Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 25 May 2011.

Foto: Jaap Huttenga

Culemborg, Nederland (Gelderland) - Evangelisch Lutherse Kerk
Gemeente: Culemborg
Adres: Achterstraat 2-4, 4101 BB, Culemborg
Website: https://www.pknculemborg.nl/

Beschrijving nr.: 1003762.

Gebouwd door: Gerrit van Druten (1897)
Het orgel bevat ouder materiaal: Front uit 1694 van Frederik Emanuel van Montfoort

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1694 Frederik Emanuel van Montfoort  nieuwbouw
1720 Matthias Verhofstad  uitbreiding
1839 Hendricus Dominicus Lindsen  overplaatsing
1885 B. Zwang  overplaatsing
1897 Gerrit van Druten  nieuwbouw in bestaande kas
1924 Gerrit van Leeuwen  wijzigen dispositie
1999 J.J. Elbertse & Zn.  restauratie

  • Het eerste orgel in de Lutherse Kerk in Culemborg is gebouwd in 1694 door Jonker Frederik Emanuel van Montfoort, plaatselijk orgelbouwer. Dit had tien stemmen en geen pedaal. Matthijs Verhofstad leverde in 1720 nieuwe blaasbalgen en een aangehangen pedaal. Na de bouw van een nieuwe kerk is het orgel overgeplaatst en gerenoveerd door Henricus Dominicus Lindsen. Het orgel werd in 1885 afgebroken en verkocht. Achter het oude front werd een tweedehands orgel geplaatst, gebouwd door de orgelmaker Rüppe voor een kerk in Dordrecht. Het is door B. Zwang overgeplaatst naar Culemborg.
  • Achter het oude front plaatste Van Druten in 1897 een geheel nieuw orgel, dat in november 1897 in gebruik is genomen. G. van Leeuwen verving de Trompet 8' in 1924 door een Basson-Hobo 8'. In 1999 is het orgel gerestaureerd door Elbertse onder advies van Jan Jongepier. Er werd weer een originele Trompet van Van Druten geplaatst, afkomstig uit het voormalige orgel van de Gereformeerde Kerk te Lunteren uit 1905. Op 18 september 1999 is het weer in gebruik genomen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk6
- Bovenwerk4
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen10
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 435 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk70 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holfluit 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-f'''): Bourdon 8', Viola di Gamba 8' - C-H uit Bourdon, Salicional 4', Fluit 4'.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel.

Overige dispositiegegevens
Hess (1774) Het Orgel in de Lutherse-Kerk is een ordinair agt voets Werk met één Clavier, en word thans door den Organist van de Gereformeerde-Kerk teffens waargenomen.
Broekhuijzen (1855) De dispositie van het werk van Lindsen:
Manuaal: Prestant 8', Holpijp 8', Viol di Gamba 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Sexqualter II sterk, Mixtuur IV sterk (bas) en Mixtuur V sterk (discant).
Aangehangen pedaal. Tremulant. Ventil.
Verschillende disposities De dispositie van het orgel uit 1694:
Manuaal: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Quint 1 1/2' (bas), Prestant 4' (discant), Mixtuur IV sterk, Sexquialter, Cornet. Verder een Tramblant, een Ventiel. Vanaf 1720 aangehangen pedaal.
Literatuur
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
  • Het 'Hollandse' orgel in de periode van 1670 tot 1730 : Een architectuurhistorische en organologische studie over de orgelbouw in Nederland, met name in de gewesten Holland, Zeeland, Utrecht en Gelderland / A.H. Vlagsma. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 1992.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Orgelbouwnieuws : Culemborg, Evangelisch Lutherse Kerk. - In: De Orgelkrant, jrg. 4, nr. 9, september 1999.
  • Nogmaals: Culemborg, Evangelisch Lutherse Kerk. - In: De Orgelkrant, jrg. 4, nr. 11, november 1999.
  • Kort bestek : Culemborg, Evangelisch Lutherse Kerk / Bart van Buitenen. - In: De Orgelvriend, jrg. 41 nr. 11, november 1999.
  • Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).

Foto: Jaap Huttenga. Datering: 25 May 2011.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 25 May 2011.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 25 May 2011.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 25 May 2011.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 25 May 2011.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 25 May 2011.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 17 August 2011.
Foto: Jaap Huttenga