Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Photo: Piet Bron

Wildervank, Nederland (Groningen) - Grote Kerk
Municipal: Veendam
Address: Raadhuisstraat 8, 9648 JV, Wildervank
Website: https://www.protestants-wildervank.nl/

Description nr.: 1003322.
Groningen Orgelland number: 650.

Built by: E.F. Walcker & Cie. (1913) - opus 1747

Year	Builder	Opus	Activity
1913	E.F. Walcker & Cie.	1747	new organ
1962	firma Wiegmann		restoration
2001	fa. S. de Wit		restoration
2013	fa. S. de Wit		enlargement

De kerk in Wildervank werd in 1911 uitgebreid door architect Tjeerd Kuipers. Een groot deel van het geld werd betaald door de familie Bos. Zij schonken ook een orgel aan de kerk, gemaakt door Walcker, en in 1913 opgeleverd. Het oude instrument van de kerk, een gebruikt orgel dat afkomstig is uit Leiden, en in 1884 door Jan Doornbos vergroot, werd afgebroken. Het nieuwe Walcker-orgel kreeg opusnummer 1747 en werd in april 1913 in gebruik genomen met een bespeling door de Rotterdamse organist J.H. Besselaar. Het front is ontworpen door Tjeerd Kuipers. Het orgel kreeg in 1924 een electrische windmachine.
Na veertig jaar was de tractuur aan een grondige revisie toe. Het werk werd in 1962 uitgevoerd door de firma Wiegman uit Duitsland. Naast het opknappen van het orgel wijzigt hij ook veel aan de dispositie en de intonatie, om het orgel een meer barok karakter te geven. Er werd flink geschoven met, én gesneden in het pijpenbestand, dit resulteerde in een orgel met een heel ander karakter. Hierna bleef het een tiental jaren goed functioneren. De restauratie was echter ook technisch niet goed uitgevoerd, zodat het eind jaren zestig niet meer bespeelbaar was. Er werd nu een elektronisch orgel aangeschaft, waarvan de luidsprekers achter het front werden opgesteld. Waardoor het mechanisme van de pijp en de mechaniek nog verder beschadigde. Enkele pijpen en pijproosters zijn verwijderd. Het leek erop dat het orgel uiteindelijk zou worden gesloopt.
Gerrit Klein voerde in 1987 met Pieter Leemhuis reparaties uit en wist het orgel aan de praat te krijgen. Hierna begon men met acties om geld bij elkaar te krijgen voor een grondige renovatie. De firma De wit uit Nieuw Vennep kreeg uiteindelijk de opdracht voor een reconstructie van het orgel. Op voorstel van De Wit werd de dispositie echter op enkele punten aangepast, en is de tractuur electro-pneumatisch gemaakt. Er kwam een nieuwe speeltafel beneden in de kerk. De oude speeltafel is wel op de oude plek blijven staan, maar is buiten bedrijf. Op 15 september 2001 kon het orgel weer in gebruik worden genomen met een concert door Piet Wiersma.
In 2013 is het orgel door De Wit uitgebreid met een Voix Céleste en een Oboe op het Schwellwerk. De Oboe is ook als transmissie te gebruiken op het Hoofdwerk. Het pijpwerk is gemaakt naar voorbeeld van materiaal van Walcker uit de bouwtijd van het orgel. Manual II is voorzien van een sub- en een superoctaaf koppel. De winddruk van de Synthematophon werkt, om dit register meer te laten spreken.

Technical data

Number of stops per division
- Manuaal I	11 (7)
- Manuaal II	10
- Pedaal	7 (2)
Total number of stops	28 (19)
Key action	Electropneumatic
Stop action	Electropneumatic
Windchest(s)	Cone chests
Pitch	a' = 440 Hz
Temperament	Equal temperament

Specification
Manuaal I (C-g'''): Bourdon 16' - 1913/2001, Principal 8', Doppelflöte 8', Dolce 8' - transmissie Violflöte manuaal II, Octave 4', Flöte Harmonique 4' - transmissie Flûte Harmonique manuaal II, Octave 2', Cornett IV sterk (from f°) - transmissie manuaal II, Mixtur III-IV sterk, Trompete 8', Oboe 8' - 2013; transmissie.
Manuaal II (in zwelkast) (C-g'''): Geigenprincipal 8', Synthematophon 8' - 1913/2001, Lieblich Gedeckt 8', Viola 8', Voix Céleste 8' - 2013, Flûte Harmonique 4', Quinte 2 2/3', Gemshorn 2', Cornett IV sterk (from f°) - 2001, Oboe 8' - 2013.
Pedaal (C-f'): Contrabass 16', Subbas 16', Gedecktbass 16' - transmissie manuaal I, Octaafbass 8' - transmissie manuaal I, Gedeckt 8' - transmissie manuaal I, Octave 2' - transmissie manuaal I, Posaunenbass 16' - gecombineerd met Trompete 8'.
Couplers: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II super, Manuaal I - Manuaal II sub, Manuaal I super, Manuaal II super - 2013, Manuaal II sub - 2013, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I super.
Accessories: Tremulant, Vaste combinaties (p - mf - f - tutti), Eén vrije combinatie, Generaal Crescendo, Automatisch Pedaal Manuaal II, Tongwerken Af.

Compound stop	Composition
Mixtur III-IV sterk (Manuaal I)	C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c''': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. g''': 5 1/3' - 4'.
Cornett IV sterk (Manuaal II)	f°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.

Other specifications
Different specifications	De oorspronkelijke dispositie luidde: Manuaal I: Bourdon 16', Principal 8', Viola di Gamba 8', Doppelflöte 8', Dolce 8' (transmissie Dulciana manuaal II), Octave 4', Flüte 4' (transmissie Flüte Harmonique manuaal II), Mixtur III-IV sterk (transmissie manuaal II), Cornett III-V sterk, Trompete 8'. Manuaal II (in zwelkast): Dulciana 8', Vox Celeste 8', Lieblich Gedeckt 8', Viola 8', Geigenprincipal 8', Synthematophon 8', Flüte Harmonique 4', Mixtur III-IV sterk. Pedaal: Contrabass 16', Subbass 16', Gedecktbass 16' (transmissie manuaal I), Oktavbass 8' (transmissie manuaal I), Violoncello 8' (transmissie manuaal I), Posaunenbass 16' (gecombineerd met Trompete 8'). Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II super, Manuaal I - Manuaal II sub, Manuaal I super, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Generaalkoppel, Discant-melodie Manuaal I - Manuaal II, Bas-melodie Manuaal I. Speelhulpen: Tremulant, Vaste Combinaties (p - f - tutti), Generaal Crescendo, Automatisch Pedaal, Handregisters Af, Tongwerken Af. Na de wijzigingen door Wiegman was de dispositie: Manuaal I: Principal 8', Doppelflöte 8', Dolce 8' (transmissie Dulciana manuaal II), Octave 4', Flüte 4' (transmissie Flüte Harmonique manuaal II), Quint 2 2/3', Octave 2', Mixtur IV-V sterk, Trompete 8'. Manuaal II (in zwelkast): Quintadeen 8', Viola 8', Lieblich Gedeckt 8', Viola 8', Geigenprincipal 4', Flüte Harmonique 4', Gemshorn 2', Terts 1 3/5', Cymbel III sterk. Pedaal: Contrabass 16', Subbass 16', Gedecktbass 16' (transmissie manuaal I), Oktavbass 8' (transmissie manuaal I), Violoncello 8' (transmissie manuaal I), Posaunenbass 16' (gecombineerd met Trompete 8').

Other specifications

Different specifications

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Manuaal I: Bourdon 16', Principal 8', Viola di Gamba 8', Doppelflöte 8', Dolce 8' (transmissie Dulciana manuaal II), Octave 4', Flüte 4' (transmissie Flüte Harmonique manuaal II), Mixtur III-IV sterk (transmissie manuaal II), Cornett III-V sterk, Trompete 8'.
Manuaal II (in zwelkast): Dulciana 8', Vox Celeste 8', Lieblich Gedeckt 8', Viola 8', Geigenprincipal 8', Synthematophon 8', Flüte Harmonique 4', Mixtur III-IV sterk.
Pedaal: Contrabass 16', Subbass 16', Gedecktbass 16' (transmissie manuaal I), Oktavbass 8' (transmissie manuaal I), Violoncello 8' (transmissie manuaal I), Posaunenbass 16' (gecombineerd met Trompete 8').
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II super, Manuaal I - Manuaal II sub, Manuaal I super, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Generaalkoppel, Discant-melodie Manuaal I - Manuaal II, Bas-melodie Manuaal I.
Speelhulpen: Tremulant, Vaste Combinaties (p - f - tutti), Generaal Crescendo, Automatisch Pedaal, Handregisters Af, Tongwerken Af.

Na de wijzigingen door Wiegman was de dispositie:
Manuaal I: Principal 8', Doppelflöte 8', Dolce 8' (transmissie Dulciana manuaal II), Octave 4', Flüte 4' (transmissie Flüte Harmonique manuaal II), Quint 2 2/3', Octave 2', Mixtur IV-V sterk, Trompete 8'.
Manuaal II (in zwelkast): Quintadeen 8', Viola 8', Lieblich Gedeckt 8', Viola 8', Geigenprincipal 4', Flüte Harmonique 4', Gemshorn 2', Terts 1 3/5', Cymbel III sterk.
Pedaal: Contrabass 16', Subbass 16', Gedecktbass 16' (transmissie manuaal I), Oktavbass 8' (transmissie manuaal I), Violoncello 8' (transmissie manuaal I), Posaunenbass 16' (gecombineerd met Trompete 8').

Literature

De Harp, juni 1913.
Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel III Oldambt/Westerwolde / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1996. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 18).
De orgelmakers Walcker : Deel II: Het Walcker-orgel in de Gereformeerde kerk te Uithuizen / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 40 nr. 2, februari 1998.
Het Walcker-orgel van Wildervank / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 44 nr. 4, april 2002.
Herhaalt de geschiedenis zich? : De betekenis van vroeg-20ste-eeuwse orgels / Hans Fidom. - In: Het Orgel, jrg. 98 nr. 4, juli 2002.
Grote Protestantse Kerk Wildervank : Historie kerk en orgel. - Folder, ca. 2006.
Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel VI Aanvullingen 1994-2009 / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Victor Timmer. - Uithuizermeeden : Stichting Groningen Orgelland, 2009.
Het Walcker-orgel van de Grote Kerk te Wildervank / W.B. de Olde. - Wildervank : Monument- en Concertcommissie Grote Kerk Wildervank, 2013.

Links

https://www.walckerwildervank.nl/

Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron