Spring naar content
Description complète d'orgue sélectionné
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.

Photo: Piet Bron

Bremen, Deutschland (Bremen) - Sankt Petri-Dom
Commune: Bremen
Adresse: Sandstraße 10-12, 28195, Bremen
Site Web: http://www.stpetridom.de/

Description no.: 2000083.

Bâti par: Wilhelm Sauer Orgelbau (1894)
L'orgue comprend le parent le matériel: Prospect (modified) de 1849 de Johann Friedrich Schulze

AnnéeFacteurOpusActivité
1894 Wilhelm Sauer Orgelbau  orgue neuf
1926 Wilhelm Sauer Orgelbau  expansion
1939 Wilhelm Sauer Orgelbau  expansion
1958 E.F. Walcker & Cie.3803 activités différentes
1996 Christian Scheffler  restauration

  • In 1894 bouwde Sauer een drieklaviers orgel voor de Dom in Bremen. Op 2 december 1894 werd het in gebruik genomen met een concert door Eduard Nössler. Het instrument is in 1926 door dezelfde bouwer uitgebreid met een vierde klavier. In 1939 breidden zij het instrument nog verder uit, en werd de intonatie geheel herzien. De wijzigingen van 1926 en 1939 waren uitgevoerd in de geest van de Orgelbewegung, maar deden het orgel eerder afbreuk dan dat het aanwinsten waren. Het oorspronkelijke concept van Wilhelm Sauer was hierbij niet gevolgd.
  • Het orgel raakte in de Tweede Wereldoorlog beschadigd. De firma Walcker knapte het in 1957/1958 op, maar veel werd bij deze restauratie gewijzigd. Het oude front werd verminkt, de tracturen werden omgebouwd en de dispositie uitgebreid met twee stemmen. Het orgel had nu 100 stemmen, verdeeld over vier manualen en pedaal. Een grote restauratie was echter nog altijd nodig. Pas in 1993 startte deze. Christian Scheffler kreeg de opdracht.
  • Besloten werd het orgel te reconstrueren in de oorspronkelijke staat van 1894, inclusief de pneumatische tractuur. Maar Scheffler ontwierp een uitbreiding, geheel in de geest van Wilhelm Sauer, tot 85 stemmen. Leidraad hierbij was het orgel van de Thomaskirche in Leipzig. Deels werd pijpwerk uit 1926 en 1939 gebruikt voor de uitbreiding, tegen de zin van Scheffler. Er is rekening gehouden met een mogelijke vervanging van dit pijpwerk in de toekomst. Het oude front is grotendeels gereconstrueerd. De restauratie was in 1996 afgerond.

Données techniques
Nombre de registres par manuel
- Hauptwerk24
- Positiv23
- Schwellwerk22
- Echowerk8
- Pedal22
Nombre de jeux total99
Transmission des clésPneumatic
Transmission des jeuxPneumatic
Sommier(s)Cone chests
Hauteur tonalea' = 440 Hz
TempératureEqual temperament
Presse de Vent95 mm (manualen) en 115 mm (pedaal)

