Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Willem den Boer

Paris, France (Paris (75)) - Basilique Sainte-Clotilde (7e arrondissement)
Gemeente: Paris
Streek:Île-de-France
Adres: 23 bis, rue Las-Cases, 75007, Paris
Website: https://www.sainte-clotilde.com/

Beschrijving nr.: 2000224.

Gebouwd door: Aristide Cavaillé-Coll (1859) - opus 88

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1859	Aristide Cavaillé-Coll	88	nieuwbouw
1933	Manufacture Beuchet-Debièrre		ombouw
1962	Manufacture Beuchet-Debièrre		restauratie
2008	Bernard Dargassies		diverse werkzaamheden

Het orgel van de Église Ste. Clothilde in Parijs werd in de jaren 1855-1859 gebouwd door Aristide Cavaillé-Coll. Het front is ontworpen door de architect van de kerk, Théodore Ballu. De organisten van het orgel waren zeer bekende organisten in de Franse muziekwereld: César Franck, Gabriel Pierné, Charles Tournemire en Jean Langlais. Het orgel werd gewijd op 19 december 1859. Louis James Alfred Lefébure-Wély en César Franck verzorgden het ingebruiknameconcert.
In 1933-1939 werd het instrument op initiatief van Tournemire uitgebreid en omgebouwd tot 56 registers. Jean Langlais liet het in 1962 verder vergroten tot 60 registers. Ook werd een moderne speeltafel in Amerikaanse stijl geïnstalleerd met veel speelhulpen. De oude console werd gekocht door Flor Peeters. Deze is tentoongesteld in het museum Het Vleeshuys in Antwerpen, België.
Op verzoek van organist-titularis Jacques Taddei heeft Bernard Dargassies in de jaren 2004 en 2007 aan het orgel gewerkt. Hij plaatste twee nieuwe speeltafels, een drieklavier (2004) op de koorgalerij (onder de galerij waar de voormalige speeltafel stond) en een verplaatsbare vierklaviers speeltafel (2007) op de kerkvloer bij het koor. Op de plek waar de oude Beuchet-console stond, installeerde Dargassies een batterij horizontale tongwerken (en chamade). De dispositie werd uitgebreid en aangepast. In 2008 werd het orgel opnieuw ingewijd met een concert door titulair-organist Jacques Taddei en titulair-vervanger Olivier Penin.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Grand-Orgue	16
- Positif	19
- Récit Expressif	19
- Pédale	16
Totaal aantal stemmen	70
Toetstractuur	Electrisch
Registertractuur	Electrisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Grand-Orgue (C-c''''): Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Gambe 8', Prestant 4', Flûte Douce 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Cornet 5 rangs - 1962, Plein-Jeu 6 rangs - 1933/2008, Bombarde 16', Trompette 8', Chamade 8' - 2008, Clairon 4'.
Positif (C-c''''): Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Salicional 8', Unda Maris 8' - 2008?, Quinte 5 1/3' - 2008, Prestant 4', Flûte Octaviante 4', Tierce 3 1/5' - 2008, Quinte 2 2/3', Doublette 2', Tierce 1 3/5' - 1933, Larigot 1 1/3' - 1933, Piccolo 1' - 1933, Plein-Jeu 3-6 rangs, Trompette 8', Clarinette 8' - 2008, Clairon 4', Tremblant.
Récit Expressif (C-c''''): Quintaton 16' - 1933, Cor de Nuit 8' - 2008?, Flûte Traversière 8' - 2008?, Gambe 8', Voix Céleste 8', Prestant 4' - 1962, Flûte Octaviante 4', Nazard 2 2/3' - 1933, Octavin 2' - 2008?, Tierce 1 3/5' - 1933, Fifre 1' - 2008, Plein-Jeu 4 rangs - 1933, Bombarde 16' - 1933, Trompette 8', Voix Humaine 8', Basson-Hautbois 8', Cor de Basset 8' - 2008, Chamade 8' - 2008, Clairon 4', Tremblant.
Pédale (C-f'): Sousbasse 32', Contrebasse 16', Bourdon 16' - 1962/2008?, Quinte 10 2/3' - 2008, Basse 8' - 1962, Flûte 8', Octave 4' - 1933, Flûte 4' - 1933, Flûte 2' - 2008, Contre-Bombarde 32' - 2008, Bombarde 16', Basson 16', Trompette 8', Chamade 8' - 2008, Clairon 4', Chamade 4' - 2008.
Koppelingen: Accouplement du Positif au Grand-Orgue 16', 8' et 4'., Accouplement du Récit au Grand-Orgue 16', 8' et 4'., Accouplement du Récit au Positif 16', 8' et 4'., Tirasse Grand-Orgue, Tirasse Positif, Tirasse Récit, Accouplement du Grand-Orgue au Pédale 16' et 4'., Accouplement du Positif au Pédale 16' et 4'., Accouplement du Récit au Pédale 16' et 4'..
Speelhulpen: Appels d'Anches (per manuaal en pedaal), Appels des Mixtures (per manuaal).

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De oorspronkelijke dispositie uit 1859 luidde: Grand Orgue (C-f'''): Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Gambe 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Prestant 4', Octave 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Plein-Jeu 7 rangs, Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'. Positif (C-f'''): Bourdon 16', Montre 8', Gambe 8', Flûte Harmonique 8', Bourdon 8', Salicional 8', Prestant 4', Flûte Octaviante 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Plein-Jeu 4 rangs, Clarinette 8', Trompette 8', Clairon 4'. Récit Expressif (C-f'''): Viole de Gambe 8', Voix Céleste 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Flûte Octaviante 4', Octavin 2', Basson-Hautbois 8', Trompette 8', Voix Humaine 8', Clairon 4', Trémolo. Pédale (C-d'): Quintaton 32', Contrebasse 16', Flûte 8', Octave 4', Basson 16', Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'. Accouplements: Copula Positif au Grand Orgue, Copula Récit au Positif, Octaves Graves Récit au Positif, Tirasse Grand Orgue, Tirasse Positif, Tirasse Récit, Octaves Graves Grand Orgue, Octaves Graves Positif. Accessoires: Appel Anches Grand Orgue, Appel Anches Positif, Appel Anches Récit, Appel Anches Pédale, Pédale d'Orage. De dispositie luidde van 1962 tot 2008: Grand-Orgue (C-c''''): Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Flûte Harmonique 8', Gambe 8', Bourdon 8', Prestant 4', Flûte Douce 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Plein-Jeu 4 rangs - 1933, Cornet 5 rangs - 1962, Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'. Positif (C-c''''): Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Salicional 8', Gambe 8', Prestant 4', Flûte 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Tierce 1 3/5' - 1933, Larigot 1 1/3' - 1933, Piccolo 1' - 1933, Plein-Jeu 4 rangs, Trompette 8', Cromorne 8', Clairon 4'. Récit Expressif (C-c''''): Quintaton 16' - 1933, Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Gambe 8', Voix Céleste 8', Prestant 4' - 1962, Flûte 4', Nazard 2 2/3' - 1933, Tierce 1 3/5' - 1933, Plein-Jeu 4 rangs - 1933, Bombarde 16' - 1933, Trompette 8', Basson-Hautbois 8', Clarinette 8', Voix Humaine 8', Clairon 4', Clairon 2' - 1962. Pédale (C-g'): Sousbasse 32', Contrebasse 16', Sousbasse 16' - 1962, Basse 8' - 1962, Flûte 8', Prestant 4' - 1933, Flûte 4' - 1933, Doublette 2' - 1962, Bombarde 16', Basson 16', Trompette 8', Clairon 4'. Accouplements: Accouplement du Positif au Grand-Orgue 16', 8' et 4'., Accouplement du Récit au Grand-Orgue 16', 8' et 4'., Accouplement du Récit au Positif 16', 8' et 4'., Tirasse Grand-Orgue, Tirasse Positif, Tirasse Récit, Accouplement du Grand-Orgue au Pédale 16' et 4'., Accouplement du Positif au Pédale 16' et 4'., Accouplement du Récit au Pédale 16' et 4'. Accessoires: Appels d'Anches (chaque manual et pédale), Appels des Mixtures (chaque manual).

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De oorspronkelijke dispositie uit 1859 luidde:
Grand Orgue (C-f'''): Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Gambe 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Prestant 4', Octave 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Plein-Jeu 7 rangs, Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Positif (C-f'''): Bourdon 16', Montre 8', Gambe 8', Flûte Harmonique 8', Bourdon 8', Salicional 8', Prestant 4', Flûte Octaviante 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Plein-Jeu 4 rangs, Clarinette 8', Trompette 8', Clairon 4'.
Récit Expressif (C-f'''): Viole de Gambe 8', Voix Céleste 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Flûte Octaviante 4', Octavin 2', Basson-Hautbois 8', Trompette 8', Voix Humaine 8', Clairon 4', Trémolo.
Pédale (C-d'): Quintaton 32', Contrebasse 16', Flûte 8', Octave 4', Basson 16', Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Accouplements: Copula Positif au Grand Orgue, Copula Récit au Positif, Octaves Graves Récit au Positif, Tirasse Grand Orgue, Tirasse Positif, Tirasse Récit, Octaves Graves Grand Orgue, Octaves Graves Positif.
Accessoires: Appel Anches Grand Orgue, Appel Anches Positif, Appel Anches Récit, Appel Anches Pédale, Pédale d'Orage.

De dispositie luidde van 1962 tot 2008:
Grand-Orgue (C-c''''): Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Flûte Harmonique 8', Gambe 8', Bourdon 8', Prestant 4', Flûte Douce 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Plein-Jeu 4 rangs - 1933, Cornet 5 rangs - 1962, Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Positif (C-c''''): Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Salicional 8', Gambe 8', Prestant 4', Flûte 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Tierce 1 3/5' - 1933, Larigot 1 1/3' - 1933, Piccolo 1' - 1933, Plein-Jeu 4 rangs, Trompette 8', Cromorne 8', Clairon 4'.
Récit Expressif (C-c''''): Quintaton 16' - 1933, Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Gambe 8', Voix Céleste 8', Prestant 4' - 1962, Flûte 4', Nazard 2 2/3' - 1933, Tierce 1 3/5' - 1933, Plein-Jeu 4 rangs - 1933, Bombarde 16' - 1933, Trompette 8', Basson-Hautbois 8', Clarinette 8', Voix Humaine 8', Clairon 4', Clairon 2' - 1962.
Pédale (C-g'): Sousbasse 32', Contrebasse 16', Sousbasse 16' - 1962, Basse 8' - 1962, Flûte 8', Prestant 4' - 1933, Flûte 4' - 1933, Doublette 2' - 1962, Bombarde 16', Basson 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Accouplements: Accouplement du Positif au Grand-Orgue 16', 8' et 4'., Accouplement du Récit au Grand-Orgue 16', 8' et 4'., Accouplement du Récit au Positif 16', 8' et 4'., Tirasse Grand-Orgue, Tirasse Positif, Tirasse Récit, Accouplement du Grand-Orgue au Pédale 16' et 4'., Accouplement du Positif au Pédale 16' et 4'., Accouplement du Récit au Pédale 16' et 4'.
Accessoires: Appels d'Anches (chaque manual et pédale), Appels des Mixtures (chaque manual).

