Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: Evert-Jan van der Leij. Datering: 2 September 2007.

Bild: Evert-Jan van der Leij

Praha, Česká Republika (Praha) - Kostel sv. Jakuba Většího (Staré Mesto)
Gemeinde: Praha
Region:Čechy
Adresse: Malá Štupartská 6, 110 00, Praha
Website: http://praha.minorite.cz/

Beschreibung nr.: 2000615.

Gebaut von: Abraham Starck (1705)

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1705	Abraham Starck		Neubau
1754	Frantisek Katzer
1906	Rejna & Černý
1941	Jan Tuček		Umbau
1956	Organa Kutná Hora		Restaurierung und Vergrößerung
1982	Rieger-Kloss	3522	Restaurierung und Vergrößerung
2011	Robert Ponča		Vergrößerung

In 1705 Abraham Stark completed an organ with 26 stops on two manuals and pedal for the Jacobuskerk in Prague. It replaced the old organ that was lost in the great fire of 1689. The instrument had a short octave. In 1754 Frantisek Katzer added the F sharp and G sharp, and replaced the Pedal Mixture with a Posaune 16'. In the second half of the nineteenth century the specification has been radically modified, but it is not known by whom this was done.
In 1906 the Prague firm Josef Cerný & Josef Rejna worked on the organ. They completed the broken octave and replaced several stops. The instrument was at this time essentially still a baroque organ, but in 1941 the company Jan Tuček from Kutná Hora built a new electro-pneumatic instrument with 75 stops in the historic organ case, designed by Bedrich Antonín Wierdermann, organist of the church. The electric console was supplied by the company Laukhuff. Two swell boxes were placed on the two galleries to the left and right of the organ.
The company Organa from Kutna Hora worked on the instrument in 1956. Under the influence of the German Orgelreform, they adapted he sound character into a more baroque style. Several stops were modified or replaced. The company Orgel-Krnov (Rieger-Kloss) enlarged the instrument in 1981/1982 and changed the order of the various works. Robert Ponča installed a modern combination system in 2011.

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hauptwerk	21
- Positiv	9
- Schwellwerk I	21
- Schwellwerk II	23
- Pedal	21 (19)
Gesamtzahl der Stimmen	95 (93)
Tastentraktur	Electropneumatic
Registertraktur	Electropneumatic
Windlade(n)	Cone chests

Disposition
Hauptwerk (C-c''''): Principál 16', Burdonflauta 16', Prestant 16', Principál 8', Kvintadena 8', Flétna Barokní 8', Gamba Spicatá 8', Oktáva 4', Oktáva Italská 4', Flétna Drevená 4', Kvintadena 4', Salicet 4', Kvinta 2 2/3', Superoktáva 2', Roh Kamzicí 2', Kvinta Malá 1 1/3', Pístala Sumivá 4-5x (2'), Mixtura Barokní 6x (1'), Spanelská Trubka 16', Spanelská Trubka 8', Trompeta 8'.
Positiv (C-c''''): Kopula Major 8', Salicionál 8', Principál 4', Kopula Minor 4', Oktáva 2', Seskvialtera 2x (2 2/3'), Mixtura 4-5x (1'), Regál 16', Roh Basetový 8'.
Schwellwerk I (C-c''''): Tibia Clausa 16', Viola 16', Principál 8', Flétna Dutá 8', Flétna Dvojitá 8', Fugara 8', Kryt Zpevný 8', Dolce 8', Oktáva Trychtýrová 4', Flétna Koncertní 4', Roh Kamzicí 4', Kvinta Flétnová 2 2/3', Oktáva Svýcarská 2', Roh Nocní 2', Kornet Sept. 3-5x (2 2/3'), Mixtura 5x (2'), Kvinta Selest. 2x (1 1/3'), Fagot 16', Trompeta Harmonická 8', Salmaj Trubicová 8', Hoboj Francouzská 4'.
Schwellwerk II (C-c''''): Kvintadena 16', Kryt Tichý 16', Principál Rohový 8', Principál Houslový 8', Flétna Harmonická 8', Burdon 8', Gamba Jemná 8', Vox Celestis 2x (8' + 4'), Oktáva 4', Flétna Pricná 4', Flétna Nezná 4', Nasard 2 2/3', Octavin 2', Flétna Lesní 2', Tercie 1 3/5', Larigot 1 1/3', Flautino 1', Plein Jeu 5-6x (1 1/3'), Alikvoty 3x (1 1/7'), Roh Anglický 8', Hoboj 8', Vox Humana 8', Klarina 4'.
Pedal (C-g'): Podstav 32', Principálbas 16', Subbas Otevrený 16', Subbas Krytý 16', Burdon 16', Viola 16' - transmission, Kryt Tichý 16' + 8', Kvinta Velká 10 2/3', Oktávbas 8', Flétna Basová 8', Principál Rohový 8' - transmission, Kvinta 5 1/3', Superoktáva 4', Flétna Trubicová 4', Flétna Zobcová 2', Mixtura 6x (2 2/3'), Bombard 32', Pozoun 16', Fagot 16', Trompeta Basová 8', Clairon 4'.
Koppeln: Manual I - Manual II, Manual I - Manual III, Manual I - Manual IV, Manual I - Manual III 16', Manual I - Manual III 4', Manual I - Manual IV 4', Manual I - Manual I 4', Manual II - Manual I, Manual III - Manual IV, Manual III - Manual IV 16', Manual III - Manual III 4', Manual IV - Manual IV 4', Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Pedal - Manual IV, Pedal - Manual II 4', Pedal - Manual III 4', Pedal - Pedal 4'.
Nebenregister und Spielhilfen: 6 freie Kombinationen, Pleno, Tutti, Choral, Registercrescendo (Walze).

Übrige dispositiondaten
Mehrere dispositionen	De oorspronkelijke dispositie van het orgel luidde: Hoofdwerk: Bordunflöte 16', Principal 8', Flöte 8', Quintatön 8', Viola di Gamba 8', Octav 4', Salicet 4', Quintatön 4' (later vervangen door een Salicionaal 8'), Flöte 4', Quinta 2 2/3', Superoctav 2', Gemshorn 2', Quinta Minor 1 1/3', Mixtur 6 fach. Positief: Copula Maior 8', Copula Minor 4', Principal 4', Octav 2', Sesquialtera 2 fach (later vervangen door een Doppelflöte 8'), Mixtur 3 fach. Pedaal: Bordunbass 16', Subbass16', Principalbas 8', Quintbas 5 1/3', Superoctavbass 4', Mixtur 4 fach (later verwijderd). De dispositie luidde na de wijzigingen van 1956: Manuaal I: Principaal 16', Bourdon 16', Groot-Principaal 8', Principal 8', Houtprincipal 8', Gamba 8', Groot-Gedekt 8', Fluit 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Wijde Principaal 4', Gemshoorn 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Superoctaaf 2', Terts 1 3/5', Mixtuur VI sterk, Ruiskwint, Trompet 8'. Manuaal II: Tibia Clausa 16', Gamba 16', Hoornprincipaal 8', Fluit-Principaal 8', Fugara 8', Holpijp 8', Dubbelfluit 8', Gemshoorn 8', Viola Celestis 8', Copula Maior 8', Dolce 8', Principaal 4', Concertfluit 4', Copula Minor 4', Nasard 2 2/3', Octaaf 2', Cornet III sterk, Mixtuur II sterk, Fagot 16', Harmonische Trompet 8', Clarinet 8', Tremulant. Manuaal III: Quintadeen 16', Stilgedekt 16', Salicet 16', Vioolprincipaal 8', Gamba 8', Nachthoorn 8', Concertfluit 8', Vox Celestis 8', Stilgedekt 8', Dulciaanfluit 8', Aeoline 8', Octaaf 4', Violine 4', Dwarsfluit 4', Quintfluit 2 2/3', Flageolet 2', Terstfluit 1 3/5', Quintfluit 1 1/3', Flautino 1', Harmonia Aertheria III sterk, Engelse Hoorn 8', Hobo 8', Physharmonica 4', Tremulant. Pedaal: Open Bas 16', Principaal 16'm Tibia Maior 16', Violon 16', Subbas 16', Gamba 16', Bourdon 16', Salicet 16', Stilgedekt 16', Octaafbas 8', Superoctaaf 4', Bazuin 16', Bombarde 16', Fagot 16.

Übrige dispositiondaten

Mehrere dispositionen

De oorspronkelijke dispositie van het orgel luidde:
Hoofdwerk: Bordunflöte 16', Principal 8', Flöte 8', Quintatön 8', Viola di Gamba 8', Octav 4', Salicet 4', Quintatön 4' (later vervangen door een Salicionaal 8'), Flöte 4', Quinta 2 2/3', Superoctav 2', Gemshorn 2', Quinta Minor 1 1/3', Mixtur 6 fach.
Positief: Copula Maior 8', Copula Minor 4', Principal 4', Octav 2', Sesquialtera 2 fach (later vervangen door een Doppelflöte 8'), Mixtur 3 fach.
Pedaal: Bordunbass 16', Subbass16', Principalbas 8', Quintbas 5 1/3', Superoctavbass 4', Mixtur 4 fach (later verwijderd).

De dispositie luidde na de wijzigingen van 1956:
Manuaal I: Principaal 16', Bourdon 16', Groot-Principaal 8', Principal 8', Houtprincipal 8', Gamba 8', Groot-Gedekt 8', Fluit 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Wijde Principaal 4', Gemshoorn 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Superoctaaf 2', Terts 1 3/5', Mixtuur VI sterk, Ruiskwint, Trompet 8'.
Manuaal II: Tibia Clausa 16', Gamba 16', Hoornprincipaal 8', Fluit-Principaal 8', Fugara 8', Holpijp 8', Dubbelfluit 8', Gemshoorn 8', Viola Celestis 8', Copula Maior 8', Dolce 8', Principaal 4', Concertfluit 4', Copula Minor 4', Nasard 2 2/3', Octaaf 2', Cornet III sterk, Mixtuur II sterk, Fagot 16', Harmonische Trompet 8', Clarinet 8', Tremulant.
Manuaal III: Quintadeen 16', Stilgedekt 16', Salicet 16', Vioolprincipaal 8', Gamba 8', Nachthoorn 8', Concertfluit 8', Vox Celestis 8', Stilgedekt 8', Dulciaanfluit 8', Aeoline 8', Octaaf 4', Violine 4', Dwarsfluit 4', Quintfluit 2 2/3', Flageolet 2', Terstfluit 1 3/5', Quintfluit 1 1/3', Flautino 1', Harmonia Aertheria III sterk, Engelse Hoorn 8', Hobo 8', Physharmonica 4', Tremulant.
Pedaal: Open Bas 16', Principaal 16'm Tibia Maior 16', Violon 16', Subbas 16', Gamba 16', Bourdon 16', Salicet 16', Stilgedekt 16', Octaafbas 8', Superoctaaf 4', Bazuin 16', Bombarde 16', Fagot 16.

Literatur	De orgelcultuur in midden- en oost-Europa : Het tijdperk der orgelbarok in Bohemen en Moravië in de 18e eeuw / drs. Jan W. van Spronsen. - In: Het Orgelblad, jrg. 7 nr. 3/4, maart/april 1964. Een Tsjechische orgelreis / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 71 nr. 1, januari 1975. Praag als orgelstad / Pavel Cerný. - In: Het Orgel, jrg. 93 nr. 3, maart 1997.
Aufnahmen	Hudba Pařížských Chrámů : Music of Paris churches and cathedrals / Irena Chřibková. - CD. Prague St. James's Basilica : It's organs & composing organists / Irene Chřibková, orgel en Stanko Arnold, trompet. - Multisonic 31 0347-2 (CD). - 1996. Church organs of Prague - Pražské Varhany / Diverse organisten. - Supraphon Stereo 111 0661/2 (dubbel-LP). - 1969.
Weblinks	https://sanctijacobiorganum.com/ https://auditeorganum.cz/ https://pipeorgantaxonomy.wordpress.com/2014/12/12/abrahama-starka-kostel-sv-jakuba-vetsiho-praha-czech-republic/

Bild: Evert-Jan van der Leij	Bild: Frans Sellies	Bild: Evert-Jan van der Leij	Bild: Frans Sellies	Bild: Frans Sellies	Bild: Frans Sellies
Bild: Frans Sellies