Composition
Hauptwerk (C-a'''): Principal 16' - 1996, Bordun 16', Prästant 8' - 1996, Doppelfloete 8' - 1996, Gamba 8' - 1996, Principal Amabile 8' - 1894/1996, Flûte 8' - 1894/1996, Quintatön 8', Gemshorn 8', Gedackt 8', Octave 4', Violini 4' - 1905, Gemshorn 4', Rohrfloete 4', Rohrquinte 2 2/3' - 1939, Octave 2' - 1996, Flach-Floete 2' - 1939, Rauschquinte 2 2/3'+2'', Cornett 3-4 fach, Mixtur 3-5 fach, Scharff 5 fach - 1996, Bombarde 16', Trompet 8', Clarine 4' - 1939.
Positiv (C-a'''): Salicional 16' - 1996, Bordun 16', Principal 8', Floete 8', Salicional 8' - 1996, Spitzfloete 8', Gedackt 8', Octave 4', Nachthorn 4' - 1926, Flauto Dolce 4' - 1996, Salicional 4' - 1996, Quinte 2 2/3' - 1939, Rohrfloete 2' - 1939, Piccolo 2', Quinte 1 1/3' - 1939, Siffloete 1' - 1926, Rauschquinte 2 2/3'+2'', Cornett 3 fach - 1996, Mixtur 3 fach - 1996, Cymbel 3 fach - 1996, Fagott 16', Tuba 8' - 1996, Clarinette 8' - 1996.
Schwellwerk (C-a'''): Gamba 16' - 1996, Gedackt 16', Principal 8', Schalmei 8', Concertfloete 8' - 1894/1996, Quintatön 8' - 1996, Gedackt 8' - 1894/1996, Zartfloete 8' - 1894/1996, Aeoline 8' - 1996, Voix Céleste 8' - 1894/1996, Praestant 4', Viola 4' - 1996, Traversfloete 4', Nasat 2 2/3' - 1939, Nachthorn 2', Piccolo 2' - 1905/1996, Sesquialtera 2 fach - 1926, Harmonia Aetherea 3 fach - 1905, Mixtur 4 fach - 1996, Krummhorn 8' - 1939, Trompet 8', Oboe 8' - 1926, Glocken - 1905.
Echowerk (C-a'''): Quintatön 16' - 1905/1996, Undamaris 8' - 1905, Gemshorn 8' - 1905, Rohrfloete 8' - 1905/1996, Traversfloete 4' - 1905/1996, Fugara 4' - 1996, Flautino 2' - 1894/1996, Vox Humana 8' - 1905, Tremulant Vox Humana.
Pedal (C-f'): Contrabass 32' - 1849, Principal 16', Violon 16' - 1996, Subbass 16', Salicetbass 16', Echobass 16' - 1996; transmissie, Quinte 10 2/3' - 1894/1996, Offenbass 8', Cello 8' - 1996, Bassfloete 8', Dulciana 8', Quinte 5 1/3' - 1996, Octave 4' - 1996, Flauto Dolce 4' - 1996, Terz 3 1/5' - 1996, Mixtur 4 fach - 1996, Posaune 32', Posaune 16', Fagott 16' - 1996, Trompet 8', Clarine 4' - 1996, Englisch Horn 4' - 1926.
Accouplements: Hauptwerk - Positiv, Superoctav Hauptwerk - Positiv, Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Echowerk, Positiv - Schwellwerk, Positiv - Echowerk, Schwellwerk - Echowerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Positiv, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Echowerk, Superoctav Pedal.
Jouer conseils: 3 freie Kombinationen, 4 feste Kombinationen (p - mf - f - tutti), Crescendo-Walze, Koppeln aus Walze, Rohrwerke Tutti, Rohrwerke Ab, Manual 16' Ab.

Autres données des dispositions
Autres dispositions
  • De oorspronkelijke dispositie luidde:
    Hauptwerk: Prinzipal 16', Bordun 16', Oktave 8', Flûte Harmonique 8', Viola di Gamba 8' Quintatön 8', Gemshorn 8', Gedeckt 8', Oktave 4', Gemshorn 4', Rohrflöte 4', Rauschquint 2 fach (2 2/3' + 2')', Mixtur 3-5 fach, Cornett 3-4 fach, Bombard 16', Trompete 8'.
    Positiv: Prinzipal 16', Bordun 16', Prinzipal 8', Flöte 8', Salicional 8', Gedackt 8', Spitzflöte 8', Oktave 4', Flöte 4', Piccolo 2', Rauschquinte 2 fach, Mixtur 3 fach, Cornett 3 fach, Fagott 16', Tuba 8', Cor Anglais 8'.
    Schwellwerk: Lieblich Gedackt 16', Gambe 16', Geigenprinzipal 8', Konzertflöte 8', Schalmei (labiaal) 8', LIeblich Gedackt 8', Aeoline 8', Voix Céleste 8', Zartflöte 8', Quintatön 8', Praestant 4', Traversflöte 4', Viola 4', Flautino 2', Mixtur 4 fach, Trompete Harmonique 8'.
    Pedal: Kontrabass 32', Prinzipal 16', Subbass 16', Violon 16', Salicet 16', Quintbass 10 2/3', Offenbass 8', Bassflöte 8', Violoncello 8', Dulciana 8', Quinte 5 1/3', Oktave 4', Terz 3 1/5', Kontraposaune 32', Posaune 16', Trompete 8', Clairon 4'.

  • Na 1958 luidde de dispositie:
    Hauptwerk: Prinzipal 16', Bordun 16', Oktave 8', Flöte 8', Quintatön 8', Gemshorn 8', Gedeckt 8', Oktave 4', Gemshorn 4', Rohrflöte 4', Rohrquint 2 2/3', Flachflöte 2', Rauschquint 2 fach (2 2/3' + 2')', Glöcklein 2 fach, Mixtur 2-5 fach, Mixtur 8 fach, Cornett 3-4 fach, Bombard 16', Trompete 8', Clarine 4'.
    Positiv: Bordun 16', Prinzipal 8', Flöte 8', Quintatön 8', Gedackt 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Nachthorn 4', Rohrquint 2 2/3', Oktave 2', Rohrflöte 2', Quinte 1 1/3', Sifflöte 1', Rauschpfeife 2 fach, Mixtur 3 fach, Scharf 6 fach, Oktavzimbel 4 fach, Fagott 16', Oboe 8', Helle Trompete 8', Trompete 4'.
    Schwellwerk: Quintatön 16', Prinzipal 8', Spitzflöte 8', Rohrflöte 8', Schwebung 8', Oktave 4', Traversflöte 4', Salicet 4', Spitzquinte 2 2/3', Oktave 2', Nachthorn 2', Schwiegel 1', Sesquialter 2 fach, Hintersatz 8 fach, Mixtur 6-8 fach, Terzzimbel 3 fach, Dulzian 16', Bärpfeif 8', Trompete 8', Schalmei 4', Glocken , Tremulant .
    Echowerk: Bordun 16', Spitzflöte 8', Gemshorn 8', Gemshorn-Schwebung 8', Prinzipal 4', Flöte 4', Piccolo 2', Flautino 2', Oktave 1', Harmonia Aetheria 4 fach, Scharf 4 fach, Rankett 16', Krummhorn 8', Vox Humana 8', Regal 4', Tremulant .
    Pedaal: Kontrabass 32', Prinzipal 16', Subbass 16', Gedackt 16', Salicet 16', Oktav 8', Bassflöte 8', Dulciana 8', Oktave 4', Pommer 4', Nachthorn 4', Nachthorn 2', Oktave 1', Rauschquint 4 fach, Mixtur 10 fach, Cornett 3 fach, Kontraposaune 32', Posaune 16', Dulcian 16', Trompete 8', Englisch Horn 4', Singend Cornett 2'.
    Koppelingen: Hauptwerk - Positiv, Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Echowerk, Positiv - Schwellwerk, Positiv - Echowerk, Schwellwerk - Echowerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Positiv, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Echowerk.

