Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 July 2009.

Foto: Michiel van 't Einde

Tubbergen, Nederland (Overijssel) - Sint Pancratiusbasiliek
Gemeente: Tubbergen
Streek:Twente
Adres: Grotestraat 64, 7651 CK, Tubbergen
Website: http://www.pancratiustubbergen.nl/

Beschrijving nr.: 1003492.

Gebouwd door: Maarschalkerweerd & Zoon (1881)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1881 Maarschalkerweerd & Zoon  nieuwbouw
1917 Maarschalkerweerd & Zoon  uitbreiding
1956 firma Jos H. Vermeulen  ombouw
2000 J.J. Elbertse & Zn.  reconstructie

In 1881 bouwde Maarschalkerweerd een één-klaviersorgel in de kerk met negen stemmen en aangehangen pedaal. In 1897 plaatste de firma Maarschalkerweerd het over naar de nieuwe kerk, een door Alfred Tepe ontworpen neogotische kruisbasiliek, gebouwd tegen de middeleeuwse toren. In 1917 breidde dezelfde firma het orgel uit met een vrij pedaal met een Subbas 16' en een Violon 8'. Het werd in 1956 door Vermeulen geëlectrificeerd en uitgebreid met een tweede manuaal. In het jaar 2000 voerde Elbertse een restauratie uit onder advies van Jos Laus. Hierbij is het oorspronkelijke werk van Maarschalkerweerd in oude staat hersteld, en er is een nieuw tweede manuaal in stijl gemaakt. Voor dit werk kon origineel Maarschalkerweerd-pijpwerk uit 1917 worden gebruikt, afkomstig uit het Pels-orgel van de Aloysiuskerk te Utrecht. Op zondag 16 juli 2000 is het in gebruik genomen met een bespeling door Jos Laus en Bernard Bartelink.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal I9
- Manuaal II7
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen19
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 433 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk85 mm (Manualen), 93 mm (Pedaal)

Dispositie
Manuaal I (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Fluit Harmoniek 8' - 1917, Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit Octaviante 4', Octaaf 2', Mixtuur II-III sterk, Trompet 8' (B/D).
Manuaal II (C-f'''): Holpijp 8', Viola di Gamba 8' - 1881/2000, Prestant 4' - 1917, Roerfluit 4' - 1917, Nazard 3' - 1917, Flageolet 2' - 1917, Terzfluit 1 3/5' - 2000.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1920, Openbas 8' - 2000, Basson 16' - 2000.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Speelhulpen: Ventiel, Afsluiter.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie luidde als volgt:
    Manuaal I: Bourdon 16', Prestant 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Mixtuur II-III sterk, Trompet 8' (gedeeld).
    Manuaal II: Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Fluit Octaviante 4'.
    Pedaal: aangehangen.

  • De dispositie luidde na 1956:
    Manuaal I: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Kwint 2 2/3', Super-Octaaf 2', Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
    Manuaal II: Diapason 8', Roerfluit 8', Blokfluit 4', Flageolet 2', Sesquialter II sterk.
    Pedaal: Subbas 16', Octaaf 8', Gedekt 8' (transmissie).
    Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.

Literatuur
  • Orgelinhuldigingen : Nederland. - In: De Praestant, jrg. 5 nr. 1, januari 1956.
  • Het Maarschalkerweerd - hoofdorgel van de St. Pancratius Basiliek te Tubbergen : Gebouwd in 1881 - gereconstrueerd / gerestaureerd in 2000. - Tubbergen - Sint Pancratiuskerk, 2000.
  • Orgelbouwnieuws : Tubbergen, St.-Pancratius Basiliek (foto). - In: De Orgelkrant, jrg. 5, nr. 10, oktober 2000.
  • De drie orgels in de St. Pancratiusbasiliek van Tubbergen / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 43 nr. 2, februari 2001.
  • Het historische orgel in Nederland 1878 - 1886 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2006. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 11).
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 July 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 July 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 July 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 July 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 July 2009.
Foto: Michiel van 't Einde