Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 June 2011.

Foto: Michiel van 't Einde

Jistrum, Nederland (Fryslân) - Dorpskerk
Gemeente: Tytsjerksteradiel
Adres: Schoolstraat 2, 9258 CH, Eestrum

Beschrijving nr.: 1003539.

Gebouwd door: Builder unknown (ca. 1720)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
ca. 1720 Builder unknown  nieuwbouw
1842 Hendricus Dominicus Lindsen  overplaatsing
1844 Maarschalkerweerd & Stulting  ombouw
1938 A.S.J. Dekker  overplaatsing
2008 Bakker & Timmenga  overplaatsing

  • Sinds 2008 bevindt zich in de Dorpskerk van Jistrum (Eestrum) een historisch orgel, dat werd overgeplaatst uit de Gereformeerde Kerk in het dorp, die in 2006 werd gesloten. De Dorpskerk is de oude Hervormde Kerk. Het orgel dateert van rond 1720. Het is in 1938 door de firma A.S.J. Dekker in Eestrum geplaatst.
  • De herkomst van het orgel is nog altijd onduidelijk. Het wordt op grond van een aantal kenmerken (met name van de kas) toegeschreven aan Cornelis Hoornbeeck, en werd mogelijk gebouwd voor een rooms-katholieke of oud-katholieke schuilkerk. Het orgel is rond 1850 verbouwd. Het is niet onwaarschijnlijk dat dit een verbouwing betrof door Maarschalkerweerd & Stulting, die in 1844 een orgel bouwden voor de Sint Willibrorduskerk te Vleuten. Dit betrof echter een ombouw van een ouder orgel, dat in 1842 door Hendricus Dominicus Lindsen in deze kerk was geplaatst.
  • In 1897 bouwde de firma Maarschalkerweerd & Zoon een nieuw orgel voor de kerk in Vleuten. Het oude instrument werd verkocht en geplaatst in de kapel van de rooms-katholieke Jongelingencongregatie in Delft. In 1938 is door de firma Dekker opgekocht en overgeplaatst naar de Gereformeerde Kerk in Eestrum. Zij plaatsten bij deze gelegenheid een tremulant op het orgel.
  • In de jaren 2006-2008 voerde Bakker & Timmenga een restauratie uit onder advies van Jan Jongepier. De bestaande situatie is daarbij gehandhaafd. Wel is de winddruk verlaagd van 79 naar 74 mm. Op 11 augustus 2008 kon het orgel in de Dorpskerk in gebruik worden genomen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1842VleutenSint Willibrorduskerk
1897DelftRooms-Katholieke Jongelingencongregatie
1938EestrumGereformeerde Kerk
2008EestrumDorpskerk (Protestantse Kerk Nederland)

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal7
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen7
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk74 mm

Dispositie
Manuaal (C-f'''): Prestant 8' - 1720/1844, Holpijp 8', Viola 8' - 1844; C-B uit Holpijp, Octaaf 4' - 1720/1844, Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Tremulant.
Pedaal (C-d°): Aangehangen.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie van het Maarschalkerweerd & Stulting-orgel in Vleuten (1844) was:
Manuaal: Prestant 8' (1720/1844), Holpijp 8', Viola di Gambe 8' (1844, C-B uit Holpijp), Octaaf 4' (1720/1844), Fluit 4', Quint 3', Woudfluit 2', Accordion 8'.
Pedaal: Aangehangen.
Piano/Forte-trede.
Literatuur
  • Frieslands orgelpracht : deel I 1500-1800 / Jan Jongepier. - Sneek: Boeijenga, 1970.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.
  • Orgelbouwnieuws : Eestrum, Dorpskerk. - In: NotaBene, jaargang 2 nr. 3, maart 2009.

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 June 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 June 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 June 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 June 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 June 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 June 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 June 2011.
Foto: Michiel van 't Einde