Références
  • Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 15. Jahrg. No. 8, 11. December 1894.
  • Der Orgelbauer Wilhelm Sauer (1831-1916) : Leben und Werk / Hans-Joachim Falkenberg. - Lauffen : Orgelbau Fachverlag Rensch, 1990. - (124. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • Die Orgeln im St. Petri Dom zu Bremen. - Bremen : St. Petri Domgemeinde, 1996.
  • Sauer-orgel Bremen gerestaureerd. - In: Het Orgelkrant, januari 1997, nummer 1.
  • De restauratie/uitbreiding van het Sauer-orgel in de St.-Petri-Dom te Bremen / Hans Fidom, Martin Rost. - In: Het Orgel, jrg. 94 nr. 1, januari 1998.
  • Orgelführer Deutschland / Karl-Heinz Göttert, Eckhard Isenberg. - Kassel [et al...] : Bärenreiter, 1998.
Enregistrements
  • Max Reger : Organ Works Vol. 3 / Gerhard Weinberger. - CPO 777 729-2 (2CD). - 2016. - Opgenomen in Bremen Domkirche Sankt Petri en Bad Salzungen Stadtkirche.
  • Keijzer Komplette Symfonien VI : Sauer-orgel St. Petri-Dom Bremen / Jolanda Zwoferink. - Prestare ZWF 3331557 (CD). - 2014.
  • Jan Janca : Organ Music - Choir Music - Vol. 3 / Wolfgang Baumgratz, Andreas Sieling (orgel) m.m.v. Opus Vocale o.l.v. Volker Hedtfeld. - Dabringhaus & Grimm MDG 606 1572-2 (CD). - 2008. - Opgenomen in de Domkerken van Bremen en Berlijn.
  • Franz Schmidt - Gesamtwerk für Orgel Vol 3 / Martin Schmeding. - Ars Produktion 38 032 (CD). - 2007.
  • Franz Schmidt - Gesamtwerk für Orgel Vol 2 / Martin Schmeding. - Ars Produktion 38 022 (CD). - 2007.
  • Orgelmusik von Komponistinnen / Wolfgang Baumgratz. - IFO 00040 (CD). - 2005.
  • Franz Schmidt - Gesamtwerk für Orgel Vol 1 / Martin Schmeding. - Ars Produktion 38 012 (CD). - 2005.
  • Franz Liszt : Works for Organ, vol. 1 / Andreas Rothkopf. - Naxos 8.554544 (CD). - 2003. - (The Organ Encyclopedia).
  • Sigfrid Karg-Elert : Ultimate organ works volume 2 / Elke Völker (orgel) m.m.v. Immanuel Willman (viool), Michael Böse (trompet) en een vocaalensemble o.l.v. Wolfgang Mielke. - Aeolus AE-10171 (CD). - 2003.
  • Weihnachtliche Orgelmusik der Bach-Familie / Wolfgang Baumgratz. - Aeolus AE-10241 (CD). - 2001. - Bespeelt worden alle vier de orgels van de Dom in Bremen.
  • Sigfrid Karg-Elert : Ultimate organ works volume 1 / Elke Völker. - Aeolus AE-10121 (CD). - 2001.
  • Josef Rheinberger - vol. 7 / Wolfgang Baumgratz. - Motette CD 12271 (CD). - 2000.
  • Felix Nowowiejski : Organ symphonies complete / Rudolf Innig. - MDG Gold 317 0757-2 (3-CD). - 1998.
  • Klerk-Musik : Orgelwerke von Albert de Klerk (1917-1998) / Wolfgang Baumgratz. - Lindenberg LBCD 65 (CD). - 1997. - Gespeeld op drie orgel in de Petridom.
  • Orgels in Hanzesteden : Orgelkunst in Europa langs wegen van een oud koopmansverbond / Diverse organisten. - NCRV-uitgave (box met 4 CD's). - 1992.
  • Käte van Tricht spielt Orgelwerke von Franz Liszt und Max Reger / Käte van Tricht. - MD+G L3331 (CD). - 1989.
  • Joh. Seb. Bach : Orgelbearbeitungen der Romantik / Wolfgang Baumgratz. - DG MD+GG 1192 (LP). - 1985.
  • Johann Sebastian Bach - Orgelwerke in der Ausgabe von Karl Straube / Käte van Tricht. - MDG L 3241 (CD).
  • Die Sauer-Orgel des St.Petri-Doms zu Bremen / Käte van Tricht. - Psallite (LP).

Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 26 October 2014.
Photo: Piet Bron