Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde
Emmeloord, Nederland (Flevoland) - Moriakerk
Gemeente: Noordoostpolder
Streek:Noordoostpolder
Adres: Reestdal 25, 8302 JW, Emmeloord
Website: http://www.gergememmeloord.nl/
Beschrijving nr.: 1005842.
Gebouwd door: Jan van Gelder (1884)
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Open Fluit 4', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''): Salicionaal 8', Bourdon 8', Viola di Gamba 8', Gemshoorn 4', Roerfluit 4', Quintfluit 3', Picolo 2', Clarinet 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Open Fluit 8', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Foto: Michiel van 't Einde
Emmeloord, Nederland (Flevoland) - Moriakerk
Gemeente: Noordoostpolder
Streek:Noordoostpolder
Adres: Reestdal 25, 8302 JW, Emmeloord
Website: http://www.gergememmeloord.nl/
Beschrijving nr.: 1005842.
Gebouwd door: Jan van Gelder (1884)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1884 | Jan van Gelder | nieuwbouw | 1901 | Jacobus Johannus van den Bijlaardt | uitbreiding | ca. 1910 | Jacobus Johannus van den Bijlaardt | reconstructie | 1916 | Martin Vermeulen | uitbreiding | 1960 | Cornelis Verweys | overplaatsing | 1977 | Slooff Orgelbouw B.V. | restauratie en uitbreiding | 2001 | A. Nijsse & Zonen | overplaatsing |
- Na de verkoop van de Noorderkerk in Alphen aan den Rijn aan de Christelijke Gereformeerde Kerk, nam de Gereformeerde Kerk haar Van Oeckelen-orgel mee naar de nieuwe Salvatorikerk. Het kerkgebouw kreeg de nieuwe naam Jeruzalemkerk. De Christelijke Gereformeerden kochten het Van Gelder-binnenwerk van het orgel van de Oude Kerk in Zwijndrecht en lieten dit opbouwen in hun kerk. Het front bleef achter in Zwijndrecht.
- Het orgel was in 1884 geleverd aan de Oude Kerk te Zwijndrecht, waar het op 24 augustus 1884 officieel in gebruik werd genomen. Van den Bijlaardt breidde de dispositie in 1901 met een een Viool Prestant 8' (vanaf c), een Viola di Gamba 8' (vanaf c) en een Aeoline 8' op het Bovenwerk. Op het Hoofdwerk waren nog drie stemmen niet geplaatst. In 1916 is door Martin Vermeulen een uitbreiding gerealiseerd met een Trompet, Cornet en Violoncel op het hoofdwerk, en de baspijpen van de Viola di Gamba (C-H) op het zwelwerk. Tevens is een tremulant geplaatst. Enkele jaren eerder zou een Mixtuur zijn geplaatst door een firma uit Dordrecht, waarschijnlijk Van den Bijlaardt.
- In 1959 besloot men een groter orgel te laten maken in de bestaande kas. Dit werd geleverd door de firma Verweys.
- De firma Verweys bouwde het oude binnenwerk op in de Jeruzalemkerk te Alphen aan den Rijn. Hierbij werd de dispositie gewijzigd en er kwam een vrij pedaal op een electrisch unit-lade. Op 4 juni 1960 is het orgel in Alphen in gebruik genomen met een bespeling door Feike Asma. De firma Slooff restaureerde het instrument in 1977. Slooff voegde drie nieuwe registers toe aan de dispositie, gemaakt door Van Dam en afkomstig uit het afgebroken orgel van de Leidense Oosterkerk. Toen de Christelijke Gereformeerde Kerk de Noorderkerk in 1996 verliet, was het orgel niet meer nodig. Het werd gedemonteerd en opgeslagen.
- In 1997 kocht de Gereformeerde Gemeente te Emmeloord het instrument. De firma Nijsse kreeg de opdracht voor de restauratie en plaatsing in het toenmalige gebouw van de Moriakerk aan de Meldestraat 2. Het pedaal van Verweys werd verwijderd en in plaats hiervan maakte Nijsse een zelfstandig pedaal met drie stemmen op een mechanische windlade. Verder werd de orgelkas gereconstrueerd door een exacte kopie te maken van de originele Van Gelder-kas in Zwijndrecht. De intonatie werd gedaan aan de hand van andere Van Gelder-orgels. Op 8 december 2001 kon het orgel weer officieel in gebruik worden genomen. In 2008/2009 is een geheel nieuw kerkgebouw gebouwd, ontworpen door Roos & Ros uit Oud-Beijerland. Het gebouw aan het Reestdal werd op 2 september 2009 in gebruik genomen. Het orgel is vrijwel zonder wijzigingen overgeplaatst. De Octaaf 2' van het Bovenwerk en de Picolo 2' van het Hoofdwerk zijn van plaats verwisseld. Verder is de orgelkas geschilderd. Het orgel stond ook gestemd op a' = 432 Hz, en dat is nu gewijzigd naar 440 Hz.
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
| 1884 | Zwijndrecht | Oude Kerk |
| 1960 | Alphen aan den Rijn | Jeruzalemkerk |
| 1997 | Emmeloord | Gereformeerde Gemeente |
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Manuaal I | 9 |
| - Manuaal II | 8 |
| - Pedaal | 3 |
| Totaal aantal stemmen | 20 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Toonhoogte | a' = 440 Hz |
| Temperatuur | Equal temperament |
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Open Fluit 4', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''): Salicionaal 8', Bourdon 8', Viola di Gamba 8', Gemshoorn 4', Roerfluit 4', Quintfluit 3', Picolo 2', Clarinet 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Open Fluit 8', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
| Vulstem | Samenstelling |
| Mixtuur III-IV sterk (Hoofdwerk) | C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. cis': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. |
| Cornet V sterk discant (Hoofdwerk) | c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Van 't Kruijs (1885) |
Het Orgel in de Hervormde Kerk te Zwijndrecht heeft 9 sprekende stemmen, twee klavieren, aangehangen pedaal en is in 1884 door Van Gelder, uit Leiden, geleverd. Organist de Heer Oostrum. Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Octaaf 4', Openfluit 4', Picolo 2', † Mixtuur, † Cornet, † Trompet 8'. Bovenmanuaal: † Prestant 8', Salicionaal 8', Bourdon 8', † Flûte Harmonique 8', Gemshoorn 4', † Clarinet 8'. Aangehangen Pedaal. Stomme Registers: Koppel, Ventiel. De met † gemerkte registers moeten nog aan het werk toegevoegd worden. |
| Verschillende disposities |
De dispositie luidde na de ingebruikname in Alphen aan den Rijn in 1960: Manuaal I: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Open Fluit 4', Nasard 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'. Manuaal II: Roerfluit 8', Gamba 8', Celeste 8', Prestant 4', Fluit 4', Nachthoorn 2', Sesquialtera III sterk (discant), Tremulant. Pedaal: Subbas 16', Bourdon 8'. |
| Literatuur |
|
| Links |
http://www.st-orgelcultuur-flevoland.nl/emmeloord_moria.html |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |