Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: René Troost. Datering: September 2013.

Foto: René Troost

Stade, Deutschland (Niedersachsen) - Sankt Wilhadikirche
Gemeente: Stade
Adres: Wilhadikirchhof, 21682, Stade
Website: https://www.stadtkirchen-stade.de/gemeinden/wilhadi

Beschrijving nr.: 2000561.

Gebouwd door: Erasmus Bielfeldt (1736)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1736 Erasmus Bielfeldt  nieuwbouw
1894 Heinrich Röver  ombouw
1937 Builder unknown  ombouw
1963 Paul Ott  restauratie
1990 Jürgen Ahrend128 reconstructie

In de Sankt Wilhadikirche te Stade bouwde Berendt Huss in de jaren 1673-1676 een nieuw orgel, dat na de dood van Huss werd voltooid door zijn meesterknecht Arp Schnitger. Het instrument was in 1678 voltooid. Het ging echter verloren door een brand in 1724. Nadat de kerk was hersteld, werd het huidige instrument tussen 1731 en 1736 gebouwd door Erasmus Bielfeldt. Het heeft 40 registers verdeeld over drie manualen en pedaal. Bielfeldt bouwde geen Rückpositiv, maar een 'Hinterwerk', geïnstalleerd achter het Hauptwerk. Rond dit werk is in 1894 door Heinrich Röver een zwelkast gebouwd. In 1937 werd dit werk vervolgens als Rückpositiv op de galerij geplaatst, eerst zonder echte kas. Tijdens een restauratie door Paul Ott werd tussen 1961 en 1963 een kas in stijl voor het Rückpositiv gebouwd, die in de galerij werd opgenomen. Jürgen Ahrend heeft het orgel in 1990 gerestaureerd en in de oorspronkelijke staat teruggebracht. Registers en pijpen die door verbouwingen en de gevolgen van de oorlog verloren waren gegaan, werden naar oude voorbeelden aangevuld of gereconstrueerd. Het Rückpositiv kreeg zijn oorspronkelijke plaats als Hinterwerk.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk12
- Brustwerk8
- Rückpositiv10
- Pedal10
Totaal aantal stemmen40
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 473 Hz
TemperatuurWerckmeister II
Winddruk81 mm

Dispositie
Hauptwerk (CD-c'''): Principal 16' - 1736/1990, Quintatön 16', Octave 8', Viola da Gamba 8', Gedact 8', Octave 4', Nashat 2 2/3', Octave 2', Mixtur 4-6 fach - 1990, Cimbel 3 fach - 1990, Trompete 16', Trompete 8'.
Brustwerk (CD-c'''): Flute Douce 8', Octave 4' - 1990, Flute Douce 4', Superoctave 2', Quinte 1 1/2' - 1990, Scharf 3-4 fach - 1990, Dulcian 8', Schalmey 4' - 1990, Tremulant.
Positiv (CD-c'''): Octave 8', Rohrflöte 8' - 1990, Quintadena 8', Octave 4', Quinte 3', Octave 2' - 1990, Sesquialtera 2 fach - 1990, Scharf 3-4 fach - 1990, Fagott 16', Vox Humana 8' - 1990, Tremulant.
Pedal (CD-d'): Principal 16' - 1990, Subbaß 16', Octave 8', Octave 4', Rauschquinte 2 fach, Mixtur 4-5 fach - 1990, Posaune 16', Trompete 8', Trompete 4' - 1990, Cornett 2' - 1990.
Koppelingen: Hauptwerk - Brustwerk.
Speelhulpen: 2 Zimbelsterne, Ventiel Brustwerk, Ventil Positiv.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde na de restauratie door Ott in 1963:
Hauptwerk (CD-c'''): Prinzipal 16', Quintade 16', Oktave 8', Gedackt 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Nasat 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 4-6 fach, Zimbel 3 fach, Trompete 16', Trompete 8'.
Brustwerk (CD-c'''): Gedackt 8', Spitzflöte 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Quinte 1 1/3', Scharf 3-4 fach, Dulzian 8', Holzregal 8', Tremulant.
Rückpositiv (CD-c'''): Prinzipal 8', Quintade 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Gedackt 4', Blockflöte 2', Sesquialtera 2 fach, Scharf 3-4 fach, Dulzian 16', Vox Humana 8', Tremulant .
Pedal (C-f'): Prinzipal 16', Subbaß 16', Oktave 8', Oktave 4', Rauschpfeife 2 fach, Mixtur 4-5 fach, Posaune 16', Trompete 8', Trompete 4', Cornett 2'.
Koppelingen: Hauptwerk - Brustwerk, Hauptwerk - Rückpositiv, Pedal - Rückpositiv.
Literatuur
  • Klingende Schätze : Orgel-Land zwischen Elbe und Weser / Günter Seggermann, Viktor und Sonja Rihsé. - 3. Auflage. - Cuxhaven : Verlag Olivia, 1961. - (Die kleine Cux-Bücher ; Band 2).
  • De internationale Orgeltagung te Hamburg (2) / A. Hamer. - In: Het Orgelblad, jrg. 9 nr. 3, maart 1966.
  • Historische Orgeln im Landkreis Stade / Peter Golon. - Stade: Verlag Friedrich Schaumburg, 1983.
  • Denkmalorgeln zwischen Elbe und Weser / Günter Seggermann, Wolfgang Weidenbach. - Kassel : Merseburger, 1986. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 96).
  • Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994.
  • Orgeln in Niedersachsen : Herausgegeben von der Niedersächsischen Sparkasssenstiftung / Harald Vogel, Günter Lade, Nicola Borger-Keweloh ; Volkhard Hofer. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild GmbH, 1997.
  • Orgelführer Deutschland / Karl-Heinz Göttert, Eckhard Isenberg. - Kassel [et al...] : Bärenreiter, 1998.
  • Die Orgel-Stadt Stade : Weltberühmte Orgeln und 600 Jahre Orgelbau / Martin Böcker, Peter Golon. - Stade : Orgel-Akademie, 2004. - (Schriften der Orgelakademie Stade ; Band 1).
  • Die Bielfeldt-Orgel in St. Wilhadi zu Stade / Martin Böcker. - Folder.
  • Neues von der Nordelbe / Markus Zimmermann. - In: Ars Organi, 67. Jhg. Heft 2, Juni 2019.
Opnamen
  • Dietrich Buxtehude : Opera Omnia X : Organ Works 5 / Ton Koopman. - Challenge Records CC 72248 (CD). - 2008.
  • Klingendes Orgelland : Herbert M. Hoffmann spielt auf berühmten historischen Orgeln Norddeutschlands / Herbert M. Hoffmann. - M-2355 (LP). - Opgenomen in Mittelnkirchen, Steinkirchen, Altenbruch, Himmelpforten en Stade.
Links https://www.orgelbau-ahrend.de/opus128wa.html
https://www.nomine.net/stade-st-wilhadi
https://www.arpschnitger.nl/sstade02.html
https://de.wikipedia.org/wiki/St._Wilhadi_(Stade)#Hauptorgel

Foto: Henri Rengers.
Foto: Henri Rengers
Foto: René Troost. Datering: September 2013.
Foto: René Troost
Foto: Groenling. Datering: 13 May 2001.
Foto: Groenling
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 24 September 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Henk Terwal. Datering: 23 May 2019.
Foto: Henk Terwal
Situation with Rückpositiv. Bron: Calendar Organa Europae 1973. Datering: ca. 1970.
Bron: Calendar Organa Europae 1973
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 24 September 2011.
Foto: Tjalling Roosjen