Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Dirco Oskam. Datering: 12 September 2013.

Foto: Dirco Oskam

Hazerswoude-Dorp, Nederland (Zuid-Holland) - De Korenaar

Doorverwezen vanaf: Den Haag - Waalse Kerk (1811 - 1885)

Gemeente: Alphen aan den Rijn
Adres: Dorpsstraat 183c, 2391 BF, Hazerswoude-Dorp
Website: http://www.protestantsegemeentehazerswoude.nl/

Beschrijving nr.: 1003105.
Fotokaart De Mixtuur nummer: H07.

Gebouwd door: Johannes Petrus Künckel (1811)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1811 Johannes Petrus Künckel  nieuwbouw
1854 Christian Gottlieb Friedrich Witte  diverse werkzaamheden
1943 Gerrit van Leeuwen  diverse werkzaamheden
1961 firma D.A. Flentrop  restauratie
1971 firma D.A. Flentrop  overplaatsing
1991 Flentrop Orgelbouw  restauratie

  • In 1808 nam de Waalse Gemeente in Den Haag een nieuw gebouw in gebruik, omdat de Hofkapel door Lodewijk Napoleon werd gevorderd voor zijn hofhouding. Het oude orgel uit de Hofkapel, gebouwd door Hans Goldfuss, konden zij meenemen. Omdat dit instrument echter in slechte staat verkeerde, verzocht men om een nieuw instrument. Künckel leverde in 1811 het nieuwe orgel voor de kerk, dat op 1 november 1811 in gebruik is genomen. Bij de bouw hiervan gebruikte hij nog wel enig bruikbaar materiaal uit het oude instrument. Koning Lodewijk Napoleon had een deel van de kosten betaald. Het had bij oplevering 13 stemmen op twee manualen en aangehangen pedaal. Het orgel werd door Bätz hersteld in 1854, 1864 en 1871. Het orgel was niet krachtig qua geluid, het pedaal was aangehangen, en de dispositie sloot niet aan bij de heersende mode. In 1885 leverde Cavaillé-Coll een nieuw instrument, dat tot op heden in de Waalse Kerk staat.
  • In de Kerkelijke Courant van 21 februari 1885 bood men het oude orgel te koop aan. Het Künckel-orgel verkocht men aan de Gereformeerde Kerk in Hazerswoude, waar het op 6 september 1885 in gebruik is genomen. In Hazerswoude-Dorp werd het orgel zonder wijzigingen geplaatst in de Christelijke Gereformeerde Kerk, de huidige Gereformeerde Kerk. Wel werd de middentoren verlaagd, omdat het orgel anders niet in de kerk paste. In 1961 is het instrument gerestaureerd door Flentrop. Middels een transmissie werden de Bourdon 16', de Prestant 8' en de Octaaf 4' op het pedaal bespeelbaar. Verder werden de dubbelkoren hersteld, evenals de dispositie van het rugwerk. In 1971 werd het orgel overgeplaatst naar een nieuw kerkgebouw. In 1991 is onder advies van Hendrik Kooiker een grondige revisie uitgevoerd. De originele staat is toen hersteld, maar er is wel een zelfstandig pedaal achter het meubel aangelegd. Op 28 september 1991 nam men het orgel weer in gebruik.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1811Den HaagWaalse Kerk
1885Hazerswoude-DorpChristelijke Gereformeerde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk14
- Rugwerk8
- Pedaal4 (2)
Totaal aantal stemmen26 (24)
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Fluijt 4', Gemshoorn 4', Quint 3' (B/D), Super Octaaf 2' - discant dubbelkorig, Sexquialter II sterk (discant), Mixtuur III-V sterk (2') (B/D), Cornet V sterk (discant), Trompet 8' (B/D), Vox Humana 8'.
Rugwerk (C-f'''): Holpijp 8', Fluijt Travers 8' (discant), Praestant 4', Roerfluijt 4', Nasat 3', Octaaf 2' - discant dubbelkorig, Flageolet 1', Dulciaan 8' (B/D).
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Praestant 8' - transmissie, Octaaf 4' - transmissie, Fagot 16'.
Koppelingen: Rugwerk - Hoofdwerk (B/D), Hoofdwerk - Rugwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities Vóór de restauratie door Flentrop was de dispositie (op 31 december 1960):
Hoofdwerk: Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8' (bas), Quintadeen 8', Octaaf 4', Fluit 4', Gemshoorn 4, Quint 3' (gedeeld), Octaaf 2', Cornet IV-V sterk (discant), Mixtuur, Sesquialter II sterk, Trompet 8' (gedeeld), Vox Humana 8'.
Rugwerk: Holpijp 8' (bas), Viola 8', Fluit 8', Roerfluit 4', Doublet 2', Dulciaan 8' (gedeeld), Tremulant.
Pedaal: Bourdon 16' (transmissie), Praestant 8' (transmissie).
Literatuur
  • Geachte redactie : Hazerswoude, Geref. Kerk / G. v.d. H. te H. - In: Het Orgelblad, jrg. 7 nr. 6, juni 1964.
  • Het orgel in de Geref. Kerk van Hazerswoude / G. v.d. Haven. - In: Het Orgelblad, jrg. 7 nr 9, september 1964.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 67 nr. 2, februari 1971.
  • Het Orgel door meer dan 10 schrijvers. - Hazerswoude : Orgelcommissie van de Gereformeerde Kerk, 1986.
  • Zeven eeuwen orgels in Den Haag / Herman de Kler, Ton van Eck. - Alphen aan den Rijn : Repro-Holland, 1987.
  • Een exemplaar van 'Hess' met aantekeningen / Victor Timmer. - In: De Mixtuur, nr. 59, maart 1988.
  • Repertorium van advertenties in de 'Kerkelijke Courant' / W.D. van der Kleij. - In: De Mixtuur, nr. 66, september 1990.
  • Het Cavaillé-Coll orgel van de Eglise Wallonne te 's-Gravenhage : deel 1 / ir. Hendrik Kooiker. - In: De Orgelvriend, jrg. 34 nr. 6, juni 1992.
  • Kroniek : 28 september 1991. - In: De Mixtuur, nr. 77, juni 1994.
  • Gegevens betreffende de orgelmakersfamilie Van Leeuwen te Leiden en Leiderdorp / W.D. van der Kleij. - In: De Mixtuur, nr. 80, september 1995.
  • Reacties op Van Leeuwen / Gerard Verloop. - In: De Mixtuur, nr. 82, april 1996.
  • De geschiedenis van de Waalse Kerk en haar orgels / Jan de Bloeme. - Alphen aan den Rijn: Canaletto / Repro-Holland, 1997.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Het historische orgel in Nederland 1790 - 1818 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 4).
Overige bronnen
  • Aart de Kort

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 September 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Alexander van den Bosch. Datering: 22 May 2011.
Foto: Alexander van den Bosch
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 September 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 September 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 September 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: G. Meyster. Datering: 1957.
Foto: G. Meyster
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 29 September 2011.
Foto: Michiel van 't Einde