Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Dirco Oskam. Datering: 28 August 2013.

Foto: Dirco Oskam

Alphen aan den Rijn, Nederland (Zuid-Holland) - Salvatorikerk
Gemeente: Alphen aan den Rijn
Adres: Willem de Zwijgerlaan 10, 2406 HC, Alphen aan den Rijn

Beschrijving nr.: 1003908.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR1146.

Gebouwd door: Petrus van Oeckelen (1855)
Opgeslagen bij Reil (2018)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1855 Petrus van Oeckelen  nieuwbouw
1927 Collaart & Serto  overplaatsing
1960 fa. Van der Linden & Van Winkel  overplaatsing
1971 Jac. van der Linden  restauratie
2018 Orgelmakerij Reil  diverse werkzaamheden

  • Het orgel in de gereformeerde Salvatorikerk heeft een lange geschiedenis. Het werd gebouwd voor de Rooms-Katholieke Sint Michaëlskerk in Zwolle. Op 23 juli 1855 werd het gekeurd. Na de bouw van een nieuwe kerk is het in 1892 overgeplaatst. In 1927 werd het orgel verkocht aan de Noorderkerk aan de Ruiterstraat in Alphen aan den Rijn, wegens de bouw van een nieuw orgel door Adema voor de Zwolse kerk. Het instrument werd overgeplaatst door de firma Collaart & Serto uit Utrecht. Het front en de kas werden verwijderd. Eind jaren vijftig besloot men de Noorderkerk vervangen, omdat deze te klein was geworden.
  • Op 7 december 1959 begon de firma Van der Linden & Van Winkel met de demontage van het orgel. Op 9 juli 1960 kon het in de een jaar eerder gebouwde Salvatorikerk in gebruik worden genomen met een bespeling door Adriaan Blankenstein, organist van de Pieterskerk in Leiden en adviseur bij de restauratie. De Noorderkerk werd verkocht aan de Christelijke Gereformeerde Gemeente. De dispositie was op enkele punten aangepast. Als laatste werd nog aan het instrument gewerkt door Van der Linden in 1971. Omdat de grootste pijpen van de Bourdon 16' direct achter het front stonden en daardoor de klank van het hoofdwerk werd beïnvloedt, is de bas van dit register verwijderd en opgeslagen bij in de orgelkas.
  • De Salvatorikerk is lange tijd in gebruik geweest als rouwcentrum voor Kamsteeg & Kramer Uitvaartzorg. Wel werden er nog geregeld zondagse diensten gehouden. Maar oo 27 augustus 2006 vond de laatste kerkdienst plaats. In 2018 werd het uitvaartcentrum verkocht. Het orgel is november 2018 uit de kerk gehaald en opgeslagen bij Reil Orgelbouw. De kerk is in het voorjaar van 2022 afgebroken.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1855ZwolleSint Michaëlskerk
1927Alphen aan den RijnNoorderkerk
1960Alphen aan den RijnSalvatorikerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Onderpositief8
- Pedaal6
Totaal aantal stemmen25
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 2 2/3' - 1960, Octaaf 2' - 1960, Sesquialter II sterk (discant), Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-V sterk - 1960, Trompet 8'.
Onderpositief (C-f'''): Prestant 8', Gamba 8', Holpijp 8', Prestant 4', Fluit 4', Gemshoorn 2', Hobo 8', Vox Humana 8'.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Prestant 8', Bourdon 8', Nachthoorn 4', Bazuin 16', Trompet 8'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Onderpositief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Onderpositief.

VulstemSamenstelling
Mixtuur III-IV sterk (Hoofdwerk) C: 1 1/3' - 1' - 2/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c''': 4' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Cornet IV sterk (Hoofdwerk) c': 8' - 4' - 2 2/3' - 1 3/5'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie uit 1855 was:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 16 discant, Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Nachthoorn 4', Fluit 4', Octaaf 2', Fluit 2', Cornet IV sterk (discant), Trompet 8'.
Bovenwerk: Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Fluit 4', Fluit 2', Clarinet 8', Oboe 8'.
Pedaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Nachthoorn 4', Bazuin 16', Trompet 8'.
Literatuur
  • Monumentaal orgel voor Alphen's Salvatorikerk. - In: Trouw, dinsdag 12 juli 1960.
  • Het Van Oeckelenorgel in de Salvatorikerk te Alphen aan de Rijn / W. Verduyn. - In: Organist & Eredienst, jrg. 26, nr. 286, september 1960.
  • Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 3 nr. 11 en 12, december 1960.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 67 nr. 12, december 1971.
  • Repertorium van de orgels gebouwd door Petrus van Oeckelen, orgelmaker te Harendermolen (Groningen) : doctoraalscriptie muziekwetenschap / Lex Gunnink. - Zwolle : A.C. Gunnink, 1990.
  • Het orgel van de St. Michaëlparochie te Zwolle / Lex Gunnink. - Sneek : Boeijenga, 1991.
  • Koninklijke instrumenten rond de Peperbus / J. Erdtsieck, J.M. de Ruiter, M.P. Logtenberg. - Kampen : De IJsselacademie, 2001.
  • Het kan verkeren... : Veranderende visies op de 19e-eeuwse orgelbouw, in het bijzonder het werk van Petrus van Oeckelen & Zonen / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 100 nr. 4, juli/augustus 2004.
Overige bronnen
  • Hans Faas

Foto: Dirco Oskam. Datering: 28 August 2013.
Foto: Dirco Oskam
Foto: Dirco Oskam. Datering: 28 August 2013.
Foto: Dirco Oskam
Bron: Fotokaart Stichting Orgelcentrum.
Bron: Fotokaart Stichting Orgelcentrum
Foto: G. Meyster. Datering: ca. 1960.
Foto: G. Meyster
Foto: Dirco Oskam. Datering: 28 August 2013.
Foto: Dirco Oskam
Situation in the Noorderkerk. Bron: Postcard.
Bron: Postcard