Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 18 March 2011.

Foto: Tjalling Roosjen

Steenwijk, Nederland (Overijssel) - Grote Kerk of Sint Clemenskerk
Gemeente: Steenwijkerland
Adres: Kerkstraat 16, 8331 JC, Steenwijk
Website: https://www.pkn-steenwijk.nl/

Beschrijving nr.: 1003833.

Gebouwd door: Builder unknown (1612)
Verdwenen (1910)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1612 Builder unknown  nieuwbouw
1861 A. van Bloemen  overplaatsing

  • In de Grote Kerk in Steenwijk werd in 1612 een orgel gebouwd. Knock vermeldt reeds dat het orgel zeer nodig gerepareerd moest worden. De klachten bleven bestaan, en in 1844 is besloten het te laten vervangen. Pas in 1861 kon een nieuw orgel, gebouwd door Petrus van Oeckelen, in gebruik worden genomen. Het oude orgel werd afgebroken.
  • Een deel van dit instrument, namelijk het Hoofdwerk en het Pedaal, zijn gebruikt voor de bouw van een orgel in de Hervormde Kerk te Hollandscheveld. A. van Bloemen, orgelmaker te Steenwijk, plaatste het, waarna het op 25 oktober 1861 in gebruik is genomen. J.P. de Groot, organist te Steenwijk, verzorgde hierbij een orgelbespeling. Het rugpositief van het Steenwijkse orgel is waarschijnlijk gebruikt voor een andere kerk. Mogelijk is dit door N.A.G. Lohman geplaatst in de Hervormde Kerk te Rottum. Blijkbaar was het orgel in Hollandscheveld niet al te best, want in 1898 besloot men dat het vervangen moest worden. Het duurde echter nog tot 1909. In dat jaar kreeg Jan Proper de opdracht voor de bouw van een nieuw instrument, dat op Tweede Paasdag 1910 in gebruik is genomen. Het oude orgel is door Proper ingenomen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1612SteenwijkGrote Kerk of Sint Clemenskerk
1861HollandscheveldHervormde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal10
- Rug Positief8
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen21
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Manuaal: Praestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Super Octaaf 2', Fluit 2', Mixtuur III sterk, Scherp, Sexquialter II sterk, Trompet 8'.
Rug Positief: Quintadeen 8', Praestant 4', Quint Praestant 3', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Quint 1 1/2', Scherp, Regaal 8'.
Pedaal: Praestant 8', Octaaf 4', Trompet 8'.

Overige dispositiegegevens
Knock (1788) Zie dispositie.
Verschillende disposities De dispositie van het orgel luidde in Hollandscheveld (waarschijnlijk):
Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluit 4', Gemshoorn 2' (of 4'), Superoctaaf 2', Fluit 2', Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
Pedaal: Bourdon 16', Prestant 8', Trompet 8'.
Pedaalkoppel, Tremulant, Ventiel.
Literatuur
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788.
  • Zij hielden de lofzang gaande : Over de orgels, organisten en orgeltrappers van de Hervormde Gemeente in Steenwijk / J. ter Steege. - Kampen : IJsselacademie, 1992.
  • Lezers reageren : Het oude orgel van Steenwijk / W.D. van der Kleij. - In: De Mixtuur, nr. 79, april 1995.
  • Overijsselse orgels uit de periode 1450 tot 1825 / Auke H. Vlagsma. - Elburg : Nationaal Orgelmuseum, 2022.