk: Prinzipal 16', Quintadehna 16', Viola di Gamba 8', Octava 8', Quinta 6', Octava 4', Flauto 4', Octava 2', Sesquialtera 2 fach, Octava resp. 4-6-8 fach, Mixtur 4 fach, Mixtur 5 fach, Trompet 16, Trompet 8'.
Oberwerk: Prinzipal 16', Gemshorn 8', Flaut d'Amour 8', Octava 8', Octava 4', Flauto 4', Waldflöt 2', Sesquialtera 2 fach, Mixtur 4 fach, Mixtur 5 fach, Fagotte 16', Trompet 8'.
Seitenwerk: Borduhn 16', Prinzipal 8', Gedact 8', Flauto Traversiere 8', Octava 4', Flauto 4', Quinta 3', Octava 2', Tertia 1 3/4', Mixtur 3 fach, Trompet 8'.
Forte-Piano: Gemshorn 8', Flauto Traversiere 8', Flauto d'Amour 8', Viola di Gamba 8', Spitzflöte 4', Waldflöte 2', Trompet 8', Vox Humana 8'.
Pedal: Prinzipal 32', Untersatz 32', Sub-Baß 16', Violono 16', Octava 8', Violono 8', Quinta 6', Octava 4', Neben-Octava 4', Mixtur 4 fach, Mixtur 3 fach, Posaune 32', Posaune 16', Trompet 8' (1), Trompet 8' (2), Trompet 4'.
Stomme registers: Koppeln, Glockenspiel, Pauken, Sonne, Mond und Sternenumlauf, Tremulant.
Literatuur
  • Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994.
  • Rostock Marienkirche. - Calender Organa Europæ - 1994 - Saint-Dié.
  • Die Orgel der St.-Marien-Kirche zu Rostock und der Orgelbauer Paul Schmidt / Ulrich Nath, Joachim Vetter. - Rostock : Stiftung St.-Marien-Kirche zu Rostock, [s.a.].
  • A redőnyszerkezet története a német orgonakultúrában a XIX. század végéig / Méhes Balázs. - Budapest : Liszt Ferenc Zeneművészeti Egytem, 2010.
Opnamen
  • Portrait 2009 / Karl-Bernhardin Kropf. – MMCD 0109 (CD). – 2009.
  • Die grosse Orgel in der St. Marien-Kirche zu Rostock / Joachim Vetter. - Motette CD 11651 (CD). - 1991.
Links http://www.marien-musik.de/index.php/orgeln
http://www.st-marien-kantorei-rostock.de/index.php/orgeln
Overige bronnen
  • Hans-Dieter Voss

Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 18 August 2011.
Foto: Piet Bron