Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Ad Fahner. Datering: September 2019.

Foto: Ad Fahner

Leeuwarden, Nederland (Fryslân) - De Morgenster
Gemeente: Leeuwarden
Adres: Vrijheidsplein 1, 8924 JL, Leeuwarden
Website: http://leeuwarden.gkv.nl

Beschrijving nr.: 1004465.

Gebouwd door: Bakker & Timmenga (1895)
Het orgel bevat ouder materiaal: Pijpwerk uit 1789 van Albertus Johannes van Gruisen

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1895 Bakker & Timmenga  nieuwbouw
1936 Valckx & Van Kouteren  ombouw
1972 Bakker & Timmenga  restauratie

  • De Gereformeerde Noorderkerk is in 1888 in Leeuwarden gebouwd. Sinds 1964 is het gebouw in gebruik door de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt). Het orgel is in 1894 gebouwd door Bakker & Timmenga. Het front is een ontwerp van W.C. de Groot, de architect die ook het kerkgebouw ontwierp, in renaissancestijl. Bij de bouw is gebruik gemaakt van enkele registers, gebouwd door Albert van Gruisen vanaf 1789. Op 12 mei 1895 werd het orgel in gebruik genomen.
  • Valckx & Van Kouteren hebben het orgel in 1936 ingrijpend verbouwd. Het orgel kwam onder meer op een andere plek in de kerk te staan, waardoor grote delen van de orgelkas verloren gingen. Deze situatie werd in 1972 ongedaan gemaakt. In dat jaar werd ook een Salicet 4' aan het tweede manuaal toegevoegd. De Bourdon 16' op het pedaal is pneumatisch.
  • Doordat het kerkbezoek terugliep, werd de kerk te groot. In 1998 is het pand verkocht aan de Fryske Akademy. Het is omgebouwd tot congrescentrum en congrescentrum met de naam 'It Aljemint'. De Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) had het pand echter nog wel een paar jaar gebruikt. In 2004 werd een nieuw kerkgebouw geopend, genaamd De Morgenster. Het orgel is overgebracht naar dit nieuwe gebouw.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1895LeeuwardenNoorderkerk
1998LeeuwardenIt Aljemint (voormalige Noorderkerk)
2004LeeuwardenDe Morgenster

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10
- Nevenwerk5
- Pedaal1
Totaal aantal stemmen16
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16' - C-c uit Bourdon pedaal, Prestant 8', Melophone 8' - C-H uit Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit Harmoniek 4', Octaaf 2', Mixtuur II-IV sterk (1 1/3'), Cornet III sterk (4') (discant), Trompet 8' (B/D).
Nevenwerk (C-f'''): Salicional 8' - C-H uit Roerfluit, Viola di Gamba 8' - C-H uit Roerfluit, Roerfluit 8', Aeoline 4', Holpijp 4'.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant, Ventiel.

VulstemSamenstelling
Mixtuur II-IV sterk C: 1 1/3' - 1'. G: 2' - 1 1/3' - 1'. g°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. g': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. g'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet III sterk discant c': 4' - 2 2/3' - 1 3/5'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities The stop list of the organ was in 1895:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Violon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Tertiaan 1 3/5', Mixtuur IV sterk, Trompet 8' (gedeeld).
Bovenwerk: Fluit Dolce 8', Salicet 8' (discant), Prestant 4', Fluit Harmonique 4', Quintfluit 3', Woudfluit 2', Muette.
Pedaal: Bourdon 16'.
Speelhulpen: Manuaalkoppel, Koppel Pedaal - Hoofdwerk, Tremulant.
Literatuur
  • De Harp, juni 1936.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 67 nr. 11, november 1971.
  • Vernieuwd orgel in Noorderkerk. - In: De Orgelvriend, jrg. 15 nr. 12, december 1973.
  • Leeuwarden musiceert : Leeuwarder muziekleven 1940-1985 / Th.P.A. Lambooy. - Drachten ; Leeuwarden : A.J. Osinga Uitgeverij, 1986.
  • Het orgel in de Noorderkerk te Leeuwarden / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 90 nr. 6, juni 1994.
  • Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
  • Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13).
Opnamen
  • Een glimp van de hemel : Jan Jongepier presenteert de acht mooiste orgels van Leeuwarden / Jan Jongepier. - Boeijenga DVD. - 2006.
  • Friese Orgelpracht : Lemmer - Easterein - Leeuwarden Noorderkerk - Heerenveen / Jan Jongepier. - VLS Records VLC 0306 (CD). - 2004.

Foto: Ad Fahner. Datering: September 2019.
Foto: Ad Fahner
Bron: Postcard.
Bron: Postcard