Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Bert Wisgerhof
Holten, Nederland (Overijssel) - Dorpskerk
Gemeente: Rijssen-Holten
Streek:Salland
Adres: Kerkplein 1, 7451 BN, Holten
Website: http://www.hervormdholten.nl/
Beschrijving nr.: 1004480.
Gebouwd door: Carl Friedrich August Naber (1855)
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8' - 1855/1956, Holpijp 8', Octaaf 4' - 2019, Fluit 4', Quint 3' - 1958, Octaaf 2', Cornet III sterk (4') (discant), Mixtuur III-VI sterk (2'), Trompet 8' (B/D) - 1987.
Bovenwerk (C-f'''): Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit d'Amour 4', Woudfluit 2' - 1958, Dulciaan 8' - 2019, TRemulant - 2019.
Pedaal (C-f'): Subbas 16' - 1960, Octaaf 8' - 1960, Octaaf 4' - 1960, Basson 16' - 1987.
Koppelingen: Manuaalkoppel (B/D), Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Overige bronnen
Foto: Bert Wisgerhof
Holten, Nederland (Overijssel) - Dorpskerk
Gemeente: Rijssen-Holten
Streek:Salland
Adres: Kerkplein 1, 7451 BN, Holten
Website: http://www.hervormdholten.nl/
Beschrijving nr.: 1004480.
Gebouwd door: Carl Friedrich August Naber (1855)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1855 | Carl Friedrich August Naber | nieuwbouw | 1931 | J. de Koff & Zoon | restauratie | 1956 | J.C. Sanders & Zoon | restauratie | 1960 | K.B. Blank & Zoon | uitbreiding | 1987 | Jaap en Joke Patijn | restauratie | 2019 | Orgelmakerij Reil | restauratie |
- Op 16 juni 1829 brandde de oude Hervormde Kerk in Holten af. Slechts een deel van de toren is bewaard gebleven. Het orgel van de kerk, geleverd door Abraham Meere in 1815, ging verloren. Drie jaar later, op 26 februari 1832, kon de huidige kerk worden geopend. In 1840 werd een toren met klokken gebouwd. Op 19 augustus 1855 kon een nieuw orgel worden ingehuldigd, gebouwd door C.F.A. Naber. H. Honhof keurde het instrument op 31 juli 1855.
- Het orgel werd aan het begin van de twintigste eeuw aangepast, wellicht tijdens een ingrijpende verbouwing van de kerk in 1913. De Trompet 8' werd vervangen door een nieuwe met zinken bekers. Ook werden er nieuwe frontpijpen geplaatst, gemaakt van zink. De Quint 3' van het Hoofdwerk werd vervangen door een Gamba 8', de Woudfluit 2' van het Bovenwerk werd vervangen door een Salicional 8'. Het pijpwerk van de Octaaf 4’ van het Hoofdwerk is vernieuwd met pijpen van 'spotted' metaal. Dit werk kan zijn gedaan door Leichel uit Lochem, maar er is geen documentatie die dit bewijst. Omstreeks 1920 werd een elektrische windmotor geplaatst en werden twee van de drie balgen buiten werking gesteld. De firma De Koff voerde in 1931 een restauratie uit. Het instrument werd voorzien worden van nieuwe frontpijpen, en het is uitgebreid met drie nieuwe registers, Octaaf 4', Trompet 8' en Viole d'Amour 8'.
- Het interieur van de kerk is in 1956 gemoderniseerd. Het orgel is ontdaan van de consoles en vleugelornamenten en de kast is blauw geverfd. De firma Sanders restaureerde het instrument in 1956-1958 op advies van T. Telman uit Enschede. Sommige wijzigingen uit het verleden werden ongedaan gemaakt, maar de oorspronkelijke dispositie werd niet gereconstrueerd. Aan het Bovenwerk is een extra sleep met een Sesquialter toegevoegd. In 1960 K. B. Blank & Zn. installeerde een onafhankelijk pedaal met drie registers en een vrije sleep voor een later te plaatsen vierde register (16' tongwerk).
- In 1987 begon een nieuwe restauratie, door de orgelmaker J. Patijn uit Wapenveld. Tijdens deze restauratie is de Scherp van Sanders vervangen door een Trompet in Naber-stijl en is het pedaal uitgebreid met een Fagot 16' op de gereserveerde plaats. De intonatie van het orgel is niet door Patijn herzien. De orgelkas werd overgeschilderd: er werd gekozen voor een witte kleur met goud en er werd nieuw houtsnijwerk gemaakt door R. Wolterink uit Rijssen, naar voorbeeld van het Naber-orgel in Gorssel.
- Het orgel is in 2018-2019 geheel gerestaureerd door de firma Reil onder advies van Bert Wisgerhof. De windvoorziening en de mechanieken zijn verbeterd. De drie balgen zijn allemaal weer aangesloten. Speciale aandacht is besteed aan het verbeteren van de intonatie, vooral die van de Fagot 16'. De winddruk werd teruggebracht tot 72 mm. In plaats van de Sesquialter uit 1959 werd op de kantsleep een nieuwe Dulciaan 8' geplaatst, gemodelleerd naar de Dulciaan van het Naber-orgel in de Joriskerk in Amersfoort. Het pijpwerk van de Octaaf 4' van het Hoofdwerk is geheel vernieuwd. Een Tremulant werd toegevoegd, zoals het orgel oorspronkelijk had. De registeropschriften zijn vernieuwd naar het voorbeeld van de oorspronkelijke opschriften van Naber op het orgel van Voorst. De naamgeving van de registers is aangepast aan het gebruik van Naber. De orgelkas is gerestaureerd en opnieuw geschilderd door de firma Wolters & Ovink in Deventer. Het orgel werd op 12 april 2019 ingehuldigd met een concert door Bert Wisgerhof en Jan van Dijk.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hoofdwerk | 10 |
| - Bovenwerk | 5 |
| - Pedaal | 4 |
| Totaal aantal stemmen | 19 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Toonhoogte | a' = 439 Hz |
| Temperatuur | Equal temperament |
| Winddruk | 72 mm |
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8' - 1855/1956, Holpijp 8', Octaaf 4' - 2019, Fluit 4', Quint 3' - 1958, Octaaf 2', Cornet III sterk (4') (discant), Mixtuur III-VI sterk (2'), Trompet 8' (B/D) - 1987.
Bovenwerk (C-f'''): Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit d'Amour 4', Woudfluit 2' - 1958, Dulciaan 8' - 2019, TRemulant - 2019.
Pedaal (C-f'): Subbas 16' - 1960, Octaaf 8' - 1960, Octaaf 4' - 1960, Basson 16' - 1987.
Koppelingen: Manuaalkoppel (B/D), Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
| Vulstem | Samenstelling |
| Mixtuur III-VI sterk (Hoofdwerk) | C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2'. |
| Cornet III sterk discant (Hoofdwerk) | c': 4' - 2 2/3' - 1 3/5'. |
| Literatuur |
|
| Opnamen |
Het Naber-orgel (1855) in de Ned. Herv. Kerk te Holten / Dick Sanderman. - STH Records MC 8169 (Muziek-cassette). - 1989. |
| Links |
https://www.rd.nl/muziek/ingebruikname-gerestaureerd-naberorgel-dorpskerk-holten-1.1554814 |
- Bert Wisgerhof
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |