Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Alex Bron

Praha, Česká Republika (Praha) - Katedrála sv. Víta, Václava a Vojtecha (Hrad)
Gemeente: Praha
Streek:Čechy
Adres: Hrad III. nádvoří, Praha 1 - Hradčany
Website: http://www.katedralasvatehovita.cz/

Beschrijving nr.: 2000604.

Gebouwd door: Antonín Melzer (1932)
Het orgel bevat ouder materiaal: Old prospect uit 1765 van Anton Garner

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1765	Antonin Gartner		nieuwbouw
1932	Antonín Melzer		nieuwbouw
2001	Varhanářská Dílna Kánský-Brachtl		restauratie

In de Domkerk van Praag bouwde Abraham Stark in 1700 een groot orgel, met 71 registers. Dit orgel ging verloren tijdens een oorlog met Pruisen in 1757. Na de herbouw van de dom bouwde Anton Gartner in 1762-1765 een nieuw hoofdorgel met 40 registers. Dit orgel werd geplaatst op het oxaal. In 1925 verplaatste men het oxaal naar het transept van de kerk. De orgelkas van Gartner werd wel herplaatst, maar het binnenwerk niet. De kas staat nog altijd leeg op het oxaal. Onder het fraaie front werd hierop een nieuw groot orgel gebouwd in 1932 door Antonín Melzer, orgelmaker in Kutná Hora. De firma Kánský-Brachtl voerde in de jaren 1999-2001 een restauratie uit.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- I. Manuál	14
- II. Manuál	19
- III. Manuál	17
- Pedál	7
Totaal aantal stemmen	57
Toetstractuur	Electro-pneumatisch
Registertractuur	Electro-pneumatisch
Windlade(n)	Kegelladen

Dispositie
I. Manuál (C-a'''): Bourdon 16', Principál 8', Oktáva 8', Viola 8', Roh 8', Dolce 8', Flétna Dutá 8', Flétna Jemná 8', Kryt Hrubý 8', Prestant 4', Flétna Rourková 2 2/3', Mixtura 2 2/3', Tromba 8', Clairon 4'.
II. Manuál (C-a'''): Principál 16', Salicet 16', Diapason 8', Salicional 8', Tibia 8', Amabilis 8', Portunál 8', Kryt Dvojitý 8', Violon 8', Kvinta 5 1/3', Fugara 4', Copula 4', Kvinta 2 2/3', Picola 2', Tercie 1 3/5', Mixtura 2 2/3', Roh Francouzský 8', Dulciana 8', Aeolus 8', Tremolo.
III. Manuál (in zwelkast) (C-a'''): Kvintaton 16', Principál 8', Principál Flétna 8', Gamba 8', Aeolina 8', Vox Céleste 8', Roh Lesní 8', Kryt Jemný 8', Flétna Sóloá 8', Oktáva 4', Violino 4', Flétna Traversa 4', Kvinta 2 2/3', Flageolet 2', Tercie 1 3/5', Klarinet 8', Hoboj 8', Tremolo.
Pedál (C-g'): Violonbas 16', Subbas 16', Kryt Tichý 16', Bas Flétnový 8', Bas Oktávový 8', Cello 8', Bombard 16'.
Koppelingen: I. Manuál - II. Manuál, I. Manuál - II. Manuál 16', I. Manuál - II. Manuál 4', I. Manuál - III. Manuál, I. Manuál - III. Manuál 16', I. Manuál - III. Manuál 4', II. Manuál - III. Manuál, II. Manuál - III. Manuál 16', II. Manuál - III. Manuál 4', Pedál - I. Manuál, Pedál - II. Manuál, Pedál - III. Manuál, Pedál - III. Manuál 4', II. Manuál - II. Manuál 16', II. Manuál - II. Manuál 4', III. Manuál - III. Manuál 16', III. Manuál - III. Manuál 4', Pedál - Pedál 4'.
Speelhulpen: Crescendo, Generální Spojka (Generalkoppel), 4 Pevné Kombinace (f - ff - pleno - tutti).

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De originele dispositie van het Gartner-orgel uit 1765 was: Hauptwerk (CD-f'''): Principal 16', Principal Minus 8', Viola 8', Dulciana 8', Nachthorn 8', Gamba 8', Quintadena 8', Quint (schwächer intoniert) 6', Octav 4', Quint 3', Superoctav 2', Rauschquint 2 fach (1 1/2'), Cembalo 4 fach (1'), Mixtur 8 fach (2'). Rückpositiv (CD-f'''): Principal 8', Copula Major 8', Salicional 8', Waldflöte 8', Octav 4', Copula Minor 4', Fugara 4', Quint 3', Superoctav 2', Mixtur 6 fach (1 1/2'). Brustpositiv (CD-f'''): Copula Major 8', Principal 4', Flauta 4', Octav 2', Quint 1 1/2', Mixtur 4 fach (1'). Pedal: Subbaß (gedeckt) 32', Subbaß (offen) 16', Quintbaß Major (offen) 24', Violon (offen) 12', Principal 8', Octav 8', Quint Minor 6', Superoctav 4', Mixtur 4 fach (2'), Schnarrbaß 8'. In het Orgelblad van juli 1959 staat als dispositie vermeld: Hoofdwerk: Principaal 16', Grootgedekt 16', Gedekt 8', Oktaaf 8', Oktaaf 4', Spitsfluit 4', Kwint 3', Superoktaaf 2', Sekst 2', Spitsfluit 2', Superkwint 1 1/2', Kütriaalfluit 1', Mixtuur 10 sterk en Cimbel 4 sterk. Rugwerk: Salicionaal 16', Principaal 12', Principaal 8', Kwintadeen 8', Roerfluit 8', Oktaaf 4', Blokfluit 4', Dwarsfluit 4', Kwint 3', Superoktaaf 2', Sekst 2', Gemshoorn 2', Woudfluit 2', Siffluit 1', Mixtuur 5 sterk, Dulciaan 16', Trompet 8' en Cornet 4'. Bovenwerk: Sordoen 16', Kwintadeen 16', Principaal 8', Gemshoorn 8', Holfluit 8', Oktaaf 4', Nachthoorn 4', Superoktaaf 2', Ruispijp 3 sterk, Mixtuur 6 sterk, Koppel 2 sterk (1 1/2' - 1')' en Kromhoorn 8'. Borstwerk: Gedekt 8', Kleingedekt 4', Kwintadeen 4', Oktaaf 2', Kwint 1 1/2' - repeterend, Sedecima 1', Scherpe Cimbel 3 sterk, Regaal 16' en Jonkvrouwregaal 4'. Pedaal: Principaal 32', Principaal 16', Oktaaf 16', Salicionaal 16', Oktaaf 8', Grote Kwint 6', Superoktaaf 4', Nachthoorn 4', Kwint 3', Koppel, Oktaaf 2', Sekst 2', Spitsfuit 2', Boerenfluit 1', Mixtuur 8 sterk, Grootbazuin 32', Bazuin 16', Trompet 16', Trompet 8', Schalmei 4' en Cornet 2'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De originele dispositie van het Gartner-orgel uit 1765 was:
Hauptwerk (CD-f'''): Principal 16', Principal Minus 8', Viola 8', Dulciana 8', Nachthorn 8', Gamba 8', Quintadena 8', Quint (schwächer intoniert) 6', Octav 4', Quint 3', Superoctav 2', Rauschquint 2 fach (1 1/2'), Cembalo 4 fach (1'), Mixtur 8 fach (2').
Rückpositiv (CD-f'''): Principal 8', Copula Major 8', Salicional 8', Waldflöte 8', Octav 4', Copula Minor 4', Fugara 4', Quint 3', Superoctav 2', Mixtur 6 fach (1 1/2').
Brustpositiv (CD-f'''): Copula Major 8', Principal 4', Flauta 4', Octav 2', Quint 1 1/2', Mixtur 4 fach (1').
Pedal: Subbaß (gedeckt) 32', Subbaß (offen) 16', Quintbaß Major (offen) 24', Violon (offen) 12', Principal 8', Octav 8', Quint Minor 6', Superoctav 4', Mixtur 4 fach (2'), Schnarrbaß 8'.

In het Orgelblad van juli 1959 staat als dispositie vermeld:
Hoofdwerk: Principaal 16', Grootgedekt 16', Gedekt 8', Oktaaf 8', Oktaaf 4', Spitsfluit 4', Kwint 3', Superoktaaf 2', Sekst 2', Spitsfluit 2', Superkwint 1 1/2', Kütriaalfluit 1', Mixtuur 10 sterk en Cimbel 4 sterk.
Rugwerk: Salicionaal 16', Principaal 12', Principaal 8', Kwintadeen 8', Roerfluit 8', Oktaaf 4', Blokfluit 4', Dwarsfluit 4', Kwint 3', Superoktaaf 2', Sekst 2', Gemshoorn 2', Woudfluit 2', Siffluit 1', Mixtuur 5 sterk, Dulciaan 16', Trompet 8' en Cornet 4'.
Bovenwerk: Sordoen 16', Kwintadeen 16', Principaal 8', Gemshoorn 8', Holfluit 8', Oktaaf 4', Nachthoorn 4', Superoktaaf 2', Ruispijp 3 sterk, Mixtuur 6 sterk, Koppel 2 sterk (1 1/2' - 1')' en Kromhoorn 8'.
Borstwerk: Gedekt 8', Kleingedekt 4', Kwintadeen 4', Oktaaf 2', Kwint 1 1/2' - repeterend, Sedecima 1', Scherpe Cimbel 3 sterk, Regaal 16' en Jonkvrouwregaal 4'.
Pedaal: Principaal 32', Principaal 16', Oktaaf 16', Salicionaal 16', Oktaaf 8', Grote Kwint 6', Superoktaaf 4', Nachthoorn 4', Kwint 3', Koppel, Oktaaf 2', Sekst 2', Spitsfuit 2', Boerenfluit 1', Mixtuur 8 sterk, Grootbazuin 32', Bazuin 16', Trompet 16', Trompet 8', Schalmei 4' en Cornet 2'.

Literatuur

Kurze Belehrung über die innere Einrichtung von Orgeln / Joseph Gartner. - Prag : Gottlieb Haase Söhne, 1832. - Reprint: Berlin, Kassel : Merseburger Verlag, 2020. - (Edition Merseburger ; 1168). - 86. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde, Mitgliedergabe.
De orgelcultuur in Midden- en Oost-Europa (II) : De Tsjechische orgelcultuur in de 16e en 17e eeuw / Jan W. van Spronsen. - In: Het Orgelblad, jrg. 2 nr. 4, juli 1959.
Praag als orgelstad / Pavel Cerný. - In: Het Orgel, jrg. 93 nr. 3, maart 1997.
"Sonst werden die Steine schreien" - zur Orgelmusik von Petr Eben / Wolfgang Nickel. - In: Kirchenmusikalische Mitteilungen Erzbistum Paderborn, 2/2008.
Uit de orgelwereld : Sint Vituskatheraal Praag krijgt nieuw hoofdorgel / Gerco Schaap [red.]. - In: De Orgelvriend, jrg. 59 nr. 2, maart 2017.

Links

http://www.katedralasvatehovita.cz/cs/historie-a-dedictvi/varhany

Foto: Alex Bron	Foto: Alex Bron	Foto: Alex Bron	Foto: Alex Bron	Foto: Piet Bron	Foto: Frans Sellies
Foto: Piet Bron