Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Henk Brussee. Datering: 31 January 2013.

Foto: Henk Brussee

Noordwijk-Binnen, Nederland (Zuid-Holland) - Sint Jeroenskerk, Martinusorgel
Gemeente: Noordwijk
Adres: Van Limburg Stirumstraat 24, 2201 JP, Noordwijk-Binnen
Website: http://www.stjeroenenmariaterzee.nl/

Beschrijving nr.: 1002849.

Gebouwd door: Maarschalkerweerd & Zoon (1900)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1900 Maarschalkerweerd & Zoon  nieuwbouw
1982 Gebrüder Stockmann Orgelbau  overplaatsing
2013 Adema's Kerkorgelbouw  overplaatsing

  • De Sint Martinuskerk werd gebruikt als kathedraal voor Groningen. Het gebouw is in 1895-1898 opgetrokken. De firma Maarschalkerweerd kreeg de opdracht voor de bouw van een nieuw orgel. Het orgel uit het oude kerkgebouw, gebouwd door Van Oeckelen in 1841, werd overgeplaatst naar de Gereformeerde Parklaankerk. Het Maarschalkerweerdorgel werd opgesteld in twee orgelkassen aan weerszijden van een hoog venster. De kassen waren niet voorzien van een front met frontpijpen. Het was gebouwd met pneumatische tractuur en membraanladen. Men nam het orgel in gebruik op 11 november 1900, bij welke gelegenheid het bespeeld werd door Jos Verheijen, organist te Amsterdam. In 1972 is de kerk buiten gebruik gesteld en in 1982 gesloopt. Het orgel bleef tot 1982 in de kerk aanwezig. Daarna is het verkocht aan de Sankt Martinskirche in de Duitse plaats Beckum. Hier bouwde de firma Stockmann een nieuw orgel, waarbij het materiaal van Maarschalkerweerd als basis diende.
  • De Sankt Martinskirche in Beckum werd in 1958 in gebruik genomen. Na een laatste viering is de kerk op 29 januari 2012 buiten gebruik gesteld. In mei 2012 is het orgel te koop aangeboden. Het werd verkocht aan de Sint Jeroenskerk in Noordwijk Binnen.
  • De firma Adema heeft het orgel gerestaureerd en enigszins uitgebreid. Het is in Noordwijk geplaatst achter het front van het voormalige orgel van de firma Pels uit 1919. De frontpijpen van Pels zijn aangesloten op het orgel, en op het pedaal zijn twee registers toegevoegd, te weten een Contrabas 16' en Cello 8'. Op 12 oktober 2013 werd het orgel in gebruik genomen met een concert door Anton Doornhein, Ton van Eck en Jaco van Leeuwen met medewerking van de Cappella Pro Cantibus o.l.v. Rens Tienstra.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1900GroningenSint Martinuskerk
1982BeckumKatholische Pfarrkirche Sankt Martin
2013NoordwijkSint Jeroenskerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk7
- Zwelwerk10
- Pedaal6
Totaal aantal stemmen23
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Membraanlade
Toonhoogtea' = 435 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Fluit Dolce 4', Mixtuur III-V sterk (2').
Zwelwerk (C-f'''): Violon 16', Fluit Harmonique 8', Holpijp 8', Gamba 8', Vox Celestis 8', Fluit Octaviante 4', Flageolet 2', Basson-Hobo 8', Trompet 8', Klaroen 4', Tremolo.
Pedaal (C-d'): Contrabas 16' - 2013, Subbas 16', Octaaf 8', Cello 8' - 2-13, Octaaf 4', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II 16' - 2013, Manuaal I - Manuaal II 4', Manuaal II 16' - 2013, Manuaal II 4'.
Speelhulpen: 1 vrije combinatie, Automatische Pedaalomschakeling (instelbaar), Generaal Crescendo/Decrescendo, Afsteller tongwerken, Afsteller 16'-manuaalregisters, Afsteller Mixtuur.

VulstemSamenstelling
Mixtuur III-V sterk (Hoofdwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. c''': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De originele dispositie luidde:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Salicionaal 8', Prestant 4', Fluit Dolce 4', Mixtuur III-V sterk (2').
Zwelwerk: Violon 16', Holpijp 8', Flûte Harmonique 8', Gamba 8', Voix Céleste 8', Flûte Octaviante 4', Flageolet 2', Trompet 8', Basson-Hobo 8', Klaroen 4', Tremolo.
Pedaal: Subbas 16', Open Fluit 8', Octaaf 4', Bazuin 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk, Superoctaafkoppel Hoofdwerk, Superoctaafkoppel Zwelwerk.
Speelhulpen: Generaal Crescendo/Decrescendo, Vier vaste combinaties.
Literatuur
  • Orgels in Nederland / mr. A. Bouman. - Amsterdam: Allert de Lange, 1943. - (Heemschutserie ; 34).
  • Nederland... orgelland / mr. A. Bouman. - 3e geh.omgew.druk. - Leiden: Spruyt, Van Mantgem & De Does, 1964.
  • Het kan verkeren... : Veranderende visies op de 19e-eeuwse orgelbouw, in het bijzonder het werk van Petrus van Oeckelen & Zonen / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 100 nr. 4, juli/augustus 2004.
  • De achterplaat : Gevonden voorwerpen / Aart de Kort. - In: Het Orgel, jrg. 102 nr. 3, mei/juni 2006.
  • Drie orgels voor de Rooms-Katholieke kerken in de stad Groningen rond 1900 / Ton van Eck. - Elburg : Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel, 2007. - (Publicatie ; 67).
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.
  • Presentatieconcert Maarschalkerweerd "Martinus" en "Michaël" orgel : Zaterdag 12 oktober 2013 20:30 uur Sint Jeroenskerk Noordwijk.
  • Orgels in de Rooms-katholieke St.-Jeroenskerk te Noordwijk : Uitgave ter gelegenheid van de plaatsing en restauratie van de Maarschalkerweerd-orgels in de St.-Jeroenskerk te Noordwijk / Ton van Eck. - Noordwijk, 2013.
  • Terug van weggeweest : Het Martinusorgel in de R.-k. Sint Jeroenskerk te Noordwijk-Binnen / Philip van den Berg. - In: De Orgelvriend, jrg. 56 nr. 4, april 2014.
Opnamen Verborgen parels van Michaël Maarschalkerweerd / Gerrit Christiaan de Gier, Erik Koevoets, Arjen Leistra, Gerben Mourik. - MMH2015/17-1 (4CD). - 2017. - Opgenomen op twaalf verschillende orgels.
Links http://www.adema-kerkorgelbouw.nl/projecten/page146/noordwijk_jeroen_hoofdorgel.html
https://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=5591

Foto: Henk Brussee. Datering: 31 January 2013.
Foto: Henk Brussee
Foto: Henk Brussee. Datering: 15 October 2013.
Foto: Henk Brussee
Foto: Henk Brussee. Datering: 15 October 2013.
Foto: Henk Brussee
Foto: Henk Brussee. Datering: 15 October 2013.
Foto: Henk Brussee
Foto: Henk Brussee. Datering: 15 October 2013.
Foto: Henk Brussee
Foto: Henk Brussee. Datering: 15 October 2013.
Foto: Henk Brussee
Foto: Henk Brussee. Datering: 15 October 2013.
Foto: Henk Brussee
Foto: Henk Brussee. Datering: 15 October 2013.
Foto: Henk Brussee
Foto: Henk Brussee. Datering: 25 January 2013.
Foto: Henk Brussee