Literatuur	Handbuch der Orgelkunde / Winfred Ellerhorst. - [S.l.] : Benziger, [1935]. Aristide Cavaillé-Coll : Zijn leven en zijn werk / M.J. Top jr.. - In: Organist & Eredienst, jrg. 9 nr. 98, augustus 1940. César Auguste Franck : 8 november 1890 - 8 november 1940 / Jac. Kort. - In: Organist & Eredienst, jrg. 9 nr. 101, november 1940. Het orgel in de Sainte Clotilde te Parijs : zijn bouwer: Aristide Cavaillé-Coll en zijn organist: César Franck / Feike Asma. - In: Het Orgelblad, jrg. 8 nr. 1, januari 1965. Schnitger, Cliquot and Cavaille-Coll : Part 3 - Cavaillé-Coll and the 19th Century French Organ / Robert Noehren. - In: The Diapason, 58th Year, No. 2, January, 1967. Franck's Orgeloeuvre / Flor Peeters. - In: De Praestant, jrg. 20 nr. 1, februari 1971. Paris, 1977 : The International Convention of the GdO / Homer D. Blanchard. - In: The Tracker, Volume 22, Number 1, Fall 1977. Misallenia rondom César Francks orgelwerken / Louis Toebosch. - In: Het Orgel, jrg. 75 nr. 9, september 1979. Orgeln in Paris und Chartres - Houdan - Le Petit Andely - Pithiviers - Rouen - Versailles / Hermann J. Busch [red.]. - 2. verbesserte Auflage. - Kassel : Verlag Merseburger, 1979. - (56. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde). Het Cavaillé-Coll orgel in de Ste. Clotilde in Parijs / Ewald Kooiman. - In: Het Orgel, jrg. 77 nr. 7/8, juli/augustus 1981. Cesar Franck en tijdgenoten / Ewald Kooiman, Klaas Bartlema. - Hilversum : NCRV, 1982. Het orgel van César Franck in de Ste. Clotilde : "Continuing story" of prijsvraag voor organisten? : II / Hans Brink, Paul Peeters. - In: Het Orgel, jrg. 78 nr. 9, september 1982. Het orgel van César Franck in de Ste. Clotilde : "Continuing story" of prijsvraag voor organisten? : II / Hans Brink, Paul Peeters. - In: Het Orgel, jrg. 79 nr. 2, februari 1983. Het orgel van César Franck in de Ste-Clotilde / Tjibbe Heidinga. - In: Het Orgel, jrg. 79 nr. 12, december 1983. Ter herinnering aan de vijftigste sterfdag van Charles Tournemire / Klaas Schippers. - In: De Orgelvriend, jrg. 31 nr. 10, oktober 1989. Ars Organi 3/1990. Paris - Ste. Clotilde. - In: Kalender 1991. - Zeist : Jacques Stinkens Orgelpijpenmakerij B.V., 1990. Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994. Charles Tournemire en l'Orgue Mystique / Tjeerd van der Ploeg. - In: Het Orgel, jrg. 95 nr. 3, mei 1999. Les orgues de Paris / Béatrice de Andia, Jean-Louis Coignet, Michel Le Moël [red.]. - Paris : Action Artistique de la Ville de Paris, 2005. La tradition musicale de la basilique Sainte-Clotilde de Paris : Le grand orgue de la basilique Sainte- Clotilde / J.-L. Coignet. - In: L'orgue, numéro 278/279, 2007. Lotgevallen van het orgel in de Parijse St.-Clotilde / Peter Ouwerkerk. - In: Muziek & Liturgie, oktober 2007. Franck: Father of the Organ Symphony / David Noël-Hudson. - Booklet/DVD. - Raven Records FSFDVD009. - 2014. De Trois Pièces van César Franck : Inzichten vanuit twee primaire bronnen / Bert van Stam. - In: De Orgelvriend, jrg. 64 nr. 6, juli/augustus 2022. Mit orgel er mit orkester : César Franck 200 år / Knud Svendsen. - In: Organistbladet, 88. årgang nr. 5, Oktober 2022.
Opnamen	Franck: Father of the Organ Symphony / Joris Verdin. - Raven Records FSFDVD009 (2 CD/2 DVD). - 2014. Hommage aux Maîtres de Sainte-Clotilde / Olivier Penin. - Festivo 6962 432 (CD). - 2013. César Franck à la basilique Sainte Clotilde : Intégrale de l'Oeuvre pour orgue / Jean Langlais. - Arion ARN 368813 (3-CD). - 2010. - Heruitgave van opnamen uit 1975. Complete Recordings / Charles Tournemire. - Arbiter ARB156 (CD). - 2008. - Opnamen uit 1930 en 1931. Ses dernières improvisations / Jean Langlais. - Festivo 6951-842 (CD). - 2001. Beroemde Europese orgels / Klaas Jan Mulder. - Ars Organi 1160292 (CD). - 1994. - Opgenomen in Parijs en Ottobeuren. Les orgues de Paris : De Couperin à Messiaen. - Erato 2292-45867-2 (box met 3 CD's). - 1992. César Franck : 3 Pièces -3 Chorals / Jacques Taddei. - REM Éditions No. 311 198 XCD (CD). - 1990. Klaas Jan Mulder bespeelt het beroemde orgel van de Sainte-Clotilde te Parijs : Jubileum-Concert. - 1982 (LP). Langlais joue Langlais / Jean Langlais. - Solstice SOCD 01 (CD). - Opnamen uit 1976. Henk Klop aux Grandex Orgues Cavaillé-Colle Ste. Clotilde Paris. - Cantilena MC 1821 (LP). - 1974. Marie Claire Alain bespeelt het orgel van de St. Clothilde te Parijs. - Erato LDE 1015 (LP).
Links	http://www.orgue-clotilde-paris.info/ http://orgue.free.fr/a7o9.html

Overige bronnen

Gertjan Ronner

YouTube

Foto: Willem den Boer	Foto: Willem den Boer	Foto: Willem den Boer	Bron: Persdienst NCRV	Foto: Gertjan Ronner	Foto: Gertjan Ronner
Foto: Gertjan Ronner	Bron: Persdienst NCRV	Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron sr.	Foto: Piet Bron sr.	Foto: Piet Bron sr.
Foto: Piet Bron sr.