Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Leo Maaskant. Date: 4 May 2013.

Photo: Leo Maaskant

Dordrecht, Nederland (Zuid-Holland) - Wilhelminakerk
Municipal: Dordrecht
Address: Blekersdijk 41, 3311 LD, Dordrecht
Website: http://www.dewilhelminakerk.nl/

Description nr.: 1005195.
Stichting Orgelcentrum card number: GR2710.

Built by: Bakker & Timmenga (1905)

YearBuilderOpusActivity
1710 Builder unknown  new organ
1842 Abraham Meere  enlargement
1915 Jacobus Johannus van den Bijlaardt  new organ in old case
1956 Verschueren Orgelbouw  restoration
1905 Bakker & Timmenga  new organ
1957 Bernard Pels & Zn.  rebuild
2005 Pels & Van Leeuwen  transfer/relocate

  • De firma Bakker & Timmenga bouwde in 1905/1906 een nieuw orgel voor de gereformeerde Duyststraatkerk te Rotterdam. Het instrument had mechanische sleepladen, en in totaal 22 registers verdeeld over twee manualen en vrij pedaal. In 1957 bouwde de firma Pels & Zn. het instrument volledig om. De oude kas en het front werden gesloopt, en met behulp van de oude windladen en een deel van het pijpwerk werd een nieuw instrument opgebouwd. Het kreeg drie klavieren en vrij pedaal, waarbij voor zwelwerk en pedaal veel unit-registers werden toegepast. Het orgel kreeg een electro-pneumatische tractuur en een open opstelling. Het positief werd als een soort rugpositief geplaatst.
  • In september 1987 werd een nieuw kerkelijk centrum in gebruik genomen, waarna de Duystkerk is gesloten. Op het orgel werd op 25 september 1987 een laatste concert gegeven door Arnold Bregman en Martin Kas. Het orgel is daarna gedemonteerd en opgeslagen. In 2004 is gestart met herstel van het orgel in de werkplaats van Pels & Van Leeuwen. Daarna werd het opgebouwd in de Wilhelminakerk te Dordrecht. Op 4 november 2005 vond de officiële overdracht plaats. Het orgel is in Dordrecht geplaatst achter het in de Wilhelminakerk aanwezige historische orgelfront. Tijdens de ingebruikneming werd het orgel bespeeld door Hans van de Weg, Wendeline Wilmink en Marcus van Driel.
  • De Wilhelminakerk is gebouwd in 1898/1899 en is een ontwerp van Tjeerd Kuipers. De eerste paal werd de grond ingeslagen op de inhuldigingsdag van Koningin Wilhelmina, 6 september 1898. Het orgel is door een onbekende bouwer rond 1710 gebouwd voor de Katholieke Kerk aan de Voorstraat te Dordrecht. Deze kerk werd in 1723 Oud-Katholiek. Abraham Meere plaatste het na afbraak van de kerk in 1842 over naar de Christelijke Gereformeerde Kerk aan het Kromhout. In 1900 is het instrument naar de Wilhelminakerk verhuisd. Van den Bijlaardt maakte in 1915 een geheel nieuw orgel in de oude kas, met behoud van de originele frontpijpen. Verschueren restaureerde dit werk in 1956 en verving de Cornet op het Hoofdwerk door een Mixtuur. In 2005 werd dit binnenwerk afgebroken en vervangen door het orgel uit de voormalige Duyststraatkerk in Rotterdam-Delfshaven.

Short list of all locations the organ has been
1710DordrechtOud-Katholieke Kerk van de Heilige Maria-Maior
1842DordrechtChristelijke Gereformeerde Kerk
1900DordrechtWilhelminakerk
1905Rotterdam-DelfshavenGereformeerde Duyststraatkerk
2005DordrechtWilhelminakerk

Technical data
Number of stops per division
- Hoofdwerk11
- Positief7
- Pedaal4
Total number of stops22
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests

Specification
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Melophone 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3' - uit Mixtuur, Octaaf 2', Cornet III sterk (4') (discant), Mixtuur II-IV sterk (1 1/3'), Trompet 8' (B/D).
Positief (C-g'''): Salicionaal 8', Roerfluit 8', Viola di Gamba 8', Salicet 4', Fluit Dolce 4', Gemshoorn 2', Klarinet 8', Tremulant.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Prestant 8', Octaaf 4', Bazuin 16'.
Couplers: Hoofdwerk - Positief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Positief.

Compound stopComposition
Mixtuur II-IV sterk C: 1 1/3' - 1'. G: 2' - 1 1/3' - 1'. g°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. g': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. g'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet III sterk c': 4' - 2 2/3' - 1 3/5'.
Other specifications
Different specifications
  • De dispositie was van 1905 tot 1957:
    Manuaal I: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Mélophone 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Cornet III sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
    Manuaal II: Roerfluit 8', Viola di Gamba 8', Salicionaal 8', Salicet 4', (in de discant Quint 3'), Fluit Dolce 4', Gemshoorn 2', Klarinet 8', Tremulant.
    Pedaal: Subbas 16', Prestant 8', Octaaf 4', Bazuin 16'.
    Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I.

  • Sinds 1957 luidde de dispositie (tot de sluiting van de kerk aan de Duyststraat):
    Hoofdwerk: Prestant 16', Prestant 8', Holpijp 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Gedekte Fluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Klein Mixtuur VI sterk (1 1/3') (1957), Groot Mixtuur V-VI sterk (2 2/3'), Sexquialtera II sterk, Trompet 8', Klaroen 4' (1957).
    Positief: Prestant 8' (1957), Roerfluit 8', Octaaf 4' (1957), Fluit 4', Gemshoorn 2', Larigot 1 1/3' (1957), Scherp III-IV sterk (1957), Dulciaan 8' (1957), Tremulant.
    Zwelwerk: Quintadena 16', Prestant 8', Gedekt 8', Quintadena 8' (unit) (gecombineerd met Quintadena 16'), Gamba 8', Vox Coelestis 8', Prestant 4' (unit) (gecombineerd met Prestant 8'), Fluit 4' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8'), Blokfluit 4', Nasard 2 2/3' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8'), Octaaf 2' (unit) (gecombineerd met Prestant 8'), Picolo 2' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8'), Quint 1 1/3' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8'), Mixtuur IV sterk, Cimbel IV sterk, Hobo 8', Kromhoorn 8', Tremulant.
    Pedaal: Subbas 16', Gedektbas 16' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8' Zwelwerk), Prestant 16' (transmissie) (transmissie van Hoofdwerk), Quintbas 10 2/3' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8' Zwelwerk), Octaafbas 8', Gedektbas 8' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8' Zwelwerk), Quint 5 1/3' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8' Zwelwerk), Prestant 4', Fluit 4' (unit) (gecombineerd met Gedekt 8' Zwelwerk), Ruispijp IV sterk, Bazuin 16', Trombone 8' (unit) (gecombineerd met Bazuin 16'), Klaroen 4' (transmissie) (transmissie van Hoofdwerk).
    Koppelingen: Hoofdwerk - Positief, Hoofdwerk - Zwelwerk, Zwelwerk - Hoofdwerk, Positief - Zwelwerk, Positief - Hoofdwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Positief, Pedaal - Zwelwerk, Pedaal - Zwelwerk 4'.
    Speelhulpen: 6 vaste combinaties, 2 vrije combinaties, Automatisch piano-pedaal (vrij instelbaar), Tongwerken af, Mixturen af, Generaal Crescendotrede.

  • Het Van den Bijlaardt-orgel uit 1915 had als dispositie:
    Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur II-III-V sterk (1956), Trompet 8'.
    Zwelwerk (C-g'''): Hoorn Praestant 8', Roerfluit 8', Viola di Gamba 8', Voix Céleste 8', Flûte Harmonique 4', Nasard 2 2/3', Woudfluit 2', Hobo 8'.
    Pedaal (C-f'): Prestantbas 16', Subbas 16', Octaafbas 8', Fluitbas 8'.
    Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk.
    Speelhulpen: 3 vaste combinaties (p - mf - ff).

Literature
  • Let op: excursie-voorjaar 1974!!! : Orgel-excursie 25 mei 1974 / Wim Ouwehand. - In: De Orgelvriend, jrg. 16 nr. 5, mei 1974.
  • Wat is er met die orgels gebeurd? of verdwenen, verplaatste en/of omgebouwde orgels / Arie Reijmerink. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 6, juni 1980.
  • Berichten uit de orgelwereld : Orgelingebruikname / Gerco A. Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 29 nr. 9, september 1987.
  • De orgels in de Oud-Katholieke Kerk van Dordrecht : Een kort historisch overzicht / J. Spaans pr. - In: De Orgelvriend, jrg. 31 nr. 7/8, juli/augustus 1989.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • Presentatie en ingebruikneming van het Bakker & Timmenga-orgel in de Wilhelminakerk te Dordrecht op vrijdag 4 november 2005, aanvang 20.00 uur : Programma.
  • Het orgel in de Wilhelminakerk te Dordrecht / Peter Dillingh. - In: De Orgelvriend, jrg. 49 nr. 9, september 2007.
Recordings Het Bakker & Timmenga-orgel in de Wilhelminakerk te Dordrecht / Jan Jongepier. - SWCD2008 (CD). - 2008. - Liveregistratie.
Other sources
  • Anton Bogaarts

Source: Postcard.
Source: Postcard
Photo: Anton Bogaarts.
Photo: Anton Bogaarts
Photo: Jaap Huttenga. Date: 15 November 2013.
Photo: Jaap Huttenga
Source: Postcard.
Source: Postcard
Source: De Orgelvriend.
Source: De Orgelvriend
Source: Collectie Hans Kriek.
Source: Collectie Hans Kriek