Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Bron: Postcard.

Bron: Postcard

Heusden, Nederland (Noord-Brabant) - Grote- of Sint Catharinakerk
Gemeente: Heusden
Adres: Burchtstraat 2, 5256 EB, Heusden
Website: http://www.hervormdegemeenteheusden.nl/

Beschrijving nr.: 1002893.

Gebouwd door: Carl Friedrich August Naber (1840)
Verwoest (1944)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1840 Carl Friedrich August Naber  nieuwbouw
1944 J.C. Sanders & Zoon  restauratie en uitbreiding

In de oude kerk van Heusden bouwde Albert Kiespenninck in 1615 een orgel. Het instrument had 11 stemmen op twee klavieren. Het orgel werd onderhouden door Christian Müller (1738), J.H.H. Bätz (tot 1765) en Leonard van Eijsdonck (1770). Het orgel is in 1840 wegens bouwvalligheid vervangen door een nieuw instrument van Naber, dat op 16 oktober van dat jaar in gebruik werd genomen. De dispositie was ontworpen door ds. Pape. Het orgel bleef lange tijd vrijwel ongewijzigd. Bij een revisie door Standaart werd wel de Vox Humana van het Rugpositief op de plaats van de Fagot 16' van het Hoofdwerk geplaatst, terwijl het Rugpositief een Euphonia 8' kreeg. In 1942-1944 voerde Sanders uitgebreide werkzaamheden uit. Hij verving hierbij de Vox Humana door een Regaal 8' en de Euphonia van Standaart door een Celeste 8'. Op een kantsleep werden een Nazard 2 2/3' en een Terts 1 3/5' toegevoegd aan het Rugpositief. Dit werk werd afgerond met een bespeling op 20 februari 1944 door Anthon van der Horst. In de nacht van 4 op 5 november 1944 bliezen de Duitsers bij hun aftocht de toren van de kerk op, waarbij het orgel verloren ging.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk12
- Rugwerk10
- Pedaal4
Totaal aantal stemmen26
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV-V-VI sterk, Cornet V sterk (discant), Trompet 8', Regaal 8'.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Céleste 8', Roerfluit 4', Nachthoorn 4', Nazard 2 2/3' - 1944, Woudfluit 2', Terts 1 3/5' - 1944, Dulciana 8'.
Pedaal (C-c'): Subbas 16', Octaafbas 8', Bazuin 16', Trombone 8'.

Overige dispositiegegevens
Broekhuijzen (1855) Manuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Bourdon 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 3-6 st. 2', Cornet 4 st disc., Fagot 16' en Trompet 8' bas/disc.
Rugpositief: Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Nachthoorn 4', Roerfluit 4', Woudfluit 2', Fluit travers 8' disc., Dulciaan 8' en Vox Humana 8'.
Pedaal: Subbas 16', Prestant 8', Bazuin 16' en Trompet 8'.
Klavieren C-f''', Pedaal C-c'.
Verschillende disposities Volgens bestek zou de dispositie worden:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV-V-VI sterk, Cornet IV sterk (discant), Trompet 8' (gedeeld).
Positief: Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Flûte Traversiaire 8' (discant), Nachthoorn 4', Roerfluit 4', Woudfluit 2', Dulciaan 8', Vox Humana 8'.
Pedaal: Subbas 16', Bazuin 16'.
Literatuur
  • Heusden. - In: De Teisterbander, 13 november 1943.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • De orgels in de St.Catharinakerk te Heusden / drs. A.P.G. van Binnendijk. - In: De Orgelvriend, jrg. 24 nr. 3, maart 1982.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • De orgels in de St. Catharinakerk te Heusden / A.P.G. van Binnendijk. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, [1985]. - (Publicatie ; 23).
  • Zutphens Lohman-orgel in Heusden herbouwd / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 83 nr. 4, april 1987.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.

Foto: Van Walsum.
Foto: Van Walsum
Bron: Postcard.
Bron: Postcard