Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Ad Fahner. Datering: 9 February 2022.

Foto: Ad Fahner

Leeuwarden, Nederland (Fryslân) - Sint Bonifatiuskerk
Gemeente: Leeuwarden
Adres: Bonifatiusplein 20, 8911 JT, Leeuwarden

Beschrijving nr.: 1003582.

Gebouwd door: Adema's Kerkorgelbouw (2021)
Het orgel bevat ouder materiaal: Pijpwerk uit 1899 van Gebroeders Adema, Pijpwerk uit 1942 van Verschueren Orgelbouw

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1942	Verschueren Orgelbouw	140	nieuwbouw
	Adema-Schreurs Kerkorgelbouw		wijzigen dispositie
2022	Adema's Kerkorgelbouw		nieuwbouw in bestaande kas

In 1942 voltooide Verschueren een groot orgel voor de Sint Bonifatiuskerk in Leeuwarden. Adviseur bij de bouw was dr. E. Bruning O.F.M. Het orgel is ingespeeld door Jacques Bos op 20 december 1942. Bij de bouw van het orgel maakte Verschueren gebruik van dertien registers afkomstig uit het oude orgel, gebouwd in 1899 door de firma Adema. Overigens was door Adema ook gebruik gemaakt een Van Dam-windlade uit het voorgaande orgel, dat nog gebouwd was voor de oude Sint Bonifatiuskerk aan de Nieuwestad, die in 1884 gesloten werd. Deze windlade is in 1940 gesloopt. De dispositie van het orgel is in later jaren gewijzigd.
In 2014 is gestart met het maken van plannen en het werven van fondsen voor een restauratie van het orgel. Uiteindelijk is besloten om een herbouw in de stijl van de orgels van Adema uit te voeren, met mechanische tracturen en sleepladen. Adviseur bij de werkzaamheden was Ton van Eck. Het orgel is herbouwd door de firma Adema Orgelbouw. De werkzaamheden zijn op 8 januari 2018 gestart. Eind oktober 2021 werd het hernieuwde instrument opgeleverd, maar vanwege de corona-omstandigheden is de officiële ingebruikneming uitgesteld tot 11 september 2022. Na de plechtige inzegening in de ochtend, waarbij Siegfried Derks het orgel bespeelde, volgde in de middag het inspelingsconcert door Ton van Eck en Siegfried Derks.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Groot Orgel	14
- Reciet Expressief	14
- Pedaal	12 (8)
Totaal aantal stemmen	40 (36)
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Groot Orgel (C-g'''): Principaal 16', Bourdon 16', Praestant 8', Roerfluit 8', Fluit Harmoniek 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Fluit Octaviant 4'.
Combinatiestemmen: Kwint 6', Octaaf 2', Cornet III-V sterk (2 2/3'), Mixtuur III-VI sterk (2 2/3'), Baryton 16', Trompet 8'.
Receit Expressief (C-g'''): Viola Major 16', Viool Praestant 8', Holpijp 8', Vox Coelestis 8', Kwintatoon 8', Viola di Gamba 8', Salicet 4', Basson-Hobo 8', Vox Humana 8'.
Combinatiestemmen: Fluit Harmoniek 4', Piccolo Harmoniek 2', Euphone 16', Trompet Harmoniek 8', Klaroen Harmoniek 4', Tremolo.
Pedaal (C-f'): Contrabas 16', Principaal 16' - transmissie, Subbas 16', Kwintbas 12', Octaafbas 8', Gedektbas 8', Violoncello 8' - transmissie, Praestant 4', Bazuin 16', Basson 16' - transmissie, Trompet 8' - transmissie, Klaroen 4'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Speelhulpen: Combinatiestemmen Groot Orgel, Combinatiestemmen Reciet Expressief.

Vulstem	Samenstelling
Cornet III-V sterk	C: 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. c°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtuur III-VI sterk	C: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. c''': 10 2/3' - 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie was bij oplevering in 1942: Manuaal I: Prestant 16', Prestant 8', Wilgenpijp 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk, Cornet II-III-V sterk, Trompet 8'. Manuaal II: Quintadeen 16', Gamba 8', Zweving 8', Holpijp 8', Zingend Prestant 8', Dwarsfluit 4', Quint 3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Cymbel III sterk, Solo Trompet 8', Schalmei 4'. Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Octaafbas 8', Gedektbas 8', Quintbas 5 1/3', Prestantbas 4', Bazuin 16'. Voor de herbouw in 2018 was de dispositie: Hoofdwerk (C-g'''): Prestant 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV-V sterk, Mixtuur IV-VI sterk, Trompet 16', Trompet 8', Tremulant. Zwelwerk (C-g'''): Bourdon 16', Gamba 8', Vox Céleste 8', Fluit Harmoniek 8', Viola 8', Roerfluit 4', Woudfluit 2', Larigot 1 1/3', Sesquialter II sterk, Cymbel III sterk, Hobo 8', Vox Humana 8', Tremulant. Pedaal (C-f'): Prestant 16', Subbas 16', Violon 16', Quint 10 2/3', Octaafbas 8', Gedektbas 8', Bazuin 16', Trompet 8'. Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II 4', Manuaal I - Manuaal II 16', Manuaal II - Manuaal II 16'. Speelhulpen: Vrije combinaties, Generaal Crescendo.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie was bij oplevering in 1942:
Manuaal I: Prestant 16', Prestant 8', Wilgenpijp 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk, Cornet II-III-V sterk, Trompet 8'.
Manuaal II: Quintadeen 16', Gamba 8', Zweving 8', Holpijp 8', Zingend Prestant 8', Dwarsfluit 4', Quint 3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Cymbel III sterk, Solo Trompet 8', Schalmei 4'.
Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Octaafbas 8', Gedektbas 8', Quintbas 5 1/3', Prestantbas 4', Bazuin 16'.

Voor de herbouw in 2018 was de dispositie:
Hoofdwerk (C-g'''): Prestant 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV-V sterk, Mixtuur IV-VI sterk, Trompet 16', Trompet 8', Tremulant.
Zwelwerk (C-g'''): Bourdon 16', Gamba 8', Vox Céleste 8', Fluit Harmoniek 8', Viola 8', Roerfluit 4', Woudfluit 2', Larigot 1 1/3', Sesquialter II sterk, Cymbel III sterk, Hobo 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal (C-f'): Prestant 16', Subbas 16', Violon 16', Quint 10 2/3', Octaafbas 8', Gedektbas 8', Bazuin 16', Trompet 8'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II 4', Manuaal I - Manuaal II 16', Manuaal II - Manuaal II 16'.
Speelhulpen: Vrije combinaties, Generaal Crescendo.

Literatuur

Twee Kerkorgel-inwijdingen. - In: Het Orgel, jrg. 40 nr. 4, januari 1943.
Vermeld in: Gedenkboek bij gelegenheid van het 60-jarig bestaan der Firma L. Verschueren c.v. Orgelbouwersbedrijf te Heythuysen (L.) : 1891 - 1951. - Heythuysen : Verschueren c.v., 1951.
Leeuwarden musiceert : Leeuwarder muziekleven 1940-1985 / Th.P.A. Lambooy. - Drachten ; Leeuwarden : A.J. Osinga Uitgeverij, 1986.
R.K. orgelbezit in Friesland omstreeks het begin der herleving / Victor Timmer. - In: De Mixtuur, nr. 83, augustus 1996.
Het 'nieuwe' orgel in de Sint-Bonifatiuskerk te Leeuwarden / Ton van Eck, Victor Timmer. - In: De Friese Orgelkrant, 2022.
Een prachtig werk : 280 jaren orgels en hun gebruik in de Sint-Bonifatiuskerk te Leeuwarden / Ton van Eck, Victor Timmer, Sible de Blaauw. - Leeuwarden : Parochie Sint Bonifatius, 2022.
Pontificale hoogmis met orgelwijding : Sint Bonifatiuskerk Leeuwarden. - 11 september 2022 (Liturgie).
Orgelconcert : Feestelijk inspeelconcert : Sint Bonifatiuskerk Leeuwarden. - Programma 11 september 2022.
Veranderend Fries Orgellandschap / Theo Jellema. - In: Friese Orgelkrant 2023 (Stichting Organum Frisicum - Het Friese Orgel).

Links

https://www.orgelnieuws.nl/adema-orgel-bonifatiuskerk-leeuwarden/
https://ademaorgelleeuwarden.nl/

YouTube Pontificale Hoogmis met orgelwijding - Adema Orgel - Bonifatiuskerk Leeuwarden (2022)

Foto: Ad Fahner	Foto: Ad Fahner	Foto: Ad Fahner	Foto: Ad Fahner	Foto: Ad Fahner	Foto: Ad Fahner
Foto: Ad Fahner	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde